پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

عوامل مؤثر بر جانشینی پول در ایران؛ با تأکید بر نااطمینانی تورمی

نویسنده
سیما اسکندری سبزی
استادیار گروه اقتصاد، واحد میانه، دانشگاه آزاداسلامی، میانه، ایران
چکیده
نرخ های تورم بالا و غیرقابل پیش­بینی، تقاضا برای پول داخلی را کاهش و تقاضا برای دارایی­های جایگزین مانند پول خارجی را افزایش می­دهد. جانشینی پول، وضعیتی است که در آن پول خارجی، جایگزین پول داخلی در انجام وظایف پول می­شود. هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر جانشینی پول در ایران، با تأکید بر نااطمینانی تورم می‌باشد. بدین منظور، بر اساس داده­های سال­های 1398-1357، درجه جانشینی پول با استفاده از روش کمین- اریکسون (2003) به­دست آمده و از مدلEGARCH برای محاسبه نااطمینانی تورم استفاده شده است. نتایج به دست آمده از تخمین مدل با رهیافت خودرگرسیونی با وقفه­های توزیعی، نشان می­دهد که در کوتاه­مدت و بلند مدت، افزایش تورم، به افزایش جانشینی پول منجر می­شود. نااطمینانی تورمی در کوتاه مدت بعد از سه دوره، تأثیر خود را نشان داده و جانشینی پول را افزایش می­دهد. در بلندمدت نیز، نااطمینانی تورمی، رابطه مستقیم و رشد اقتصادی، رابطه عکس معنی­داری با جانشینی پول دارد. با توجه به وجود رابطه تأثیرگذار تورم و نااطمینانی آن بر جانشینی پول، سیاست­های کنترلی تورم توسط سیاستگذاران، باید مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها
تقاضای پول
جانشینی پول
نااطمینانی تورم
ARDL

موضوعات

عنوان مقاله English

Factors Affecting Currency Substitution in Iran: With Emphasis on Inflation Uncertainty

نویسنده English

sima eskandari sabzi
Assistant Professor of Economics, Miyaneh Branch, Islamic Azad University, Miyaneh, Iran
چکیده English

High and unpredictable inflation rates reduce the demand for domestic money and increase the demand for alternative assets such as foreign currency. Currency substitution is a situation in which foreign currency is replaced for domestic money in doing monetary functions. The purpose of this article is to investigate the factors affecting currency substitution in Iran, with emphasis on inflation uncertainty. For this purpose, based on the data of 1978-2018, the degree of currency substitution is obtained using the Kamin-Ericsson (2003) method and the EGARCH model is used to calculate inflation uncertainty. The estimation of an autoregressive distributed lag model show that in the short- and long-run, rising inflation leads to increased currency substitution. Inflation uncertainty in the short run increases currency substitution after three lags. In the long run, inflation uncertainty has a positive relationship and economic growth has a significant inverse relationship with currency substitution. Given the impact of inflation and its uncertainty on currency substitution, inflation control policies should be considered by policymakers.

کلیدواژه‌ها English

Currency substitution
Inflation Uncertainty
Demand for Money
ARDL
آشنا، ملیحه (1399). اثرات متقارن و نامتقارن نااطمینانی اقتصادی برتقاضای پول در ایران. بررسی مسائل اقتصاد ایران، دوره 7، شماره 1: 27-3.
ابراهیمی، محسن و سوری، علی (1385). رابطه بین تورم و نااطمینانی تورم در ایران. دانش و توسعه. پیاپی 18: 126-111.
ابوذری، ایوب و زمانیان، غلامرضا (1393). تقاضای پول در اقتصادهای دلاری شده(مطالعه موردی ایران). تحقیقات اقتصادی، دوره 49، شماره 2: 228-211.
اسکندری سبزی، سیما؛ فرزین‌وش، اسداله؛ هژبرکیانی، کامبیز و شهرستانی، حمید (1397). تأثیر بی‌ثباتی اقتصادی بر دلاری شدن غیررسمی اقتصاد ایران. فصلنامه علمی پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، دوره 8، شماره 30: 116-101.
اسکندری سبزی، سیما؛ فرزین‌وش، اسداله؛ هژبرکیانی، کامبیز و شهرستانی، حمید (1395). نااطمینانی رشد پول و جانشینی پول در ایران، رهیافت گارچ چندمتغیره. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، دوره 10، شماره 3: 21-1.
باجلان، علی‌اکبر؛ کریمی پتانلار، سعید و جعفری صمیمی، احمد (1399). بررسی اثر نامتقارن شوک های مثبت و منفی تورم بر نااطمینانی تورم در ایران از طریق بسط الگوی بال (۱۹۹۲). تحقیقات مدلسازی اقتصادی، دوره 10، شماره 35: 68-39.
دهمرده، نظر و روشن، رضا (1388). بررسی تاثیر نااطمینانی اقتصادی بر تقاضای پول: مطالعه موردی ایران. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، دوره 44، شماره 88: 116-95.
راسخی، سعید و خانعلی پور، امیر (1391). تورم، رشد، نااطمینانی تورم و رشد در ایران: کاربردی از مدل گارچ چندمتغیره. پژوهشنامه اقتصاد کلان، دوره 7، شماره 13: 38-13.
رضازاده، علی (1398). رابطه تورم، نااطمینانی تورم و رشد اقتصادی در ایران: رویکرد غیرخطی مارکوف- سوئیچینگ. بررسی مسائل اقتصاد ایران، دوره 6، شماره 2: 66-37.
زال‌پور، غلامرضا (1373). جانشینی ارز به جای پول ملی در اقتصاد ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس.
زمانیان، غلامرضا و ابوذری، ایوب (1392). شوک‌های ارزی و دلاری شدن اقتصاد ایران. فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، دوره 2، شماره 5: 76-57.
فرزین‌وش، اسداله، لشکری، محمد (1382). جانشینی پول و تقاضا برای پول: شواهدی از ایران، پژوهشنامه بازرگانی، دوره 8، شماره 29: 51-1.
قادری، سامان (1396). اثر پسماند جانشینی پول در ایران، رویکرد شاخص دیویژیا. پژوهشهای اقتصادی ایران، دوره 12، شماره 72: 212-187.
قبائی آرانی، زینب؛ سحابی، بهرام و عاقلی، لطفعلی(1396). بررسی عوامل تعیین کننده جانشینی پول در ایران با استفاده از رویکرد کلان:کاربرد الگوی خودبازگشتی با وقفه های توزیعیARDL. فصلنامه اقتصاد مقداری(بررسی های اقتصادی سابق)، دوره 14، شماره 4: 149-123.
لشکری، محمد (1382). تحلیل پدیده جانشینی پول و بررسی عوامل موثر بر آن در اقتصاد ایران. پژوهشهای اقتصادی، دوره 3، شماره 9 و 10: 77-57.
لشکری، محمد و فرزین‌وش، اسداله(1382). تخمین حجم دلارهای در گردش و تخمین درجه جانشینی در ایران، تحقیقات اقتصادی، ویژه نامه: 77-55.

Agénor, P.R, and Khan, M S. (1996). Foreign Currency Deposits and the Demand for Money in Developing Countries. Journal of Development Economics.50: 101-118.
Ajibola, I.O., Udoette,S.U., Muhammad, R.A., Anigwe, J.O.(2020). Currency Substitution and Exchange Rate Volatility in Nigeria:An Autoregressive Distributed Lag Approach. CBN Journal of Applied Statistics Vol. 11 No. 2. 1-28.
Arango, S. and Nadiri, M.I. (1981). Demand for Money in Open Economies. Journal of Monetary Economics. 7: 69-83.
Bahmani-Oskooee, M. and Malixi, M. (1991). Exchange Rate Sensitivity of Demand for Money in Developing Countries.. Applied Economics. 23: 1377-1384.
Bahmani-Oskooee, M., and Tanku, A.(2006). Black market exchange rate, currency substitution and the demand for money in LDCs. Economic System, 30: 249-263.
Barbuta M.N., Gulec, T.C., Duramaz, S. & Virlanuta,F.O. (2020). Determinants of Dollarization of Savings in the Turkish Economy. Sustainability, 12, 6141.
Barro, R.J. (1970). Inflation, the Payments Period and the Demand for Money. Journal of Political Economy .78: 1228-63.
Bufman, G. and Leiderman, L. (1993). Currency Substitution under Non expected Utility: Some Empirical Evidence. Journal of Money, Credit and Banking. 25(3): 112-116.
Cagan, P. (1956). The Monetary Dynamics of Hyperinflation, in Friedman, Milton (1956), ed., Studies in the Quantity Theory of Money. Chicago: University of Chicago Press.
Calvo, G. and Vegh, C. (1992). Currency Substitution in Developing Countries: An Introduction. IMF; WP/ 92/ 40.
Calza, A. and Zaghini, A. (2011). Welfare Costs of Inflation and the Circulation of US Currency Abroad. B.E. Journal of Macroeconomics. 11(1): Topics, Article 12.
Clements B. and Schwartz, G. (1993). Currency Substitution: The Recent Experience of Bolivia. World Development. 21(11): 1883-93.
Fountas, S. (2001). The relationship between inflation and inflation uncertainty in the UK: 1885-1998. Economics Letters. 74: 77-83.
Friedman, M. (1977). Nobel lecture: Inflation and Unemployment. Journal of Political Economy. 85: 451–472.
Golob, J.E. (1994). Does inflation uncertainty increase with inflation? Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review. 79; 27-38.
Guidotti, P.E. and Rodriguez, C.A. (1992). Dollarization in Latin America: Gresham's Law in Reverse? IMF Staff Papers, Palgrave Macmillan, vol. 39(3); 518-544.
Holland , S. (1995). Inflation and uncertainty: tests for temporal ordering. Journal of Money, Credit, and Banking. 27: 827–837.
Honig, A. (2009). Dollarization, exchange rate regimes and government quality. Journal of International Money and Finance 28, 198–214.
Kamin, S.B. and Ericsson, N. (2003). Dollarization in Post- Hyperinflationary Argentina. Journal of International Money and Finance. 22; 185-211.
Levy-Yeyati, E. (2006). Financial dollarization: evaluating the consequences. Economic Policy, 61–118.
Marmora, P. (2021). Currency substitution in the shadow economy: International panel evidence using local Bitcoin trade volume. Economics Letters 205,109926.
Marquez, J. (1987). Money Demand in open Economies :A Currency Substitution Model for Venzurla.. Journal of International Money and Finance. 6; 167-178.
McCallum, B.T., and Nelson, E. (2010). Money and inflation: Some critical issues. Handbook of Monetary Economics. 3, (Chapter 3). 97-153.
Melvin, M. (1985). Currency Substitution and Western European Monetary Unification. Economica. 52: 79-91.
Miles, M.A. (1978). Currency Substitution, Flexible Exchange Rates and Monetary Independence. American Economic Review. 68: 428-36.
Miles, M. and Marion B.S. (1980). The effects of risk and return on the currency composition of money demand. Weltwirstschaftlickes Archiv 116, no. 4:613-626.
Mongardini, J. and Muller, J. (1999). Ratchet Effects in Currency Substitution: An Application to the Kyrgyz Republic. IMF;WP/99/102; July; 1-23.
Mueller, J. (1994). Dollarization in Lebanon. IMF Working Paper 94/129 (Washington: International Monetary Fund).
Nelson, D.B. (1991). Conditional Heteroskedasticity in Asset Returns: A New Approach, Econometrica (59): 347–370.
Oomes, N.A. (2003). Network externalities and dollarization hysteresis: The case of Russia. International Monetary Fund Working Paper No. 03/96.
Ramirez-Rojas, C.Luis,. (1985). Currency Substitution in Argentina, Mexico and Uruguay. IMF Staff Papers.32(4):626-667.
Reding, P. and Morales, j.A. (1999). Currency substitution and network externalities. University of Namur. Proceedings of the XII World Congress of the International Economic Association.
Rossini, R., Vega, M.A., Quispe, Z., & Pérez Forero, F.J.(2016). Inflation Expectations and Dollarisation in Peru. BIS Paper No. 89r, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2872108
Sahay, R. and Vegh, C. (1995). Dollarization in Transition Economies: Evidence and Policy Implication. IMF Working Paper. WP/95/96: 1.
Savastano, M.A. (1992). The pattern of currency substitution in Latin America: an overview. Revista de Analisis Economico 71, 29–72.
Savastano, M.A. (1996). Dollarization in Latin America: Recent Evidence and Some Policy Issue. IMF Working Paper. No.4.
Spinell, F. (1980). The Demand for Money in the Italian Economy:1876-1967. Journal of Monetary Economics.6: 83-104.
Vieira, F.A.C., Holland,M. & Resende,M.F.(2012). Financial dollarization and systemic risks: New empirical evidence. Journal of International Money and Finance 31,1695–1714
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 22، شماره 3
پاییز 1401
صفحه 59-78