پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

بررسی اثر سرمایه انسانی بر ارزش افزوده اقتصادی در ایران و ارائه راهکارهای مناسب جهت ارتقاء آن

نویسنده
رضا علیخان بیک زند
دانشجوی دکتری رشته‌ علوم اقتصادی، گرایش اقتصاد سلامت، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
سرمایه انسانی باعث افزایش بهره وری عوامل تولید می شود و از این طریق، به صورت غیرمستقیم بر رشد اقتصادی اثر مثبت می گذارد. در این تحقیق، برآنیم که از طریق استخراج نوع و نحوه تأثیرگذاری متغیر هزینه-های آموزشی بر رشد اقتصادی کشور، به بررسی اثر سرمایه انسانی بر ارزش افزوده اقتصادی در ایران بپردازیم و راهکارهای مناسبی جهت ارتقاء این نقش در اقتصاد ارائه کنیم . روش انجام این تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. به منظور بررسی رابطه تعادلی کوتاه مدت بین متغیرهای تحقیق، از روش خودهمبسته با وقفه های توزیعی ARDL استفاده شده، و بر اساس نتایج به دست آمده، در کوتاه مدت، شاخص های سرمایه انسانی، تأثیر مثبتی بر رشد ارزش افزوده اقتصادی داشته است. نتایج به دست آمده در بلند مدت نیز بیانگر آن است که متغیرهای نسبت ثبت نام ناخالص متوسطه و دانشگاهی، رشد واردات کالاها، خدمات و درآمد، درصد مخارج آموزش عمومی به GDP، درصد هزینه های بهداشتی خصوصی به GDP، نرخ مشارکت نیروی کار جمعیت 15 سال و بالاتر، رشد سرمایه گذاری مستقیم خارجی، کارآیی دولت، کیفیت قوانین و رشد سالانه تشکیل سرمایه ناخالص، تأثیر مثبت و معنی داری بر رشد ارزش افزوده اقتصادی دارند. ضریب تصحیح خطا برای معادله، 78/0- است که نشان می دهد که در هر دوره، 78 درصد شوک وارده کوتاه مدّت، به سمت مقادیر بلندمدت تعدیل می یابد. نتایج این تحقیق، از این جهت مورد استفاده سیاستگذاران است که شناسایی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی، می تواند برنامه ریزان اقتصادی را از دو جنبه مهم، اول، لحاظ کردن متغیرهای جدید در برنامه ریزی ها و درنتیجه، تخصیص بهینه منابع و دوم، کاهش خطاهای ناشی از تحلیل نادرست سهم عوامل مؤثر در رشد اقتصادی، آگاه گرداند.
کلیدواژه‌ها
ارزش افزوده اقتصادی
سرمایه انسانی
نیروی کار
هزینه‌های آموزشی
روش خودهمبسته با وقفه-های توزیعی

موضوعات

عنوان مقاله English

Investigating the Effect of Human Capital on Economic Value Added in Iran and Providing Appropriate Solutions to Promote It

نویسنده English

Reza Alikhan Beyk Zand
Ph.D. Candidate in Economics, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده English

Human capital causes increase in the production factors productivity and in turn affects economic growth positively. In this study, we intend to study the effect of human capital on economic value added in Iran by extracting the type and manner of the influencing of education costs on economic growth and to provide appropriate solutions to promote this role in the economy. The method of this research is descriptive-analytical. To evaluate the short-term equilibrium relationship between the variables, we use the Auto Regressive Distributed Lags (ARDL) method. Based on the results, in the short-term, human capital indicators have positive impacts on growth of economic value added. The long-term results indicate that the gross secondary and university enrollment ratio, the import‎ of goods, services and income growth, the percentage of public education costs to GDP, the percentage of private health spending to GDP, the labor force participation (aged 15 and more), the foreign direct investment growth, government efficiency, quality of rules and annual growth of gross capital formation have positive and significant effects on economic value added growth.

Error correction term of ARDL model is ‎- 0.78.‎ that shows in each period 78% of short term shocks will be adjusted to the long-term value. The results of this study can be used by policymakers because identifying the factors affecting economic growth, can make economic planners inform in two important aspects, firstly, by considering new variables in planning and thus the optimal allocation of resources, and secondly, by reducing errors due to misanalysis of the factors affecting economic growth.

کلیدواژه‌ها English

Economic value
Human Capital
Labor
Education costs
Autoregressive Distributed Lag method
.فارسی
1) ابراهیمی، یزدان ؛ فرجادی ، غلامعلی (1381) «آموزش عالی مشوق رشد در اقتصادهای باز» ، فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران/شماره 54.
2) انتظاری، یعقوب؛ (1373) ، «سرمایه گذاری بهینه در سرمایه انسانی تحت شرایط عدم اطمینان: تئوری و کاربرد آن در ایران»، رساله دکتری، دانشگاه تهران.
3) آ، آنیکین(1385) ، تاریخ تکوین اقتصاد سیاسی ، ترجمه ناصر گیلانی، شرکت چاپ و انتشارات تیرنگ، تهران.
4) آبایی تفرشی ، شهره (1384) «تاثیر متقابل سرمایه انسانی و رشد اقتصادی در ایران دوره 1380-1338» ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی(ره).
5) بالازاده، محمد حسین(1381)، اقتصاد آموزش و پرورش، نشر طراوت، تهران.
6) بدن، لوئی(1356) ، تاریخ عقاید اقتصادی، ترجمه هوشنگ نهاوندی، انتشارات مروارید، تهران.
7) تقوی، مهدی ؛ محمدی، حسین «تاثیر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در ایران» ، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، مرکز تحقیقات اقتصاد ایران.
8) تودارو، مایکل(1377)، توسعه اقتصادی جهان سوم، ترجمه غلامعلی فرجادی، انتشارات موسسه عالی پژوهش در برنامه ریزی و توسعه، تهران.
9) جانسون ، گلن (1378)، «اعلامیه جهانی حقوق بشر و تاریخچه آن» ، ترجمه محمد جعفر پوینده، پیش گفتار از فدریکو مایور ،تهران، نشر نی.
10) جوادی پور، سعید(1383) ، «تاثیر هزینه های بهداشتی بر رشد اقتصادی گروه کشورهای منتخب»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی(ره).
11) سعادت، رحمان (1379) ، «نقش و جایگاه سرمایه انسانی در رشد و توسعه اقتصادی»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
12) عماد زاده، مصطفی(1377) ، مباحثی از اقتصاد آموزش و پرورش، جهاد دانشگاهی اصفهان، اصفهان، 1377.
13) قره باغیان، مرتضی(1383)، اقتصاد رشد و توسعه، جلد اول و دوم، نشر نی، تهران.
14) کرگل ، ج.ا. (1354) ، نظریه رشد اقتصادی ، ترجمه حسن خلیلی، دانشگاه صنعتی آریا مهر، تهران.
15) کمیجانی، اکبر؛ معمارنژاد، عباس(1383) ، «اهمیت کیفیت نیروی انسانی و R&D در رشد اقتصادی ایران»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
16) متوسلی، محمود(1370) ، «سرمایه گذاری در نیروی انسانی و توسعه اقتصادی»، موسسه تحقیقات پولی و بانکی، تهران.
17) متوسلی، محمود؛ آهنچیان، محمدرضا (1381) ، اقتصاد آموزش و پرورش، انتشارات سمت، تهران.
18) مجتبی یوسفی دیندارلو ، دکتر محمد نوفرستی (1384) ، «اندازه گیری برخورداری آموزشی سرمایه انسانی در ایران»، فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران/سال هفتم/شماره/23.
19) محمد جواد صالحی(1381) ، «اثرات سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی ایران» ، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی/شماره 23/24.
20) مصطفی عماد زاده،مسعود صادقی(1382)، «نقش سرمایه انسانی در رشد اقتصادی» ، مجله برنامه و بودجه شماره 49و50 صفحات3-25.
21) مکنون، رضا(1380) ، «راهبرد آموزش عالی، اشتغال و توسعه کشور»، مجموعه مقالات کنگره راهبردی توسعه علمی ایران، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ستاد پیشبرد علوم ایران 1400.
22) هادی زنوز ؛ بهروز، فرزین و عرب مازار یزدی ، محمد رضا (1376) ، «آزمون کاربرد الگوهای رشد درون زا در اقتصاد ایران»، مجله برنامه و بودجه.
23) همبرگ، دنیل (1375) ، الگوهای رشد اقتصادی، ترجمه مهدی تقوی، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
2.لاتین
1. Babatunde, Musibau, (2005), "Long Run Relationship between Education and Economic Growth in Nigeria: Evidence from the Johansen’s Cointegration Approach", Paper presented at the Regional Conference on Education in West Africa, Cornell University.
2. Baltagi, Badi, H. (2002), "Econometrics of Panel Data", 2nd ed, John Wiley & Sons Inc, London.
3. Barro, R.J. and Sala-I-Martin (1995), “Economic Grwoth
4. Becker, G.S.(1967) "Human Capital and Personal Distribution of Income: an analytical approach", Woytinsky Lecture, Republished in New York
5. Becker, Gary S. (1964), "Human Capital", New York: Columbia University Press.
6. Blaug, M (1985), "Where are we now in the economics of education", Economics of Education Review Vol. 4, no, 1 Great Britain.
7. Bowman, M.J.(1966), "The Human Investment Revolution in Economic Thought", Sociology of Education Vol. 59
8. Ellis,H. L. and Joanne Roberts(2000); "Twin Engines of Growth": CIAR Meetings. Mc Graw-Hill, New York.
9. Gemmell, N.(1982), "Endogenous Growth, the Solow and Human Capital", Economic of Planning, Vol.1: 65-94.
10. Knowles S. and P.D.Owen (1995), "Health Capital and Cross-country Variations In Income Per Capita in The Mankiew – Romer – Weil Model", Economics Letters 48.
11. Laroche, M. merette, m. & Ruggeri G.C. (1999), "On the Concept and Dimensions of Human Capital:, In Knowledge Based Economy Context,Candidan Public
12. Lau, Lawrence J.; Jamison, Dean T. and Louat, F. F. (1991), "Education and Productivity in Developing Countries: An Aggregate Production Function Approach", Policy Research Working Paper 612, World Bank.
13. Leeuwen, Bas van. Földvári, Péter. (2004), "Human capital and economic growth in Asia 1890–2000: a time-seriesAnalysis", University of Debrecen, N15
14. Li-Ju Su Tessie(1999); "Investments in Innovation and Human Capital", Autonomo de 15. Mexico: Instituto Tecnologico, April 13.
15. Mei, TanAi (2002) "Policy,University of Brunswick: Malaysian Private Higher Education, Globalisation,Privatisation, Transformation and Narketplaces." Review of Economic Studies, Vol. 29, P. 155-173.
16. Nelson, R. and E. Phelps (1966); "Investment in Humans, Technology Diffusion and Economic Growth", American Economic Review, 61, May, pp. 69-75.
17. Psacharopoulos, G.(1972), "Mesuring the Marginal Contribution of Education to Economic Growth", Economic Development and Cultural Change, Vol.20, No.4
18. Raymo, James, (1995), "Investment in Higher education productive: Evidence from Japanese time series data", Osaka City University Economic Review, Vol.30,No.1
19. Schultz, T. W. (1961), "Investment in Human Capital" American Economic Review, 51 (1) : 1-17.
20. Shultz, T.W.(1961), "Investment in Human Capital", American Economic Review, Vol.57.
21. Stokey, Nancy(1991), "Human Capital, Product Quality and Growth", Quarterly Journal of Economics, N. 106, pp.587-616.
22. Tales, Vladimir Kuhl.(2004), "The Role of Human Capital in Economic Growth", Social Science Research Network Electronic Library.
23. Thomas,V. and Y. Wang(2002); "Education, Trade Reform and Investment Returns" Policy Research Working Paper, World Bank, Washington, D.C.
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 22، شماره 1
بهار 1401
صفحه 147-174