پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

بررسی رابطه بین توسعه بخش مالی و اقتصاد زیرزمینی در ایران

نویسندگان
زهرا نصراللهی 1
اسراالسادات حسینی 2
1 یزد- صفائیه - دانشگاه دولتی یزد. گروه اقتصاد، مدیریت و حسابداری
2 کارشناسی ارشد از دانشگاه علوم و تحقیقات یزد
چکیده
یکی از اجزاء اقتصاد تمام کشورها و به طور خاص کشورهای در حال توسعه، اقتصاد زیرزمینی است که وجود آن، پیامدهای جدی بر عملکرد اقتصاد داشته و می‌تواند موجب انحراف از تشخیص صحیح وضعیت اقتصاد و تجویز سیاست‌های نادرست شود. بنابراین، یکی از دغدغه­ های سیاستگذاران، شناسایی اندازه این بخش و استفاده از راهکارهایی برای کاهش اندازه و کنترل اقتصاد زیرزمینی است. توسعه مالی، یکی از عوامل اثرگذار بر عملکرد این بخش است و سبب کاهش هزینه­ های اعتباری و کاهش انگیزه جهت فعالیت در بخش زیرزمینی می‌شود. هدف اصلی این مقاله، بررسی چگونگی تأثیر توسعه مالی بر بخش زیرزمینی اقتصاد می باشد. در این مقاله به منظور تخمینحجم اقتصاد زیرزمینی، ازمدل‌یابی معادلات ساختاری وروش شاخصچندگانه- عللچندگانه استفادهشده، و نتایج حاصل از مطالعه حاضر، مبین این است که میانگین نسبت حجم اقتصاد زیرزمینی به تولید ناخالص داخلی طی دوره مورد بررسی (1391-1352) معادل 68/20 درصد بوده و به طور متوسط، به ازای هر یک واحد افزایش در توسعه مالی، اندازه اقتصاد زیرزمینی به مقدار 05/0 درصد کاهش می‌یابد.
کلیدواژه‌ها
اقتصاد زیرزمینی
توسعه مالی
مدل علل چندگانه- آثار چندگانه

عنوان مقاله English

Investigating the Relationship between Financial Development and Underground Economy in Iran

نویسندگان English

ZAHRA NASROLLAHI 1
Asra Hosseini 2
1 YAZD- Economic Department, YazD University
2 M.A. of Economics, Science and Research Branch of the Islamic Azad University, Yazd Branch
چکیده English

Underground economy is considered as an important economic component among the world countries, and in particular developing countries. It creates a serious consequence in the economy and could lead to a deviation from the correct diagnosis of economy status and as a result prescription of the mistaken policies. Therefore, identifying the size of underground economy and using corrective measures to reduce and control it is the main concern of policymakers. Financial development is among factors affecting the performance of underground economy. It reduces the cost of credit and decreases the incentives of agents in the underground sector. This study aims to investigate how to financial development affect underground sector. To this end, it uses structural equation modeling and multiple indicators – multiple causes (MIMIC) approach. The results suggest that the average ratio of the underground economy to GDP is equal to 20.68% during 1973-2012. For one unit increase in financial development, on average, the size of the underground economy decreases by 0.05 percent.

کلیدواژه‌ها English

Underground Economy
Financial Development
Multiple Indicators – Multiple Causes (MIMIC)
اسفندیاری، علی‌اصغر و جمال‌منش، آرش (1381) اقتصاد زیرزمینی و تأثیر آن بر اقتصاد ملی؛ مجله برنامه و بودجه، سال نوزدهم، شماره 77: 118-81 .
بختیاری، صادق و خوب‌خواهی، خجسته (1390) اشتغال در بازار کار غیررسمی و عوامل مؤثر بر آن در ایران (1385-1351)؛ فصلنامه علمی- پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال هشتم، شماره پانزدهم: 138-117.
حشمتی مولایی، حسین (1383) عوامل مؤثر بر توسعه مالی در نظام بانکداری ایران؛ پژوهشنامه اقتصادی، شماره 13: 88-55.
حشمتی مولایی، حسین (1382) نقش توسعه نهادهای مالی بر حجم اقتصاد زیرزمینی و پول شویی؛ مجموعه مقالات سیزدهمین کنفرانس سالانه سیاست های پولی و ارزی.
شکیبایی، علیرضا و شادمانی، قاسم (1393) برآورد اقتصاد سایه‌ای ایران(1386-1349) با استفاده از مدل‌سازی فازی چند مرحله‌ای؛ فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال چهاردهم، شماره اول: 77-59.
شکیبایی، علیرضا و رییس‌پور، علی (1386) بررسی روند تحولات اقتصاد سایه‌ای در ایران با رویکرد DYMIMIC؛ فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال هفتم، شماره چهارم:160-141.
صامتی، مجید؛ سامتی، مرتضی و دلائی میلان، علی (1388) برآورد اقتصاد زیرزمینی در ایران (84-1344) به روش MIMIC؛ مطالعات اقتصاد بین الملل، سال بیستم، شماره پیاپی (35)، شماره دوم (دوره جدید): 114-89.
طیبی، کمیل؛ سامتی، مرتضی؛ عباسلو، یاسر و اشراقی سامانی، فرشته (1388) اثرات آزاد سازی و توسعه‌ مالی بر رشد اقتصادی کشور؛ فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 6، شماره 3: 78-55.
قاسمی، وحید (1389) مدل‌سازی معادله ساختاری در پژوهش‌های اجتماعی با کاربرد .Amose Graphic ؛ تهران: جامعه شناسان، چاپ اول.
نصراللهی، زهرا و طالعی اردکانی، سمانه (1391) تخمین اقتصاد سایه ای و بررسی اثرات آن روی آلودگی هوا، مطالعه موردی: اقتصاد ایران؛ فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال دوازدهم، شماره چهارم: 54-27.
Bittencourt, M.; Gupta, R. & Stander, L. (2014) Tax Evasion, Financial Development and Inflation: Theory and Empirical Evidence; Journal of Banking & Finance; 41: 194-208.
Blackburn, K.; Bose, N. & Capasso, S. (2012) Tax Evasion, the Underground Economy and Financial Development; Journal of Economic Behavior and Organization; 83: 243-253.
Bouev, M. (2002) Official Regulations and the Shadow Economy: A Labour Market Approach; William Davidson Institute Working Paper n524.
Capasso, S. & Jappelli, T. (2013) Financial Development and the Underground Economy; Journal of Development Economics: vol. 101, 167-178.
Calderon, C. & L. Liu (2003) The Direction of Causality between Financial Development and Economic Growth; Journal of Development Economics, 72:  321-334.
Ellul, A.; Jappelli, T.; Pagano, M. & Panunzi, F. (2012) Transparency, Tax Pressure and Access to Finance; CEPR Discussion Papers 8939.
Farrel, D. (2004) The Hidden Dangers of the Informal Economy; The McKinsey Quarterly: 3, 27-37.
Farzanegan. M. R. (2009) Illegal Trade in the Iranian Economy: Evidence from Structural Equation Model; European Journal of Political Economy, 25(4): 489-507.
Giles, D. E. A. and L. M. Tedds (2002) Taxes and the Canadian Underground Economy; Canadian Tax paper, 106, Canadian Tax Foundation, Toronto, Canada.
Hui-Kuang Yu, T.; Wangb, D. H. M. & Chenc, S. J. (2006) A Fuzzy Logic Approach to Modeling the Underground Economy in Taiwan; Physica A, Vol. 362, No. 2: 471-479.
Jappelli, T.; Pagano, M. & Bianco, M. (2005) Courts and Banks: Effects of Judicial Enforcement on Credit Markets; Journal of Money, Credit, and Banking,37: 223-244.
Johnson, S.; Kaufmann, D. & Zoido-Lobaton, P. (1998) Regulatory Discretion and the Uunofficial Economy, American Economic Review, Vol. 88, No. 2: 387-392.
Loayza, N.V. (1996) The Economics of the Informal Sector: A Simple Model and Some Empirical Evidence from Latin America; Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy 45: 129-162.
Pant, M.; Chowdhury, P.R. & Singh, G. (2009) Financial Intermediation and Employment; Review of Market Integration 1: 61-82.
Schneider, F. & Enste, D. (2000) Shadow Economies: Size, Causes and Consequences; Journal of Economic Literature, Vol. 38, No. 1: 77-114.
Thomas, J. (1999) Quantifying the Black Economy: Measurement without Theory Yet Again?; Economic Journal, 109: 456, 381–389.
UNDP: United Nations Development Programme, New york (2003).
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 17، شماره 2
تابستان 1396
صفحه 1-24