پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

تحلیل تعادل عمومی محاسبه‌پذیر اثرات رفاهی اصلاح یارانه حامل‌های انرژی: شاخص تغییرات معادل هیکس

نویسندگان
هاتف حاضری نیری 1
سید ابراهیم حسینی نسب 2
1 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه محقق اردبیلی
2 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
اندازه­گیری اثرات رفاهی اصلاح یارانه انرژی، یکی از مهمترین گامهای اساسی در تعیین شرایط و سناریوهای اصلاح قیمت حامل­های انرژی می­باشد. لذا هدف اصلی این مقاله، بررسی چگونگی اثرگذاری اصلاح یارانه انرژی بر رفاه دهک­های درآمدی خانوارهای شهری و روستایی می­باشد که با استفاده از مدل تعادل عمومی محاسبه­پذیر استاندارد و بر اساس سناریوهای قانون مصوب مجلس سال 1389 مورد ارزیابی قرار می­گیرد. همچنین در این مطالعه، سیاست­های حمایتی و بازتوزیع درآمدی ناشی از اصلاح یارانه نیز شبیه­سازی و تحلیل می­شود.
نتایج بررسی نشان می­دهد که با اصلاح یارانه انرژی به صورت افزایش قیمت انرژی، رفاه تمامی خانوارهای شهری و روستایی کاهش یافته و این امر، بویژه در دهک­های پایین درآمدی در هر دو خانوارهای شهری و روستایی مصداق بیشتری دارد. همچنین در نتیجه اصلاح یارانه انرژی خانوارهای روستایی در مقایسه با خانوارهای شهری، کاهش رفاه بیشتری را تجربه می­نمایند و از طرفی دیگر، بسته­های حمایتی و بازتوزیع درآمد ناشی از اصلاح قیمت انرژی تحت سناریوهای مختلف بازتوزیع تا حد قابل توجهی کاهش رفاه خانوارها را جبران می­کند
کلیدواژه‌ها
مدل تعادل عمومی محاسبه‌پذیر
اصلاح یارانه
قیمت حامل‌های انرژی
رفاه
تغییرات معادل هیکس

عنوان مقاله English

Computable General Equilibrium Analysis of the Welfare Effects of Reform of Energy Carriers’ Subsidies: Hicksian Equivalent Variation Index

نویسندگان English

Hatef Hazeri Niri 1
Ebrahim Husseini Nasab 2
1 Assistant Professor of Economics, Mohaghegh Ardabili University (UMA), (E-mail: Hatef_Hazeri@yahoo.com).
2 Associate Professor of Economics, Tarbiat Modares University (TMU), (E-mail: ebhn23@hotmail.com (
چکیده English

Measuring the welfare effects of energy subsidy reform is one of the most essential steps in determining the conditions and scenarios of energy price reform. Therefore, the main goal of this article is to survey how energy price reform affects the welfare of rural and urban households’ income deciles. This research uses the standard computable general equilibrium model based on legislated scenarios approved by Parliament in 2010. In addition, the supportive and income redistribution policies resulting from energy price reform are simulated and analyzed. The results show that rising energy prices leads to reduction in welfare of all urban and rural households especially in the lower income deciles. In addition, increasing energy prices causes more drop in the welfare of rural households in comparison with urban ones. Therefore, the supportive and income redistribution policies resulting from energy price reform under various redistribution scenarios considerably compensate the lost welfare of households.

کلیدواژه‌ها English

Computable General Equilibrium Model
Subsidy Reform
Energy carrier’s price
Welfare
Hicksian Equivalent Variation
اسلامی اندارگلی، مجید؛ صادقی، حسین و قنبری، علی (1391) اثرات رفاهی نقدینه کردن یارانه‌های انرژی الکتریکی بر اقتصاد ایران؛ فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، شماره2: 60-39.  
بانویی، علی اصغر؛ داروغه، محسن و طایی، حسن (1388) اثر درآمد مختلط بر اشتغال زایی فعالیت های اقتصادی؛ مجله نامه مفید، شماره75، 84-65.
خیابانی، ناصر (1387) یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه برای ارزیابی افزایش قیمت
حامل­های انرژی در اقتصاد ایران؛ فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 16، بهار:34-1.
ذوقی­پور، آمنه و همکاران (1389) تحلیل CGE از اثرات رفاهی آزادسازی تعرفه در ایران، شاخص تغییرات معادل هیکس؛ فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 57.
صادقی، حسین و حسن زاده، محمد (1389) بررسی اثرات احتمالی بحران مالی جهانی بر درآمد خانوارهای شهری و روستایی: رهیافت مدل تعادل عمومی محاسبه­پذیر؛ مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 95: 102-79.
قادری، سیدفرید؛ صدیقی، عسگر و رزمی، جعفر (1384) بررسی تأثیر پرداخت یارانه مستقیم انرژی بر شاخص­های کلان اقتصادی با نگرش سیستمی؛ نشریه دانشکده فنی دانشگاه تهران: 537-527.
متوسلی، محمود و فولادی، معصومه (1385) بررسی آثار افزایش قیمت جهانی نفت بر تولید ناخالص داخلی و اشتغال در ایران با استفاده از یک مدل تعادل عمومی محاسبه­ای؛ مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 76: 76-51.
مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی (1387) آثار افزایش قیمت بنزین و گازوئیل بر سطح عمومی تورم پایه: 13.
مرکز پژوهش­های مجلس (1389) تأثیر مستقیم افزایش قیمت حامل­های انرژی بر هزینه تولید محصولات صنعتی و حمل و نقل؛ دفتر مطالعات انرژی و صنعت و معدن.
منظور، داود و همکاران (1389) بررسی اثرات حذف یارانه­ آشکار و پنهان انرژی در ایران: مدل سازی تعادل عمومی محاسبه­پذیر بر مبنای ماتریس داده­های خرد تعدیل شده؛ فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره27: 54-21.
Jensen, J. and Tarr, D. (2003) Trades, Foreign Exchange Rate, and Energy Policies in Iran: Reform Agenda, Economic Implications, and Impact on the Poor; Review of Development Economics: 543-562.
Lin, B. and Jiang, Z. (2010) Estimates of Energy Subsidies in China and Impact of Energy Subsidy Reform; ENEECO-01968: 11.
Lofgren, H. and Robinson, H. (2002) A Standard Computable General Equilibrium (CGE) Model in GAMS; International Food Policy Research Institute.
Mckenzie, G. W. (1983) Measuring Economic Welfare: New Methods; Cambridge: Cambridge University Press.
Varian, H. (1984) Microeconomics Analysis, Second Edition, New York: Norton.
Yusuf, A. Anshory and B. Resosudarmo (2007) Searching for Equitable Energy Price Reform for Indonesia; Munich Personal RePEc Archive (MPRA).
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 14، شماره 2
تابستان 1393
صفحه 21-40