پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

ارزیابی بهره‏وری و تحلیل حساسیت عوامل مؤثر بر کارایی صنایع کوچک

نویسندگان
حمید سپهردوست 1
نسیبه کامران 2
1 استادیار و عضو هیأت علمی گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا
2 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا.
چکیده
ایجاد و حمایت از صنایع کوچک و متوسط در برنامه‏های توسعه اقتصادی و همچنین تأکید بر روی بهبود کارایی و بهره‏وری آنها در سیاست های اتخاذ شده، نشان از جایگاه مهم این گونه از صنایع در اقتصاد کشورهای پیشرفته و توسعه یافته دارد. در حالت کلی مهمترین نقش و اهمیت این گونه از صنایع در توسعه صنعتی و اقتصادی را می توان در اشتغال زایی مؤثر، مدیریت مناسب زنجیره تأمین تولید، ایجاد ارزش افزوده و کاهش وابستگی به واردات بی رویه دانست. در این راستا، از آنجایی که بهبود کارآیی و بهره‏وری صنایع کوچک می‏تواند زمینه‏ساز برخورداری از ویژگی­های برشمرده و همچنین توزیع مناسب‏تر درآمد در جامعه باشد، هدف از انجام این تحقیق، بررسی و سنجش انواع کارآیی‏های فنی، مدیریتی و مقیاس در زیر بخش­های مهم صنایع کوچک و ارائه توصیه‏های سیاستی به صاحبان صنایع ناکارآمد است. برای این منظور، از روش تحلیل مؤلفه‏های اصلی (PCA) و تحلیل عاملی برای تعیین متغیرهای مدل و همچنین از مدل تحلیل پوششی داده‏ها (تلفیقی) برای سنجش و تحلیل حساسیت عوامل مؤثر بر کارآیی و بهره‏وری صنایع کوچک طی دوره 1386-1381 استفاده شده و نتایج تحقیق، نشان می‏دهد که از 22 زیر بخش صنایع کوچک مورد بررسی، فقط تعداد 8 صنعت طی دوره به صورت کارا عمل نموده‏اند. همچنین اندازه‏گیری بهره‏وری توسط شاخص مالم کوئیست طی دوره مورد بررسی، نشان داد که بهره‏وری این صنایع از رشد مثبتی برخوردار بوده است.
کلیدواژه‌ها
تحلیل حساسیت
ارزیابی عملکرد
تحلیل مولفه‏های اصلی
تحلیل پوششی داده‏ها
صنایع کوچک طبقه بندی JEL: O12و CO2

عنوان مقاله English

Sensitivity Analysis of the Factors Affecting the Efficiency of Small Scale Industries

نویسندگان English

Hamid Sepehrdoust 1
Nasibeh kamran 2
1 Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Economics & Social Science, Bu-Ali-Sina University
2 M.A. student of Economics, Faculty of Economics & Social Science, Bu-Ali-Sina University
چکیده English

Creating and supporting small and medium-sized industries in economic development programs and the emphasis on improving efficiency and productivity in the policies adopted, shows the vital position of such industries in developed as well as developing economies. In general, the most important role of these industries in the economic development process can be summarized as; effective employment, production and supply chain management, creating value added and reducing dependence on unnecessary commodity imports. Since any improvement in the efficiency of small scale industries will bring more equitable distribution of income, the main purpose of this study is to measure the performance of various technical, management and scale efficiencies in subsectors of small scale industries and provide policy recommendations to the inefficient industries. For this purpose, the principal component analysis (PCA) and factor analysis is used to determine the variables of the model and the DEA is used for evaluation and sensitivity analysis of the factors affecting the efficiency and productivity of small scale industries during the period 2002 - 2007. The results show that out of 22 industries, only 8 ones are found to be perfectly efficient. Productivity measurement of these industries according to the "Malmquist" index reveals that, the trend of productivity enjoys positive growth.

کلیدواژه‌ها English

DEA
Sensitivity Analysis
performance evaluation
Principal component analysis
Small scale industries JEL Classification: O12- C02
آذر، عادل و مؤتمنی، علیرضا (1383)، اندازه‏گیری بهره‏وری در شرکتهای تولیدی بوسیله مدلهای تحلیل پوششی داده‏ها؛ دو ماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، سال یازدهم، شماره8، صفحات 54-41.
امامی میبدی، علی (1380)، اصول اندازه‏گیری کارآیی و بهره‏وری (علمی-تجربی)؛ تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‏های بازرگانی.
پورکاظمی، محمد حسین و غضنفری، سید حسن (1384)، ارزیابی کارآیی کارخانجات قند کشور به روش تحلیل پوششی داده‏ها؛ فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره22، صفحات90-69 .
رجبی، احمد (1387)، اندازه‏گیری تغییرات کارآیی و بهره‏وری صنایع استان فارس و تحلیل عوامل مؤثر بر آن با استفاده از روش پوششی داده‏ها(DEA) و روش تحلیل مرزی تصادفی(SFA)؛ مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان(علوم انسانی)، جلد31، شماره3، صفحات40-21.
علیرضایی، محمدرضا؛ افشاریان، محسن و آنالوئی، بیتا (1386)، محاسبه رشد بهره‏وری کل عوامل به کمک مدل ناپارامتری تحلیل پوششی داده‏ها: مطالعه موردی در صنعت برق؛ مجله تحقیقات اقتصای، شماره78، صفحات 206-177.
غلامرضایی، داوود و شاه طهماسبی، اسماعیل (1388)، ارزیابی کارآیی نسبی استانهای کشور در دستیابی به اهداف برنامه سوم توسعه کشور در بخش کشاورزی؛ مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال هفدهم، شماره 67.
مشهدی زاده، محمد (1385)، عملکرد صنایع کوچک(تجربه هندوستان)؛ ماهنامه تدبیر، شماره 171، صفحات 52-49.
مهرگان، محمد رضا و رحمانی، محمد (1382)، ارزیابی عملکرد و تجزیه و تحلیل بهره‏وری صنعت ایران طی سالهای1379-1359: رویکرد تحلیل پوششی داده‏ها؛ فصلنامه مدیریت صنعتی، شماره 3.
مهرگان، محمد رضا (1383)، مدل‏های کمی‏در ارزیابی عملکرد سازمانها؛ انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
- ملکی نژاد ، امیر (1385)، تحلیلی بر نقش صنایع کوچک و متوسط در توسعه اقتصادی؛ فصلنامه راهبرد یاس، شماره پیاپی 8، صفحات 170-141.
- نجات، سید امیر رضا (1387)، بهبود کارآیی و رتبه‏بندی با الگوی تحلیل پوششی داده‏ها؛ دو ماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال پنجم،شماره 20، صفحات 63-45.
Banker, R. D.; Charnes, A.  and Cooper, W. (1984), Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies In Data Envelopment Analysis; Management Science Vol. 30, pp. 1078-1092.
Idris, J. and Ramaha, I. (2009),Technical Progress and Labour Productivity in Small and Medium Scale Industry in Malaysia; European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences.
Ji-Chung Yang (2006), The efficiency of SMEs in the global market: Measuring the Korean performance; Global Economy and Industry Institute, President 607 Joongang Royal Bld, 1355-8 Secho-dong, Seochogu, Seoul 137-070, Republic of Korea.
Charnes, A.; Cooper, W. and Rhodes, E. (1978), Measuring the Efficiency of Decision-Making Units; European Journal of Operational Research Vol. 2, pp. 429-444.
Semih, O. & Selin, S. (2006), Analysis of energy use and efficiency in Turkish manufacturing sector SMEs; Energy Conversion and Management 48 (2007) 384-394.
Wang, T.F.; Song, D.W. and Cullinane, K.(2010) the Applicability of Data Envelopment Analysis to Efficiency Measurement of Container Ports; The Hong Kong Polytechnic University.
Xue, X.; Shen; Q.,Wang,Y. and Leu, J.(2008), Measuring the Productivity of the Construction Industry in China by Using DEA-Based Malmquist Productivity Indices; J. Constr. Eng. and Mgmt, Volume 134, Issue 1, pp. 64-71.
Yang, C. (2006), The Efficiency Of SME's In The Global Market: Measuring The Korean Performance; Global Economy and Industry Institute, President 607 Joongang Royal Bld, 1355-8 Secho-dong, Seochogu, Seoul 137-070, Republic of Korea.
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 13، شماره 1
بهار 1392
صفحه 155-174