پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

بررسی تأثیر آسیب پذیری ساختاری اقتصادی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای منطقه منا

نویسندگان
وحید نیک پی پسیان 1
صمد حکمتی فرید 2
یوسف محمد زاده 3
فاطمه نزاعی 4
1 دانشجوی دکتری توسعه اقتصادی، دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
2 دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
3 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
4 کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
سرمایه گذاری مستقیم خارجی، یکی از منابع مهم تأمین کننده سرمایه کشورها محسوب می شود. دانش و تکنولوژی با سرمایه گذاری مستقیم خارجی به کشور میزبان وارد شده و به افزایش رقابت، تخصیص بهینه منابع، افزایش مهارت نیروی کار، افزایش بهره وری و درنهایت، افزایش اشتغال و رشد اقتصادی کشور میزبان منجر می گردد. از طرف دیگر، آسیب پذیری ساختاری اقتصادی از طریق ایجاد بی ثباتی اقتصادی و سیاسی، عدم توازن های کلان اقتصادی، بی ثباتی نرخ ارز و نرخ تورم، موجب عدم جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشور میزبان می گردد. بنابراین، در صورتی-که کشوری دارای سیاست های کلان اقتصادی باثبات و پایداری باشد، سرمایه گذاران خارجی نیز جذب آن کشور خواهند شد و تمایل به سرمایه گذاری در کشور مربوط را خواهند داشت. از این رو، هدف این پژوهش، بررسی تأثیر آسیب پذیری ساختاری اقتصادی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای منطقه منا طی بازه زمانی 2005-2018، با رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) است. نتایج تحقیق، حاکی از این واقعیت می باشد که مطابق با انتظارات تئوریکی تحقیق، شاخص آسیب پذیری ساختاری اقتصادی، تأثیر منفی و معنی داری بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی دارد. ایران با عنایت به وابستگی به درآمدهای نفتی و تحریم های متعدد بین المللی در سال های اخیر، آسیب پذیری ساختاری اقتصادی بالایی را تجربه می کند. از سایر نتایج تحقیق اینکه، متغیرهای لگاریتم تولید ناخالص داخلی، شاخص ثبات سیاسی و شاخص حقوق مالکیت، تأثیر مثبت و معنی دار بر جریان ورودی سرمایه گذاری مستقیم خارجی دارند.
کلیدواژه‌ها
آسیب پذیری ساختاری اقتصادی
سرمایه گذاری مستقیم خارجی
ایران
کشورهای منطقه منا
گشتاورهای تعمیم یافته

موضوعات

عنوان مقاله English

Investigating the Impact of Structural Economic Vulnerability on Attracting Foreign Direct Investment in MENA Countries

نویسندگان English

vahid NIKPEY PESYAN 1
Samad Hekmati farid 2
Yousef Mohammadzadeh 3
fateme nezaie 4
1 Ph.D. student in Economic Development, Department of Economics and Management, Urmia University
2 Associate Professor, Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Urmia University, Urmia, Iran
3 Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Urmia University, Urmia, Iran
4 Master of Economics, Faculty of Economics and Management, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده English

Foreign direct investment is one of the most important sources of capital for countries. Knowledge and technology enter the host country through foreign direct investment and lead to increased competition, optimal resource allocation, increased labor skills, increased productivity, and ultimately increased employment and economic growth of the host country. On the other hand, structural economic vulnerability through the creation of economic and political instability, macroeconomic imbalances, exchange rate instability and inflation, leads to a lack of foreign direct investment in the host country. Therefore, if a country has stable macroeconomic policies, foreign investors will be attracted to that country and will be willing to invest in it. The purpose of this study is to investigate the impact of structural economic vulnerability on the attraction of foreign direct investment in the Middle East and North Africa (MENA) countries during the period 2005-2018, using the Generalized Method of Moments (GMM). The results show that in accordance with the theoretical expectations of the research, the index of structural economic vulnerability has a negative and significant effect on attracting foreign direct investment. Iran experiences high structural economic vulnerability in recent years due to its dependence on oil revenues and numerous international sanctions. Among other research results, the variables of logarithm of GDP, political stability index and property rights index have positive and significant effects on the inflow of foreign direct investment.

کلیدواژه‌ها English

Economic structural vulnerability
FDI
Iran
MENA
GMM
آذربایجانی، کریم و شهیدی، علی و محمدی، فاطمه (1388). بررسی رابطه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، تجارت و رشد در چارچوب مدلی از خود تبیین با فواصل گسترده (ARDL)، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 2(4): ص 1-17.
حسینی، سیدمسیب و حسینی، سیدیعقوب (1396). بررسی تاثیر ثبات سیاسی و کنتر فساد بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای منطقه منا، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال پنجم، شماره 17، بهار 1396، ص 145-168.
دادگر، یداله و ایزد خواستی، حجت و سیدی، سیدمحمد (1400). تاثیر کیفیت حکمرانی خوب و درآمد بر شادی در کشورهای منتخب، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، دوره 12، شماره 44، زمستان 1400، ص 45-84.
رضازاده، علی و جهانگیری، خلیل و تقی‌زاده الیاس آباد، حدیث (1400). بررسی تأثیر دموکراسی و فساد بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای غرب و شرق آسیا، فصلنامه پژوهش-های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال بیست و یکم، شماره سوم، پاییز 1400، ص 109-143.
سوری، علی (1392). اقتصادسنجی پیشرفته همراه با کاربرد Stata و Eviews ، انتشارات فرهنگ شناسی، تهران.
صادقی، سیدکمال (1392). بررسی عوامل موثر بر رشد فراگیر در استان‌های ایران (رهیافت گشتاورهای تعمیم یافته)، مجله اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، 20(6)، 205-221.
عزیزی، زهرا و خورسندی، مرتضی (1395). بررسی اثر حکمرانی خوب بر آسیب‌پذیری اقتصادی (رهیافت بین کشوری)، فصلنامه سیاست گذاری پیشرفت اقتصادی، سال چهارم، شماره 3، پاییز 95، ص 128-150.
فشاری، مجید (1397). بررسی تاثیر سیستم‌های ثبات نرخ واقعی ارز بر جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ایران (رویکرد مدل چرخشی غیرخطی مارکوف). فصلنامه تحقیقات رشد و توسعه اقتصادی، 31.
کیان‌پور، سعید و پیری، مجتبی (1398). عوامل موثر بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی کشورهای منطقه منا. فصلنامه سیاست توسعه اقتصادی، 1.
محمدی، تیمور و سادات محسنی، نیره و ارباب، حمیدرضا (1399). بررسی اثر تعاملی ثبات سیاسی و اندازه اقتصاد بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، اقتصاد و تجارت نوین، سال پانزدهم، شماره اول، بهار 99، ص 61-92.
معلمی، مژگان (1400). بررسی تاثیر آسیب‌پذیری اقتصادی بر توسعه کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA)، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال نهم، شماره 33، زمستان 97، ص 141-156.
نیک‌دل، زینت و شیرافکن لمسو، مهدی و جلیلی، زهرا (1400). اثرگذاری امنیت سیاسی و ثبات دولت-ها بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، فصلنامه اقتصاد باثبات و توسعه پایدار، 2(2)، ص 109-142.
Affaq, A. (2020). Investigating the Impact of Political Stability, Trade Liberalization, and Investment Incentives on the FDI Inflows in Pakistan, South Asian Review of Business and Administrative Studies ISSN: 2710-5318; ISSN (E): 2710-5164Volume 2, No.1, June 2020
Balan, F. (2019), "The effects of political and financial risks on foreign direct investments to
Baldwin, R, H Braconier and R Forslid (1999). Multinationals, endogenous growth and technological spillovers: Theory and evidence, CEPR Discussion Paper, 2155.
Baltagi, B. H. (2002). Econometric Analysis of Panel Data, Chichester, United Kindgom.
Baritto, F (2008). Disasters, vulnerability and resilience from a macro-economic perspective: Lessons from the empirical evidence. Background paper for the 2009 ISDR Global Assessment Report on Disaster Risk Reduction, International Strategy for Disaster Reduction, Geneva.
Briguglio, L, G Cordina, N Farrugia and S Vella (2008). Economic vulnerability and resilience: Concepts and measurements. UNU-WIDER Research Paper 2008-55, United Nations University, Helsinki, Finland.
Dabla-Norris, E and YB Günduz (2014). Exogenous shocks and growth crises in low-income countries: A vulnerability index. World Development, 59, 360–378.
Feindouno, S and M Goujon (2016). The retrospective economic vulnerability index, 2015 update. Working Paper P147, Fondation pour les Etudes et Recherches sur le Développement International, Clermont-Ferrand.
Gallopín, GC (2006). Linkages between vulnerability, resilience, and adaptive capacity. Global Environmental Change, 16(3), 293–303.
Gnangnon, SK (2013). Structural vulnerability and excessive public debt in CFA Franc Zone countries. Economic Modelling, 35, 816–832.
Gnangnon, SK (2014). Does structural vulnerability matter for public indebtedness in developing countries? Journal of Economic Studies, 41(5), 644–671.
Gnangnon, SK (2016). Trade openness and structural economic vulnerability in LDCs. Journal of Economic Studies, 43(1), 70–89.
Gnangnon, SK., Iyer, H (2017). Structural Economic Vulnerability, Trade Policy and FDI Inflows. Journal of International Commerce, Economics and Policy Vol. 8, No. 1 (2017) 1750005 (35 pages) © World Scientific Publishing Company
Greene, W. H. (2008). Econometric Aanalysis, sixth edition, New Jersey, Upper Saddle River: Pearson International.
Guilaumont, P. (2010). Assessing The Economic Vulnerability of Small Island Developing States and The Least Developed Countries”, The Journal of Development Studies, No.5, Vol.46, pp. 828-854.
Guillaumont, P (2009). An economic vulnerability index: Its design and use for international development policy. Oxford Development Studies, 37(3), 193–228.
Haddad M, JJ Lim, L Munro, C Saborowski and B Shepherd (2011). Volatility, export, diversification, and policy. In Managing Openness: Trade and Outward-Oriented Growth after the Crisis, Chapter 11. Washington, DC: World Bank, pp. 135–144.
Kaufmann, D, A Kraay and M Mastruzzi (2010). The Worldwide Governance Indicators Methodology and Analytical Issues. World Bank Policy Research No. 5430 (WPS5430).
Kazunobu, H., Fukunari, K., & Hyun-Hoon, L. (2012). How Does Country Risk Matter for Foreign Direct Investment? ERIA Discussion Paper Series, ERIA-DP-2012-03, https://www.eria.org/ERIA-DP-2012-03.pdf
Kokko, A (1996). Productivity spillovers from competition between local firms and foreign affiliates. Journal of International Development, 8(4), 517–530.
Laleye N., A., Akinleye, S., O. (2018). Major Determinants of Foreign Direct Investment in the West African Economic and Monetary Region, Iran. Econ. Rev. Vol. 22, No. 1, 2018. pp. 121-162.
Levin, A. Lin, C. F. & Chu, C. S. J. (2002). “Unit root tests in panel data: asymptotic and finite-sample properties”. Journal of econometrics, Vol.108, No.1. pp.1-24.
Li, X and X Liu (2005). Foreign direct investment and economic growth: An increasingly endogenous relationship. World Development, 33, 393–407.
Loayza, N and VC Raddatz (2007). The structural determinants of external vulnerability. The World Bank Economic Review, 21(3), 359–387.
Mathur, A., & Kartikeya, S. (2013). Foreign direct investment, corruption and democracy, Applied Economics 45.8 (2013): 991-1002.
Naude, WA, AU Santos-Paulino and M McGillivray (2009). Vulnerability in Developing Countries. Tokyo: United Nations University Press.
Olga, S., & Ilan, N. (2015). Fire-sale FDI? The Impact of Financial Crises on Foreign Direct Investment, Review of Development Economics, 19(2), 387–399, 2015, DOI:10.1111/rode.12149
Örsal, D. D. K. (2009), Essays on panel cointegration testing (Doctoral dissertation, Humboldt-Universität zu Berlin, Wirtschaftswissenschaftliche Fakultät).
Patrick, G. (2002). On the economic vulnerability of low income countries, Document de travail de la série Etudes et Documents E 2001.02.
Pavel, J., Kwabena, K. (2021). A Novel Measure of Political Risk and Foreign Direct Investment Inflows, Journal of Risk and Financial Management 14: 482.https://doi.org/10.3390/ jrfm14100482.
Raddatz, C (2007). Are external Shocks responsible for the instability of output in low-income countries? Journal of Development Economics, 84(1), 155–187.
Ramey, G and VA Ramey (1995). Cross-country evidence on the link between volatility and growth. American Economic Review, 85(5), 1138–1151.
Seth, A., and A. Ragab (2012). Macroeconomic Vulnerability in Developing Countries: Approaches and Issues”, Working Paper, International Policy Centre for Inclusive Growth, No.94.
Stiglitz, J. (2010), “Lessons from the Global Financial Crisis of 2008”, Seoul Journal of Economics, Vol. 23, No. 3, pp. 322-339.
the MENAT countries", Theoretical and Applied Economics, Volume XXVI, No.2(619):121-138.
https://data.worldbank.org.
http://www.ferdi.fr.
https://unctadstat.unctad.org
https://www.wto.org/.
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 22، شماره 3
پاییز 1401
صفحه 245-270