پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

تاثیر منطقه آزاد انزلی بر رشد و توسعه اقتصادی استان گیلان

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده
حسن دلیری
استادیار اقتصاد، گروه مدیریت و اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه گلستان، گرگان
چکیده
تأسیس و توسعه مناطق آزاد تجاری صنعتی، یکی از راهکارهای کشورهای درحال‌توسعه برای استفاده از مزایای تجارت جهانی است، بدون آنکه معایب تجارت آزاد به کل کشور سرایت کرده و به آن آسیب برساند. ایران نیز به منظور استفاده از مزایای مناطق آزاد، تاکنون هفت منطقه در نقاط مختلف کشور تأسیس کرده است؛ اما یکی از سؤالات مهم پس از تأسیس مناطق آزاد در کشور، این است که آیا مناطق آزاد تجاری- صنعتی تأسیس شده، توانسته‌اند سبب رشد و توسعه اقتصادی بیشتر استان میزبان خود شوند. در این مطالعه، تلاش شده تا با استفاده از رویکرد کنترل ترکیبی، به این سؤال پاسخ داده شود که آیا تأسیس منطقه آزاد انزلی در سال 1384 توانسته است بر رشد و توسعه استان گیلان مؤثر باشد. نتایج مطالعه حاضر، نشان از آن دارد که منطقه آزاد انزلی، نتوانسته است اثر مثبت و معناداری بر رشد و توسعه استان گیلان داشته باشد؛ به‌گونه‌ای که از چهار متغیر هدف مورد بررسی، تأسیس منطقه آزاد انزلی، اثر منفی بر سرانه ارزش‌افزوده صنعت و معدن استان گیلان نسبت به گروه کنترل داشته و اثر معناداری بر مقدار ارزش‌افزوده کشاورزی، ارزش‌افزوده خدمات، مقدار واقعی سرانه تولید ناخالص داخلی در استان گیلان در مقایسه با گروه کنترل نداشته است؛ بنابراین، می‌توان اذعان داشت که تأسیس منطقه آزاد انزلی، نتوانسته است تا به یکی از اهداف اساسی خود که همانا توسعه و رشد مناطق پیرامون بوده، برسد.
کلیدواژه‌ها
کنترل ترکیبی
منطقه آزاد انزلی
توسعه منطقه‌ای

موضوعات

عنوان مقاله English

The Impact of Anzali Trade-Industrial Free Zone on Growth and Economic Development of Guilan Province

نویسنده English

hassan daliri
Assistant Professor of Economics, Department of Management and Economics, Faculty of Humanities and Social Sciences, Golestan University, Gorgan, Iran.
چکیده English

Establishing industrial free trade zones is one of the strategies of developing countries to take advantage of global trade, without the disadvantages of free trade expanding to the country. To take advantage of the free trade zones, Iran has so far established seven zones in different regions. But one of the important questions after the establishment of free trade zones is whether the established free industrial trade zones are able to improve economic growth and development. In this study, using the Synthetic Control Approach, the answer to the mentioned question is given for the Anzali Free Zone. In other words, the effect of establishing the Anzali free zone on the growth and development of Guilan province is estimated. The results of the study show that the Anzali Free Zone has not been able to have a positive and significant effect on the growth and development of Guilan province. Of the four variables under study, the establishment of the Anzali Free Zone has negative effect on the per capita industrial value-added in Guilan province compared to the control group. Also, it has not have significant effect on the amount of agricultural value-added, services value-added, the real GDP per capita in Guilan province compared to the control group.

Therefore, it can be concluded that the establishment of the Anzali Free Zone has not been able to achieve one of its main goals, which is the development and growth of the Guilan.

کلیدواژه‌ها English

Synthetic Control Approach
Trade-Industrial Free Zone
Anzali
Development
اعظمی، ه. و شادمهری، ف. (1395). ارزیابی عملکرد منطقه آزاد انزلی و تأثیر آن بر توسعه نوار شمالی کشور، همایش آمایش سرزمین جایگاه خزر و چشم‌انداز توسعه استان گیلان.
التجایی، ا. (1388). مناطق آزاد تجاری و صنعتی: ابزار توسعه صادرات در مقایسه با سه کشور دیگر آسیایی، پژوهشنامه اقتصادی، 9 (2)، 189-222.
جزء جهانشاهی، م. و علی فرجا، س. و نجفی، ع. و ناصری منش، ع. (1396). نقش مناطق آزاد تجاری، بازرگانی و سیاسی در گسترش تجارت بین‌الملل و روابط سیاسی کشورها (مطالعه موردی قشم)، نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 9 (3)، 124-150.
جهانی دولت‌آبادی، ر. و جهانی دولت‌آبادی، ا. (1398). تبیین نارسایی‌های کارکردی فضایی مناطق آزاد با تأکید بر حوزه‌ی تجارت و بازرگانی موردمطالعه: منطقه‌ی آزاد تجاری صنعتی ارس، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 23 (3)، 99-125.
حقیقی، ا. (1385). فراز و نشیب‌ها در نظریات اقتصاد توسعه، راهبرد یاس، 5، 87-116.
حیدری ساربان، و. (1398)، بررسی نقش منطقه آزاد تجاری در بهبود شاخص‌های اقتصادی مناطق روستایی مطالعه موردی شهرستان ماکو، روستا و توسعه، 22 (85)، 111-133.
خورشیدی، غ. و حاجی پور، ب. و عزیزی، ش. و حنظل عیدانی، ح. (1396). طراحی و تبیین الگوی توسعه صادرات در مناطق آزاد تجاری ایران، پژوهشنامه بازرگانی، 83، 35-65.
دلیری، حسن (1396)، بررسی اثر متقابل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سرمایه‌گذاری داخلی (مطالعه تطبیقی ایران و 136 کشور دنیا)، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، (دانشگاه پیام نور)، دوره هفتم، شماره 26، 81-96
رشنودی، ا. و سلطانی، م. و کردنائیج، ا. و حمیدی زاده، ع. (1398). شناسایی و تبیین عوامل کلیدی موفقیت رقابت‌پذیری مناطق آزاد تجاری صنعتی در سطح بین‌المللی بر اساس روش نظریه زمینه‌ای، اقیانوس‌شناسی، 10 (38)، 111-122.
رکن‌الدین افتخاری، ع. و وجدانی تهرانی، ه. و رازینی، ا. (1388). ارزیابی و اولویت‌بندی مناطق آزاد تجاری ایران با استفاده از روش MADM، مدرس علوم انسانی، 13 (3)، 142-167.
شاکری، ع. و سلیمی، ف. (1382). عوامل مؤثر برجذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در منطقه آزاد چابهار و اولویت‌بندی آن با روش ریاضی AHP، پژوهش‌های بازرگانی، شماره20.
محمدی الموتی، م. (1374). مطالعه‌ای در مورد مناطق آزاد و اثرات اقتصادی و بازرگانی آن، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
Abadie, A., & Gardeazabal, J. (2003). The economic costs of conflict: A case study of the Basque Country. American
Abadie, A., Diamond, A., & Hainmueller, J. (2010). Synthetic control methods for comparative case studies: Estimating the effect of California’s Tobacco Control Program. Journal of the American Statiscal Association, 105(490), 493–505.
Abadie, A., Diamond, A., & Hainmueller, J. (2015). Comparative politics and the synthetic control method.
Agosin, M.R. and Mayer R. (2000),”Foreign Investment in Developing Countries Does it Crowd in Domestic Investment?” UNCTAD/OSG/DP/146, http://www.unctad.org/en/pub/pubframe.htm
Akbari, M., Azbari, M.E., Chaijani, M.H., (2019). Performance of the firms in a free-trade zone: the role of institutional factors and resources. Eur. Manag. Rev. 16 (2), 363–378.
American Journal of Political Science, 59(2), 495–510.
Brussevich, M. (2020), the Socio-Economic Impact of Special Economic Zones: Evidence from Cambodia, IMF Working Papers, WP/20/170.
Chauffour, J., Maur, J.C., 2011. Preferential Trade Agreement Policies for Development: A Handbook. World Bank Publications.
Deok, d. and kim, k (2003).” Does FDI inflow Crowd out Domestic Investment in Korea?” Journal of Economic Studies, Vol. 30, No,6, pp 605-622.
Economic Review, 93(1), 113–132.
Farole, T. 2011. Special Economic Zones in Africa: Comparing Performance and Learning from Global Experience. Directions in Development, Trade. Washington, DC: World Bank.
Farole, T., and Winkler, D. 2014. Making Foreign Direct Investment Work for Sub-Saharan Africa: Local Spillovers and Competitiveness in Global Value Chains. Directions in Development, Trade. Washington, DC: World Bank.
FIAS (2008), Special economic zone: performance lessons learned, and implication for zone development, Foreign Investment Advisory Service (FIAS) occasional paper, World Bank, Washington, D.C.
Frick, S. and A. Rodríguez-Pose (2019). Are special economic zones in emerging countries a catalyst for the growth of surrounding areas?, TRANSNATIONAL CORPORATIONS Volume 26, 2019, Number 276-96.
Grieve, R., Hangartner, D., Turner, A., Nikolova, S. & Sutton, M. (2015). “Examination of the Synthetic Control Method for Evaluation of Health Policies with Multiple Treated Units”. Health Economics, 3258, 124-152.
Helpman, E., Krugman, P.R., 1985. Market Structure and Foreign Trade: Increasing Returns, Imperfect Competition, and the International Economy. MIT Press.
Jiang, Y. Wang, H. and Zuankuo L. (2021), The impact of the free trade zone on green total factor productivity evidence from the shanghai pilot free trade zone, Energy Policy, 148, 112000, 147-158.
Naydenov, K. & M. Ivanov (2018). The Role of Free Economic Zones for the Development of the Regional Economy, Planning and Development, 5th International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences & Art SGEM.
OECD/EUIPO (2018), Trade in Counterfeit Goods and Free Trade Zones: Evidence from Recent Trends, OECD Publishing, Paris/EUIPO. http://dx.doi.org/10.1787/9789264289550-en.
Papadopoulus, N. and S. Malhotra (2007), Export Processing Zones in Development and International Marketing: An Integrative Review and Research Agenda, Journal of Macro marketing, vol 27/2, http://dx.doi.org/10.1177/0276146707300070.
Possebom, V. (2017). Free Trade Zone of Manaus: An Impact Evaluation using the Synthetic Control Method, Revista Brasileira de Economia, 71(2), 217–231
Seyoum, B., Ramirez, J., 2012. Foreign trade zones in the United States: a study with special emphasis on the proposal for trade agreement parity. J. Econ. Stud. 39 (1), 13–30.
Siroën, J and Yücer, A. (2014). Trade Performance of Free Trade Zones, UMR 225 IRD - Paris-Dauphine, DT/2014-09.
Song, Y. & R. Deng & R. Liu and Q. Peng (2020). Effects of Special Economic Zones on FDI in Emerging Economies: Does Institutional Quality Matter?, Sustainability, 12, 8409; doi:10.3390/su12208409.
UNCTAD (2002), World Investment Report 2002: Transnational Corporations and Export Competitiveness, United Nations Conference on Trade and Development, Geneva, http://unctad.org/en/docs/wir2002_en.pdf.
White, H. (2000). A reality check for data snooping. Econometrica, 68(5), 1097–1126. doi: 10.1111/1468-0262.00152.
Yao, D. and Whalley, J. (2015), An Evaluation Of The Impact Of The China (Shanghai) Pilot Free Trade Zone (Spftz), National Bureau Of Economic Research, Working Paper 20901.
Zeng, D. Z. 2016. Global experiences of special economic zones with focus on China and Africa: Policy insights. Journal of International Commerce, Economics and Policy, 7(3), 1-27.
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 21، شماره 4
زمستان 1400
صفحه 123-148