پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

مخارج دولت و رشد منطقه ای در ایران (رهیافت اقتصاد سنجی فضایی)

نویسندگان
غلامعلی حاجی 1
رضا کیهانی حکمت 2
سید عباس نجفی زاده 1
نادر مهرگان 3
1 استادیار گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
2 دانشجوی دکتری اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
3 استاد اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده
تحقیق حاضر، کوششی در جهت بررسی تأثیر مخارج مصرفی دولت بر رشد منطقه ای در ایران می باشد. رابطه مخارج دولتی و رشد اقتصادی، یکی از مباحث شناخته شده در ادبیات اقتصادی است. با توجه به اینکه یکی از مشکلات کشورهای در حال توسعه، عدم دستیابی به رشد مطلوب و پایدار اقتصادی است و این موضوع، نه تنها ایجاد مشکلات اقتصادی مانند رکود و بیکاری را موجب می شود، بلکه مشکلات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی را نیز در پی خواهد داشت. اقدامات سیاسی تثبیت اقتصادی دولت، می تواند عاملی در جهت کم کردن شکاف بین مسیر محصول بالقوه و محصول تحقق یافته و حفظ محصول تحقق یافته در نزدیکی سطح بالقوه آن باشد. یکی از مباحث مهم در زمینه برنامه ریزی منطقه ای، بررسی و شناخت نابرابری های مناطق جغرافیایی در ابعاد گوناگون است. در مقاله حاضر، با استناد به اطلاعات و آمار موجود، بر اساس برآورد مدل های رگرسیونی رابطه بین مخارج دولت و رشد منطقه ای با به کارگیری داده های منطقه ای مرکز آمار در دوره (1396-1380) با استفاده از روش اقتصاد سنجی فضایی تبیین می شود. در انجام محاسبات، از نرم افزار Excel و نرم افزار R استفاده شده است. این پژوهش، در پی توضیح رشد مناطق مختلف با استفاده از مخارج دولت است، که اولاً، آیا مخارج دولت، بر رشد مناطق، اثر معنی داری دارد؟ و ثانیاً، آیا این مناطق با گذشت زمان، از لحاظ رشد اقتصادی، همگرا می شوند؟ به عبارتی، مخارج دولت باعث تشدید واگرایی یا همگرایی منطقه ای در کشور شده است؛ نتایج حاصل از این تحقیق، بیان کننده اثر منفی مخارج مصرفی دولت، رشد جمعیت و سرمایه انسانی بر رشد منطقه ای در ایران، و معناداری متغیر وابستگی فضایی، نشان دهنده آثار مثبت سر ریز ناشی از رشد اقتصادی در مناطق می باشد.
کلیدواژه‌ها
مخارج دولت
اقتصاد سنجی فضایی
همگرایی رشد
سرمایه انسانی

موضوعات

عنوان مقاله English

Government Expenditure and Regional Growth in Iran (Spatial Econometrics Approach)

نویسندگان English

Gholamali Haji 1
reza keyhanihekmat 2
Sayed Abbas Najafizadeh 1
Nader Mehregan 3
1 Assistant Professor, Department of Economics, Islamic Azad University, Arak Branch
2 Ph.D. Candidate in Economics, Department of Economics, Islamic Azad University, Arak Branch
3 Professor of Economics, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
چکیده English

This study attempts to investigate the effect of government spending on regional growth in Iran. The relationship between government spending and economic growth is one of the well-known topics in economic literature. One of the problems of developing countries is the failure to achieve sustainable economic growth, which not only causes economic problems such as recession and unemployment, but also cultural, political and social problems. The government economic stabilization policies can be used to narrow the gap between the potential and realized product and to maintain the product near its potential level. One key issue in the field of regional planning is to study and understand the geographical inequalities in different dimensions. In this paper, using the spatial econometric method, the relationship between government spending and regional growth is estimated by applying the regional data of Statistical Center of Iran during 2001-2017, and Excel and R software’s are used to perform the calculations. This study seeks to explain the growth of different regions using government spending, and to answer these questions: Does government spending have a significant effect on growth in the regions? Do the regions converge in terms of economic growth over time? The results indicate the negative effect of government spending, population growth and human capital on regional growth in Iran. In addition, the statistical significance of spatial correlation coefficient indicates the positive diffusion effects of regional economic growth.






کلیدواژه‌ها English

Government Expenditure
Spatial Econometrics
Growth convergence
Human Capital
امیری، هادی و همکاران (1391). اقتصاد بخش عمومی. جلد اول، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
بانک جهانی (1378). نقش دولت در جهان در حال تحول. ترجمه حمیدرضا برادران شرکاء و همکاران. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
براتی، جواد؛ کریمی موغاری، زهرا و مهرگان، نادر (1397). بررسی محرک‌های توسعه منطقه‌ای در ایران: رویکرد اقتصاد سنجی فضایی. فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 15، شماره 1، بهار 1397: 201.
جدیدی میاندشتی، مهدی (1383). توزیع متعادل منابع مالی به روش سطح بندی توسعه مناطق. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، (11): 41-17.
حسین آبادی، محمد (1392). روش‌های رتبه‌بندی و سطح‌بندی مناطق و شاخص‌های نابرابری منطقه‌ای. انتشارات معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری.
دل انگیزان، سهراب؛ گلی، یونس و گلی، یحیی (1396). اندازه‌گیری نابرابری رشد اقتصادی استان‌ها و بررسی همگرایی رشد آنها (رهیافت اقتصاد سنجی فضایی). فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 7، شماره 28، 98-83.
دادگر، یداله؛ نظری، روح اله و صیامی عراقی، ابراهیم (1392). دولت و مالیات بهینه در اقتصاد بخش‌عمومی و کارکرد دولت و مالیات در ایران. مطالعات کاربردی در ایران، 2(5): 10.
رحمانی فضلی، هادی و عرب مازار، عباس (1395). تأثیر شکاف بودجه استانی بر شکاف درآمد منطقه‌ای استان‌های ایران با استفاده از مدل PVAR. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال دهم، شماره 2، پیاپی 34، تابستان 1395: 73.
رشیدی، علی (1377). اقتصاد مردم سالار. تهران: انتشارات آوای نور.
رنانی، محسن (1376). بازار یا نابازار؟. تهران: سازمان برنامه و بودجه.
سامتی، مرتضی؛ صامتی، مجید و شاهچرا، مهشید (1382). جهت‌گیری مناسب هزینه‌های جاری و عمرانی دولت به منظور دستیابی به رشد بهینه اقتصادی. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 5(15): 18-1.
سلامی، فریبا و همکاران (1395). بررسی همگرایی درآمدی بین استان‌های ایران با تأکید بر روش تحلیل خوشه ای. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال بیست و چهارم، شماره 80، 194-167.
مرکز آمار ایران، حساب های ملی ایران، حساب‌های منطقه‌ای، تهران: مرکز آمار ایران، دفتر حساب-های اقتصادی.
منظری حصار، مهدی و محقر، علی (1384). به‌کارگیری الگویی برای تخصیص اعتبارات محرومیت-زدایی (بررسی موردی فصل تربیت بدنی در استان خراسان). فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، 91:69-90.
مؤمنی، مهدی و حاتمی، مجتبی (1389). تحلیل جغرافیایی از نابرابری و عدم تعادل فضایی توسعه در استان یزد. فصلنامه جغرافیا و مطالعات طبیعی، 2(4): 25-15.
همایون کاتوزیان، محمد علی (1377). نه مقاله در جامعه‌ شناسی تاریخی ایران: نفت و توسعه اقتصادی. نشر مرکز.
Andreano, M. ;Lauretib, I., & paolo, P. (2013). Economic growth in MENA countries: Is there convergence of per-capita GDPs?. Journal of Policy Modeling 35, 4: 669-683.
Baltagi, B.; Egger, P., & Pfaffermayr, M. (2013). A generalized spatial panel data model with random effects. Econometric Reviews, 32: 650-685.
Beyacert, A., & Garcia-Solanes, J. (2014). Output gap and non-linear economic convergence. Journal of Policy Modeling 36(1): 121-135.
Bronzini, R., & P. Piselli. (2009). Determinants of long run regional productivity with geographical spillovers: The role of r&d, human capital and public infrastructure. Regional Science and Urban Economic, Vol. 39: 187-199.
Biggeri, Mario (2003). Key factors of recent Chinese provincial economic growth. Journal of Chinese Economic and Business Studies, Vol. 1, No. 2: 159-183.
Elhorst, j. Paul (2014). Spatial Econometrics ;Form Cross-Sectional Data to Spatial Panels. Springer Briefs in Regional Sciences.
Hill,Hal; Resosudarmo, Budy P. & Yogi Vidyattama (2008). Indonesians changing economic geography, Bulletin of Indonesian Economic Studies, Vol. 44, No. 3: 407-435.
Kutner, M. H.; Nachtshein, C. J., & Neter, J. (2004). Applied Linear Regression Models. McGraw Hill.
Lesage, James P. (1999). A comparison of the forecasting ability of ECM and Var models. Review of Economics and Statistcs, Vol. 72: 664-671.
Lean,H. H., & Y. Song (2009). The domestic saving and economic growth relationship in China. Journal of Chinese Economic and Foreign Trade Studies.Vol. 2, No. 1: 5-17. at www.emeraldinsight.com/1754-4408.htm.
Lee, Bun Song & Lin, Shanglin (1994). Government size, demographic chages and economic growth. International Economic Journal, 8(1): 94-98.
Lungwall, C. (2006). Export-led growth; Application to Chinas provinces (1978-2000). Journal of Chinese Economic and Business Studies ,Vol. 4, No. 2: 109-126.
Margono, Heru; Sharma, Subhash C.; Sylwester, kevin, & Usama Al-Qalawi (2009). Technical Efficiency and Productivity Analysis in Indonesian Provincial Economies. Applied Economics, First Published on: 11 june (iFirst).
Montmartin, B. & Herrera, M. (2014). Internal and external effects of R&D subsidies and fiscal incentives: Empirical evidence using spatial dynamic panel models. Research Policy, 44(5): 1065-79.
Mult, J., & Pfaffermayr, M. (2011). The Hausman test in a Cliff and Ord panel model. The Economics Journal, 14(1): 48-76.
Ratna, N.N.; Grafton, R.Q., & T. Kompas (2009). Is Diversity bad for economic growth? Evidence from state-level data in the US. The journal of Socio-Economics, Vol. 38: 859-870.
Rubin, D. (1987). Multiple Imputation for Nonrespone in Surveys. Wiley, New York.
Rymaszewska, Joanna Gravier; Joanna Tyrowicz, & Jacek Kochanowicz (2010). Intra-provincial ineqalities and economic growth in China. Economic System, Available at: http://Works.bepress.com/jtyrowicz/21.
Saayman,Melville; Saayman, Andrea, & A. Rhodes Juliet (2001). Domestic tourist spending and economic development: The case of the north west province. Development Southeran Africa,Vol. 18, No. 4: 443-455.
Shiu, Alice, & Lam, Pun-Lee (2008). Causal relationship between telecommunications and economic growth in China and its regions. Rrgional Studies, Vol. 42, No. 5: 705-718.
Seya. H. ;Tsutsumi. M., & Yamagata, Y. (2012). Income convergence in Japan: A Bayesian spatial Durbin model approach. Frontiers in Spatial Econometrics Modelling, 29: 60-71.
Timakova, M. V. (2011). Conditional Convergence and the Solow Model: An Empirical Study. Rollerdom School of Economics. Department of Economics.
Uncrd (1975). The Growth pole Approach to Regional Development. United Nations, Negoya.
Vedder, R. K. and Galllaway, L. E. (1998). Government size and Economic Growth. Joint Economic Committee, Washington D.C., 1-15.
Wooldridge, J. (2002). Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data. MIT Press.
Zou,Wei; Zhuang, Ziyin; Zhou, Hao, & song, Hairong (2008). Measring divergence in provincial growth in China (1981-2004)”,Gournal of Economic Policy Reform,Vol. 11, No. 3: 215-227.
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 20، شماره 4
زمستان 1399
صفحه 157-175