پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

مطالعه اثرات نااطمینانی نرخ ارز مؤثر واقعی بر ارزش افزوده بخشهای اقتصادی در استان آذربایجان شرقی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
دانشگاه تبریز
چکیده
نرخ ارز، یکی از مهم ترین متغیرهای کلیدی اقتصاد کلان است که از جنبه های گوناگون (مخصوصاً نوسانات آن) بخشهای مختلف اقتصاد را تحت تأثیر قرار می دهد. از این رو، هدف اصلی این مطالعه، بررسی اثرات شوک های ارزی بر عملکرد بخشهای مختلف اقتصادی استان آذربایجان شرقی می باشد. لذا، در راستای هدف تحقیق، ابتدا شوک های ارزی با کمک مدل غیرخطی مارکوف - سوئیچینگ[1] محاسبه شده و به عنوان یک متغیر توضیحی وارد مدل شده است، برای برآورد مدل غیرخطی نرخ ارز بر اساس مقدار تابع حداکثر راست نمایی، مدل با دو رژیم و یک وقفه (MSIH(2)-AR(1)) از میان حالت های مختلف مدل MS برگزیده شد. سپس در مرحله بعد، با استفاده از داده های تابلویی مبتنی بر الگوهای با ضرایب متغیر و پویا با تکنیک pmge[2] تأثیر آن بر ارزش افزوده 15 بخش اقتصادی استان آذربایجان شرقی برای دوره 1379 تا 1392 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان از تأثیر مثبت و معنی دار متغیرهای سرمایه، نیروی کار و میزان صادرات بر ارزش افزوده بخشهای اقتصادی در استان آذربایجان شرقی دارد. در میان 15بخش استان، نوسانات ارزی، تنها بر 4 بخش از 15بخش، تأثیر معناداری برجای می گذارد. این اثر برای هر 4 بخش، منفی بوده، لذا نوسانات نرخ ارز مؤثر واقعی، اثر معکوسی بر ارزش افزوده بخشهای اقتصادی استان گذاشته و بویژه تولید 4 بخش مذکور را دچار نوسان می سازد. این نتایج، لزوم توجه بیشتر به نوسانات ارزی و اتخاذ سیاست های مؤثر، جهت مقابله با تأثیرات سوء این نوسانات را بیش از پیش، آشکار می سازد.



[1]. Markov-switching (MS)

[2]. Pooled Mean Group Estimator
کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله English

The Effects of Uncertainty in Real Effective Exchange Rate on the Value-Added of Economic Sectors in East Azerbaijan Province

نویسندگان English

Reza Ranjpour
Mohammad Reza Salmani
Zahra Karimi Tekanloo
Nosrat Mokhtarzadeh Khaneghahi
Associate Professor of Economics, University of Tabriz
چکیده English

The exchange rate as an important macroeconomic variable affects various economic sectors from different aspects. This study aims to determine the effects of exchange rate shocks on the performance of economic sectors of East Azerbaijan Province. To this end, first exchange rate shock is calculated using a non-linear Markov-Switching (MS) model and is included as an explanatory variable in the final model. To estimate the nonlinear model based on the maximum likelihood function, a MS model with two regimes and a pause, i.e., MSIH (2)-AR (1), is selected. Then, a panel data model with varying coefficients is estimated by pooled mean group estimator (PMGE). The model is used to analyze the effect of uncertainty in real effective exchange rate on value-added of 15 economic sectors of East Azerbaijan Province over the period 2000-2013. The results indicate positive and significant effects of capital, labor and the exports on value-added of economic sectors. Among the 15 districts of the province, exchange rate volatility has a negative and significant influence on value-added and production of 4 out of 15 sectors. The results call for paying more attention to exchange rate volatility and adopt effective policies to remove its adverse effects.

کلیدواژه‌ها English

Volatility
Real Effective Exchange Rate
Value- added
Markov-Switching technique
Panel Data
East Azerbaijan province
ابراهیمی، سجاد (1389). اثر شوکهای قیمت نفت و نوسانات نرخ ارز و نااطمینانی حاصل از آنها بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب نفتی. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 59: 32-13.
ابونوری، اسماعیل؛ عبدالهی، محمدرضا و حمزه، مصطفی (1388). اثر اخبار بر نوسانات نرخ ارز در ایران: کاربردی از خانواده ARCH. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 50:120-101.
احسانی، محمدعلی؛ خانعلی پور، امیر و عباسی، جعفر (1388). اثر بی ثباتی نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی در ایران. پژوهشنامه علوم اقتصادی، شماره 32: 34-13.
اشرف زاده، حمیدرضا و مهرگان، نادر (1392). اقتصادسنجی پانل دیتا. موسسه تحقیقات تعاون دانشگاه تهران، چاپ سوم.
اصغرپور، حسین و محمدپور، سیاوش (1389). بررسی اثر بی ثباتی نرخ ارز بر صادرات بخش کشاورزی ایران. فصلنامه سیاست گذاری اقتصادی، دوره2، شماره4: 22-1.
اولادی، سعید (1387). بررسی اثر عدم اطمینان نرخ ارز واقعی بر سرمایه گذاری بخش خصوصی. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، سال دهم، شماره 35.
برقی اسکویی، محمد حسین؛ شهباز زاده، سیامک و شهباز زاده، اتابک (1390). بررسی اثر بی ثباتی نرخ واقعی ارز بر صادرات کالاهای با فناوری بالا در ایران. فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، دوره2، شماره 7: 171-153.
پرهیزگاری، ابوذر و صبوحی، محمود (1393). بهینه سازی میزان صادرات انگور کشور و تأثیر آن بر اقتصاد کشاورزی و اقتصاد ملی تحت شرایط عدم قطعیت. دانشگاه ملایر، دانشکده کشاورزی.
تقی نژاد عمران، وحید و حاج بابایی، ولی (1393). اثر تغییر نرخ ارز واقعی بر بی ثباتی مالی: مطالعه موردی کشورهای درحال توسعه منتخب. فصلنامه سیاست های مالی و اقتصادی، سال دوم، شماره5: 134-121.
جعفری صمیمی، احمد و منفرد، سیده مریم (1393). تأثیر نااطمینانی نرخ ارز بر واردات ایران. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره72، پاییز: صص24-1.
جعفری، نادر (1383). عوامل مؤثر بر تغییرات نرخ ارز در اقتصاد ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
جلایی. عبدالمجید (1391). تأثیر شوک های نرخ ارز بر بخشهای اقتصادی استان کرمان. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال اول، شماره 1: 32-19.
حسینی پور، مهرداد (1381). بررسی تأثیرسیاست های ارزی برتولید و صادرات پسته ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
حلافی، حمیدرضا (1381). نرخ واقعی ارز و رشد اقتصادی ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 29: 59-21.
حلافی، حمیدرضا و سعیدی، ناصر (1386). بررسی واکنشهای متقابل نااطمینانی در نرخ ارز و شاخص قیمت سهام بورس تهران. فصلنامه اقتصادی مقداری، دوره 9، شماره 1: 53-37.
ختایی، مهدی و موسوی نیک، سعید (1387). اثر نوسانهای نرخ ارز بر رشد اقتصادی با توجه به سطح توسعه بازارهای مالی. فصلنامه پژوهشنامه های اقتصادی ایران، سال 10، شماره 37، زمستان: 19-1.
رفعتی، محمدرضا؛ عسگری، علی و مهرگان، نادر (1372). ارز از چندنرخی تا تک نرخی. مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
سالنامه های آماری سالهای مختلف استان آذربایجان شرقی.
سالواتوره، دومینینگ (1390). مالیه بین‎الملل. ترجمه حمیدرضا ارباب. تهران: نشر نی.
سامتی، مرتضی؛ خانزادی، آزاد و یزدانی، مهدی (1389). بررسی زمینه وجود اثرات نامتقارن و شوک های نرخ ارز برتولید و قیمت. فصلنامه پول و اقتصاد، شماره 4: 57-35.
سحابی، بهرام؛ صادقی، حسین و شوره کندی، علی اکبر (1390). تأثیر نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای منتخب خاورمیانه. پژوهش های رشد و توسعه پایدار، شماره 1: 102-81.
سوری، علی (1391). اقتصادسنجی همراه با کاربرد Eviews7. نشر فرهنگ شناسی، چاپ پنجم.
شاکری، عباس (1383). عوامل تعیین کننده صادرات غیرنفتی ایران. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 21: 40-32.
صالحی سربیژن، مرتضی؛ رئیسی اردلی، غلامعلی و شتاب بوشهری، نادر (1392). نقاط رکود و رونق اقتصاد ایران با استفاده از مدل مارکوف- سوئیچینگ. مدلسازی اقتصادی، شماره 23: 86-67.
عباسیان، علی؛ مرادپور اولادی، مهدی و مهرگان، نادر (1391). تأثیرعدم اطمینان نرخ ارز واقعی بر رشد اقتصادی. مجله تحقیقات اقتصادی، 98: 169-153.
قادری، حسن (1383). بررسی عوامل مؤثر بر حاشیه ارزی بازار موازی ارز، نرخ ارز واقعی و سطح قیمت ها در اقتصاد ایران: کاربرد یک مدل همزمان. رساله دوره دکتری اقتصاد دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
قطمیری، محمدرضا و شرافتیان جهرمی، رضا (1386). مقایسه تأثیر تغییرات نرخ ارز بر تولید در کشورهای درحال توسعه منتخب با نظام های ارزی مختلف: یک رهیافت همجمعی با داده های پانل. فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 4، شماره 8: 50-25.
قنبری، علی و انیسه نیکروان (1388). بررسی عوامل تأثیرگذار بر تقاضای کل واردات ایران تحت شرایط محدودیت ارزی. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی: 86-58.
کازرونی، علیرضا و دولتی، مهدیه (1389). اثر نااطمینانی نرخ واقعی ارز برسرمایه گذاری بخش خصوصی (مطالعه موردی: ایران). فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 45: 306-283.
کازرونی، علیرضا و رستمی، نوید (1386). اثر نامتقارن نوسانات نرخ ارز بر تولید واقعی و قیمت در ایران. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، شماره 25: 891-822.
کریمی، زهرا و رنج پور، رضا (1392). اقتصادسنجی داده های تابلویی. تهران: سمت: 284- 263.
کمیجانی، اکبر و ابراهیمی، سجاد (1392). اثر نوسان های نرخ ارز بر رشد بهره وری در کشورهای در حال توسعه با لحاظ سطح توسعه مالی. فصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، سال دوم، شماره 6، تابستان: 27-1.
گجراتی، دامودار (1378). مبانی اقتصاد سنجی. ترجمه حمید ابریشمی. ویرایش دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
گودرزی، جواد (1383). اثر نرخ مؤثر واقعی ارز بر صادرات غیرنفتی (مطالعه موردی: فرش، پسته، خرما، کشمش، زعفران و خاویار). پایان نامه کارشناسی ارشد گروه اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا.
متفکر آزاد، محمدعلی؛ شهبازی، اتابک و انرجانی خسروشاهی، اکبر (1391). اثر بی ثباتی نرخ واقعی ارز بر صادرات کالاهای صنعتی در ایران (رهیافت سایکنن و لوتکیپول). فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 16: 212-189.
محمدزاده، پرویز؛ ممی پور، سیاب و فشاری، مجید (1389). کاربرد نرم افزار Stata در اقتصادسنجی. تهران: نورعلم، چاپ اول: 64-15.
مرادی، محمدعلی و تاجیک، معصومه (1389). تقاضای پول و حق الضرب در ایران. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، شماره 4: 41-6.
مهرآرا، محسن و سرخوش، حسن (1389). آثار غیرخطی متغیرهای کلان اقتصادی بر رشد اقتصادی با تاکید بر نرخ ارز. مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 93.
نجف زاده، صفیه و بهنامه، مهدی (1393). بررسی اثر بی ثباتی نرخ ارز بر تجارت کالا بین ایران و چین طی سالهای 1391-1361. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
نعمت الهی، فاطمه (1389). اثر نااطمینانی نرخ ارز بر تجارت ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده اقتصاد دانشگاه الزهرا.
یحیی آبادی، ابوالفضل؛ صمدی، سعید و جهانتیغ الهی، مصطفی (1392). تحلیل تغییرپذیری قیمت نفت نرخ ارز و تحریم اقتصادی روی رشد اقتصادی. همایش الکترونیکی ملی چشم انداز اقتصادی ایران.
Acemoglu, Daron (2009). The Solow Growth Model; Introduction to Modern Economic Growth. Princeton: Princeton University Press: 26-76. ISBN 978-0-691-13292-1.
Aguerre, R.B.; Fuertes, A.M., & Phylaktis, K. (2012). Exchange rate pass-through into import prices revisited. Journal of International Money, 31: 818-844.
Aghion, P., Rancie, R. & Rogoff, K. (2009), Exchange rate volatility and productivity growth: the role of financial development”, Jour nal of Monetary Economics, 56, 494-513.
Alexandre, F.; Bacao, P.; Cerejeira, J., & Portela, M. (2009). Employment and exchange rates: the role of openness and technology, IZA discussion paper, 13: 41-91.
Aliyu , S.U.R. (2009). Timpact of Oil Price Shock and Exchange Rtae Volatility on Economic Growth in Nigeria: An Empirical Investigation. IMF Working Paper.
Ariz, Augustine C.; Osang, Thomas, & Slittje, Daniel (2000). Exchange Rate Volatility and Foreign Trade: Evidence from Thirteen LDC’s. Journal of Business & Economic Statistics, Vol. 18, No.1.
Aschaver, David Alan (1989). Does Public Capital Crowd-out Private Capital. Journal of Monetary Economics, No. 24: 171-188.
Baltagi, B. (2005). Econometric Analysis of Panel Data. Third Edition John Wiley & Sons, Ld.
Bhar, R., & Mallik, G. (2010). Inflation Uncertainty and Output Growth in the USA. 389: 5503-10.
Bjornland, H. C. (2004). The role of the exchange rate as a shock absorber in a small open economy. Open Economies Review, 15: 23-43.
Bollerslev, T. (1986). Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity. Journal of Economics: 307-326.
Botung, S. (2015). Effective Exchange Rate Volatility and MENA Countries' Exports to the EU. Journal of Economic Development 31: 23-54.
Boug, P. and Fagereng, A. (2010). Exchange rate volatility and export performance: a cointegrated VAR approach. Applied Economics, Vol. 42, No. 7: 851-864.
Choudhry, T. (2005). Exchange rate volatility and the United States exports: evidence from Canada and japan. japanese Int. Economies,19: 51-71.
Cologni, Alessandro & Manera, Matteo (2007). oil price, inflation and interest rates in a structural.
Cote, Agathe (1994). Exchange Rate Volatility and Trade; a Survey, Working Paper 94-5, Bank of Canada.
Daigneault, A.J.; Sohngen, B., & Sedjo, R. (2008). Exchange rates and the competitiveness of the United States timber sector in a global economy. Forest Policy and Economics, 10(3): 108-116.
Dincer, N. and Kandil, M. (2009). The effects of exchange rate fluctuations on export: A sectoral analysis for Turkey. Economic Research Forum, Working Paper, No.480: 1-25.
Edwards, S. (1998). Capital Flows, Real Exchange Rates, and Capital Controls: Some Latin American Experiences. NBER Working Paper No.6800, Issued in November.
Goldfeld. S.M and R.E. Quandt (1973), A Markov model for switching regressions, Journal of Econometrics, No. 1, pp. 3–16.
Ghosh, A.; Gulde, A.M., and WolfH,C. (2003). Exchange Rate Regimes: Choices and Consequences. MIT Press, Cambridge, MA.
Hamilton, J. D. (1989). Time Series Analysis. Princeton University Press: Princeton.
Harood, R. and Hague, D. C. (1963). International Trade Theory in a Developing World. New York: St. Martins Press, Inc.
Hirschman, A.O. (1949). Development and the Trade Balance: A Note. Review of Economics and Statistics.
Khosa, J.; Botha, I., & Pretorius, M. (2015). The impact of exchange rate volatility on emerging market exports. Acta Commercii 15(1): 257-266, 11 pages.
Kim, C. J., & Murray, C. J. (2001). Permanent and transitory components of recessions. In Advances in Markov-Switching Models (pp. 19-39). Physica-Verlag HD.
Krolzig, H. M. (2002). Markov Switching Vector Autoregressions; Modelling, Statistical Inference and Application to Business Cycle Analysis. Berlin: Springer.
Levine, R.; Loayza, N., & Beck, T. (2000). Financial intermediation and growth: causality and causes. Journal of Monetary Economics 46 (1): 21-40.
Meade, J.E. (1951). The Theory of International Economy Policy I: The Balance of Payment. Oxford University Press.
Mtembu, M.D., & Motlaleng, G.R. (2011). The Effects of Exchange Rate Volatility on Swaziland’s Exports. Review of Economic Business Studies, 3(2): 167-185.
Pesaran, M.H.; Shin, S., & Smith, R. (1999). Pooled Mean Group Estimation of Dynamic Heterogeneous Panels. Journal of the American Statistical Associatin, 94(446): 621-634.
Pindyck Robert, S. and Andrds Solimano (1993). Economic Instability and Aggregate Investment. MIT-CEEPR 93-003WP.
Quandt. R.E (1972), A new approach to estimating switching regressions, Journal of the American Statistical Association, No. 67, pp. 306–310
Swamy, P.A.V.B. (1970). Efficient Inference in a Random Coefficients Regression Model. Econometrica, 38: 311-323.
Tavlas, G.; Hall, S.; Hondroyiannis, G.; P.A.V.B., Swamy, & Michael Ulan (2010). Exchange-Rate Volatility and Export Performance: Do Emerging Market Economies Resemble Industrial Countries or Other Developing Countries?. Economic Modeling 27: 1514-21.
World Bank. World Development Report: The Challenge Of Development.