پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

تأثیر یارانه‌ نقدی بر الگوی مخارج خانوارهای شهری و روستایی در ایران

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
مسلم آقایاری هیر 1
حسین صادقی 2
عباس عصاری آرانی 2
بهرام سحابی 2
1 دکتری اقتصاد سلامت دانشگاه تربیت مدرس
2 دانشیار اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
الگوی مصرف یک خانوار، ترکیبی از کیفیت‌ها، کمیت‌ها، فعالیت‌ها و گرایش‌هایی است که به کارگیری منابع برای نجات، راحتی و لذت را توسط یک جامعه یا گروهی از افراد توصیف می‌کند. هدف این مقاله، بررسی تأثیر اعطای یارانه‌ نقدی پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها بر الگوی مخارج خانوارهای ایرانی در دو سطح شهری و روستایی است. این تحقیق، به روش پانل دیتا و با استفاده از داده‌های هزینه- درآمد خانوار مرکز آمار ایران بین سال‌های ۹۳-۱۳۸۳ انجام گرفته، و یافته‌ها نشان می‌دهد پرداخت یارانه‌های نقدی بر روی هر ۱۴ گروه مخارج خانوارهای شهری و روستایی بجز هزینه‌های بهداشتی درمانی خانوارهای روستایی، تأثیر معنی‌دار داشته، و در این بین با اعطای یارانه‌ نقدی سهم ۸ گروه مخارج شهری و ۹ گروه مخارج روستایی، افزایش و سهم ۶ گروه مخارج شهری و ۴ گروه مخارج روستایی، کاهش یافته است. جهت تغییر سهم گروه‌های مخارج شهری و روستایی، جز در مورد "کالاهای بادوام منزل، سایر هزینه‌های خانوار و انتقالات"، یکسان بوده است.

در هر دو سطح شهری و روستایی گروه‌های مخارجی که سهم آنها افزایش یافته، همگی به لحاظ ماهیت با رفاه جاری خانوار در ارتباط هستند و سهم گروه‌هایی که باعث افزایش رفاه آتی خانوار می‌شود، همگی کاهش یافته، و به‌نظر می‌رسد تغییرات قیمت‌های نسبی پس از اعطای یارانه‌های نقدی به شکلی بوده است که خانوارها را وادار نموده تا هزینه‌های اضافی لازم برای رفع نیازهای اساسی خود را بیشتر از طریق کاهش در هزینه‌های سرمایه‌گذاری، هزینه‌های آموزش و هزینه‌های بهداشتی و درمانی جبران کنند.
کلیدواژه‌ها
الگوی مخارج خانوار
یارانه‌ نقدی
هزینه- درآمد
پانل دیتا

موضوعات

عنوان مقاله English

The Impact of Cash Subsidy on Expenditure Pattern of Urban and Rural Households in Iran

نویسندگان English

Moslem Aghayari Hir 1
Hossein Sadeghi 2
Abbas Assari 2
Bahram Sahabi 2
1 Ph.D. in Health Economics
2 Associate Professor of Economics, Tarbiat Modares University
چکیده English

The consumption pattern of typical household is a combination of quantities, qualities, acts and tendencies describing use of resources for survival, comfort and enjoyment by society or a group of people. In this paper, we examine the impact of cash subsidies on expenditure pattern of households after implementing Subsidy Targeting Project at both urban and rural levels in Iran. We estimate a panel data model by applying data on household income and expenditure survey (HIES) during 2004-2014. Findings indicates that paying cash subsidies significantly affects all 14 expenditure categories in urban and rural households, except for health expenditure in rural households. Consequently, the shares of eight urban expenditure categories and nine rural expenditure ones have increased, while the shares of six urban expenditure categories and four rural expenditure ones have decreased. In all cases except for home durable goods, the shares of urban and rural expenditure categories, the shares of other household expenses and transfers changed in a same direction. In both urban and rural levels, all increased shares of expenditure are related to current household’ welfare, but the shares of categories which increases future household’ welfare have decreased. It seems changes in relative prices after paying cash subsidies have persuaded households to sacrifice some investment, education, and health expenditure for additional expenditure required for meeting basic needs.

کلیدواژه‌ها English

Household expenditure pattern
Cash Subsidy
Cost-income
Data panel
اشرف‌زاده، حمیدرضا و مهرگان، نادر (1387). "اقتصادسنجی پانل دیتا. تهران: " موؤسسه‌ی تحقیقات تعاون دانشگاه تهران، تهران.
بانک مرکزی، بانک اطلاعات سری‌های زمانی اقتصادی، http://tsd.cbi.ir
گجراتی، دامودار (1383). "مبانی اقتصادسنج.ی" ترجمه‌ی حمید ابریشمی، حمید،. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
مرکز آمار ایران، اطلاعات هزینه درآمد خانوار، 1393-1383
ورمزیار، حسن (1389). ، "آشنایی با نظام هدفمند کردن یارانه‌ها."، تهران: خانیران، تهران.
Baltagi, Badi H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data. New York: John Wiley & Sons Inc.
F BiroiBirol, F.; A. V. Aieagha Aleagha and R. Ferroukhi, (1995,). The economic impact of subsidy phase out in oil exporting developing countries: a case study of Algeria , Iran and Nigeria, . Energy Policy, Volume Vol. 23 Number No. 3.
Dwivedi, D.N. (2010). Macroeconomics: Theory and Policy. Tata McGraw-Hill Education.
García, T. and Grande, I. (2010). Determinants of food expenditure patterns among older consumers. The Spanish case. Appetite, 54(1): 62-70.
Greene, W.H. (2003). Econometric Analysis. Pearson Education India.
Gong, X., Van Soest, A. and Zhang, P. (2005). The effects of the gender of children on expenditure patterns in rural China: a semiparametric analysis. Journal of Applied Econometrics, 20(4): 509-527.
Hayes, D. and Finney, A. (2014). Dominant patterns of expenditure among older people in the United Kingdom: segmenting the older consumer using the Living Costs and Food Survey. Journal of Population Ageing, 7(2): 97-113.
Jaffrelot, C. and van der Veer, P. eds. (2008). Patterns of Middle Class Consumption in India and China. SAGE Publications India.
Kim, Y. and Yang, B. (2011). Relationship between catastrophic health expenditures and household incomes and expenditure patterns in South Korea. Health policy, 100(2): 239-246.
Lanfranco, B.A., Ames, G.C. and Huang, C.L. (2002). Food expenditure patterns of the Hispanic population in the United States. Agribusiness, 18(2): 197-211.
Levin, A., Lin, C.F. and Chu, C.S.J. (2002). Unit root tests in panel data: asymptotic and finite-sample properties. Journal of econometrics, 108(1): 1-24.
Maitra, P. and Ray, R. (2003). The effect of transfers on household expenditure patterns and poverty in South Africa. Journal of development Economics, 71(1): 23-49.
Maitra, P. and Ray, R. (2005). The impact of intra household balance of power on expenditure pattern: The Australian evidence. Australian Economic Papers, 44(1): 15-29.
Maitra, P. and Ray, R. (2006). Household expenditure patterns and resource pooling: evidence of changes in post-apartheid South Africa. Review of Economics of the Household, 4(4): 325-347.
McLean, I.W. (1999). Consumer prices and expenditure patterns in Australia 1850–1914. Australian Economic History Review, 39(1): 1-28.
J. V. Meenakshi, J.V. and Ray, R. (1999). Regional differences in India's food expenditure pattern: a complete demand systems approach. Journal of International Development, 11(1): 47.
Moon, S.J. and Joung, S.H. (1997). Expenditure patterns of divorced single-mother families and two-parent families in South Korea. Journal of Family and Economic Issues, 18(2): 147-162.
Phipps, S.A. and Burton, P.S. (1998). What’s mine is yours? The influence of male and female incomes on patterns of household expenditure. Economica, 65(260): 599-613.
Ravallion, M. (1998). Poverty Lines in Theory and Practice (Vol. 133). World Bank Publications.
Sasaki, K. and Fukagawa, Y. (1987). An analysis of the Japanese expenditure pattern: an application of a dynamic linear expenditure system to the 1961–1982 data. Agribusiness, 3(1): 51-68.
J.K.N. Stone, R. (1954). Linear expenditure systems and demand analysis: an application to the pattern of British demand. The Economic Journal, 64(255): 511-527.
Taylor, L.D. (2007). Stability of US consumption expenditure patterns: 1996–1999. The Journal of Socio-Economics, 36(5): 802-818.
Wang, H., Sindelar, J.L. and Busch, S.H. (2006). The impact of tobacco expenditure on household consumption patterns in rural China. Social science & medicine, 62(6): 1414-1426.
Wang, H., Zhang, L. and Hsiao, W. (2006). Ill health and its potential influence on household consumptions in rural China. Health Policy, 78(2): 167-177.
Yusof, S.A. and Duasa, J. (2010). Household decision-making and expenditure patterns of married men and women in Malaysia. Journal of family and economic issues, 31(3): 371-381.
http://www.eionet.europa.eu/gemet/concept?ns=1&cp=1745
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 18، شماره 1
بهار 1397
صفحه 155-177