اثر دخالت دولت در بخش بانکی روی پایداری مالی این بخش در ایران در دوره 92-1380

اخلاقی مدیری, ندا; خوشنودی, عبداله; هراتی, جواد

اثر دخالت دولت در بخش بانکی روی پایداری مالی این بخش در ایران در دوره 92-1380

نویسندگان

ندا اخلاقی مدیری ¹

عبداله خوشنودی ²

جواد هراتی ²

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه بجنورد

² استادیار گروه اقتصاد دانشگاه بجنورد

چکیده

در این مقاله، اثر دخالت دولت در بخش بانکی بر پایداری مالی این بخش در دوره92-1380بررسی شده است. برای اندازه گیری دخالت دولت در بخش بانکی، از متغیرهای نرخ سود واقعی سپرده، تسهیلات اعطایی تبصره ای بانک ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی و نسبت بدهی بخش دولتی به مجموع بدهی یا دارایی بخش بانکی و روش تحلیل اجزای اصلی (PCA)، و برای سنجش پایداری مالی از شاخص Z-Score استفاده شده است. برای بررسی اثر دخالت دولت در بخش بانکی بر پایداری مالی این بخش از داده های ترازنامه و گزارش های سود و زیان بانک ها بهره گیری، و با کاربرد داده های پنل، مدل مقاله برآورد شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل در بین 14 بانک کشور، نشان می دهد که دخالت دولت در بخش بانکی، تأثیر منفی بر پایداری مالی این بخش داشته و باعث افزایش آسیب پذیری مالی این بخش می شود. همچنین افزایش نسبت بدهی به دارایی، باعث افزایش آسیب پذیری مالی بخش بانکی و افزایش اندازه بانک ها (لگاریتم دارایی ها)، موجب بهبود پایداری مالی این بخش می شود.

کلیدواژه‌ها

سرکوب مالی

پایداری مالی

شاخص z-score

20.1001.1.17356768.1396.17.4.8.4

عنوان مقاله English

The Effect of Government Intervention in Banking Sector on Banksâ Financial Stability in Iran

نویسندگان English

neda akhlaghi modiri ¹

abdollah khoshnoodi ²

javad harati ²

¹ M.A. in Economics, University of Bojnourd

² Assistant Professor of Economics, University of Bojnourd

چکیده English

In this paper, the effect of government intervention in the banking sector (financial repression) on banks’ financial stability is investigated during 2001-2013. To measure the index of government intervention in the banking sector, three variables including real interest rate, credits directed by banks and government debt to banks are combined using principal component analysis. Furthermore, the z-score index is applied to measure the financial stability in the banks. Data are extracted from balance sheets and income statements of the banks. Results from a panel of 14 banks show that the intervention of government in the banking sector is of significantly negative effect on financial stability of these banks and therefore increases their financial vulnerability. Moreover, an increase in size of bank improves the financial stability, but higher debt-to-asset ratio increases the banks’ financial vulnerability.

کلیدواژه‌ها English

Financial repression

Financial Stability

Z-Score Index

احمدیان، اعظم (1392). ارزیابی عملکرد صنعت بانکداری در ایران مقایسه سال های 1389 و 1390. پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ایران، مقاله کاری، شماره 10: 106-1.

باقری پرمهر، شعله (1386). بررسی آثار سرکوب مالی در اقتصاد ایران. گزارش، سال هفدهم، شماره 194.

بررسی های بازرگانی (1367). جایگاه نظام بانکی در اقتصاد ایران. نشریه بانک و تجارت، شماره 116: 13-7.

تقوی، مهدی (1388). توسعه مالی سرمایه گذاری و رشد اقتصادی. مجله مطالعات مالی، شماره دوم: 64-51.

تقوی، مهدی و خلیلی عراقی، مریم (1383). عوامل مؤثر بر سرکوب مالی و سلسله مراتب تأثیر آنها در اقتصاد ایران با به کارگیری مدل های تصمیم گیری گروهی. فصلنامه پژوهش های اقتصادی، سال هفتم، شماره 22: 113-91.

تقوی، مهدی و شاهوردیانی، شادی (1389). سرکوب مالی و رشد و توسعه اقتصادی. مجله مهندسی مالی و مدیریت پرتفوی، شماره 4: 214-197.

جعفری مژدهی، افشین؛ فریور، لیلا و کریمی، سید محمد (1382). نحوه تخصیص اعتبارات بانکی و پیامدهای تورمی دخالت دولت در بازارهای اقتصادی کشور. مجموعه مقالات دوازدهمین کنفرانس سالانه سیاست های پولی و ارزی.

حسن زاده، علی و حبیبی، پیمان (1389). کالبد شکافی مطالبات معوق و راه های پیشگیری آن در سیستم بانکی کشور. تازه های اقتصاد، سال هشتم، شماره 130: 104-98.

حیدری، هادی؛ زواریان، زهرا و نوربخش، ایمان (1389). بررسی اثر شاخص های کلان اقتصادی بر مطالبات معوق بانک ها. فصلنامه پول و اقتصاد، شماره4: 219-191.

خشنودی، عبدالله (1391). بررسی و برآورد میزان آسیب پذیری بخش بانکی با استفاده از نگرش ترازنامه ای و شاخص Z-Score. رساله دکتری، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تربیت مدرس.

خشنودی، عبدالله؛ ﻣﺠﯿﺪ ﺻﺒﺎغ ﮐﺮﻣﺎﻧﯽ؛ ﮐﺎﻇﻢ ﯾﺎوری و اﺑﺮاﻫﯿﻢ ﺣﺴﯿﻨﯽ ﻧﺴﺐ (1391). بررسی آسیب پذیری مالی بخش بانکی و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از شاخص Z-Score. مجله علمی- پژوهشی سیاست گذاری اقتصادی، سال چهارم، شماره 7: 100-80.

درویشی، باقر (1385). برآورد درآمد دولت از سرکوب مالی طی سه برنامه توسعه (اقتصاد ایران دوره 83-1368). اقتصاد مقداری، شماره 1: 102-75.

رامندی، محمد (1393). راهکارهای وصول مطالبات معوق. دسترسی در سایت زیر:

Available from: http:// portal.bank-maskan.ir/documents

زمان زاده، حمید (1391). پنج دهه فراز و فرود تولید (بررسی علل رشد پایین و بی ثبات اقتصاد ایران). فصلنامه تازه های اقتصاد، شماره 136: 4-202.

شجری، پرستو (1389). بانکداری اسلامی و ثبات مالی. فصلنامه تازه های اقتصاد، سال هشتم، شماره 128: 86-79.

صمدی، علی حسین (1378). سرکوب مالی و رشد اقتصادی در ایران: ارزیابی الگوی مک کینون- شاو. مجله برنامه و بودجه، شماره 43 و 44: 132-103.

عباسی، ابراهیم ؛ ابراهیم زاده رحیملو، بهروز و فردوسی، فروهر (1390). بررسی تأثیر سرکوب مالی بر رشد اقتصادی ایران. مجله دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره یازدهم: 143-125.

فرزین وش، اسدالله و برخورداری، سجاد (1389). تجارت جهانی و مقابله با بحران مالی و آموزه هایی برای اقتصاد ایران. تازه های اقتصاد، سال هشتم، شماره 127: 141-116.

کمیجانی، اکبر و پوررستمی، ناهید (1387). تأثیر سرکوب مالی بر رشد اقتصادی (مقایسه اقتصادهای کمتر توسعه یافته و نوظهور). فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، سال دوازدهم، شماره 37: 51-31.

کمیجانی، اکبر و سیفی پور، رویا (1385).بررسی اثرات سرکوب مالی بر رشد اقتصادی در ایران. فصلنامه پژوهش های اقتصادی، سال ششم، شماره 3: 48-17.

مراسلی، عزیز و درویشی، باقر (1387). سرکوب مالی و رشد اقتصادی (شواهد تجربی از اقتصاد ایران). پژوهشنامه اقتصادی، شماره 30: 195-175.

میربهاری، سید مهرزاد (1381). تسهیلات تکلیفی و اثرات آن بر سیستم بانکی کشور. بانک و اقتصاد، بخش اول و دوم، شماره 23 و 24: 45-39 و 45-42.

نوری، پیمان؛ قادری، امید و مدنی اصفهانی، محبوبه (1388). بررسی نقش بحران های مالی بر شاخص های کلیدی بانک ها. بیستمین همایش بانکداری اسلامی، موسسه عالی آموزش بانکداری ایران، تهران

نیلی، فرهاد (1384). مقدمه ای بر ثبات مالی. مجله روند، شماره 45: 55-25.

Arestis, PH.; Demetriades, P.; Fattouh, B. et al. (2002). The Impact Of Financial Liberalisation Policies On Financial Developmet: Evidence From Developing Economies. International Journal of Finance & Economics, vol. 7, No. 2, 109-21

Cihak, M. & Hesse, H. (2008). Islamic Banks And Financial Stability: An Emprical Analysis. Monetary And Capital Market Department, IMF Working Paper: 1-29.

Demetriades, P.O. & Luintel, K.B. (1996). Financial Restraints In The South Korean Miracle. Journal Of Development Economics, Vol. 64, No. 2:1-21.

Espinosa, M. & Yip, K. (1996). An Endogenous Growth Model Of Money, Banking, And Financial Repression. Federal Reserve Bank Of Atlanta, Working Paper: 4-96.

Fang, Y.; Hasan, I. & Marton, K. (2014). Institutional Development And Bank Stability: Evidence From Transition Countries. Journal Of Banking & Finance 39: 160-176.

Gadanecz, B. & Jayaram, K. (2009). Measures Of Financial Stability-A Review. IFC Bulletin, No.31: 365-380.

Giovannini, A. & Demelo, M. (1990). Government Revenue From Financial Repression. Policy, Research, And External Affairs, Working Paper, Public Economics, Country Economics Department The World Bank, Wps 533.

Gupta, R. (2005). A Generic Model Of Financial Repression. University Of Connecticut And Univercity Of Pretoria.

Haslog, J. & Koo, J. (1999). Financial Repression, Financial Development And Economic Growth. Federal Reserve Bank Of Dallas, Working Paper.

Hryckiewicz, A. (2014). What Do We Know A Bout The Impact Of Government Interventions In The Banking Sector? An Assessment Of Various Bailout Programs On Bank Behavior. Journal Of Banking And Finance 46: 246-265.

Kletzer, K. & Kohli, R. (2001). Financial Repression And Exchange Rate Management In Developing Countries: Theory And Emprical Support From India. Working Paper, No.71, Wp/01/103.

Mckinnon, R. & Mathieson, D. (1981). How To Manage A Repressed Economy. Princeton, Essays In International Finance, No. 145.

Morgan, P.J. & Pontines, V. (2014). Financial Stability And Financial Inclusion. Asian Development Bank Institute (ADBI), Working Paper Series, No. 488, Tokyo: Asian Development Bank Institute,Avalable:

Http://Www.Adbi.Org/Working - Paper/2014/07/6353.

OECD (2008). Handbook On Constructing Composite Indicator.

Robini, U.; Sala-I-Martin, X. (1991). Financial Development, The Trade Regime, And Economic Growth. Working Paper, No. 3876.

Schinasi, G. (2004) Defining Financial Stability. IMF Working Paper, Wp/04/187, International Monetray Fund: 1-17.

Taghipour, A. (2009). The Role Of Banking Sector Policies In Financial Development: The Case Of Iran. Money And Economy, Vol. 5: 19-51.

Digiorgio, G. (1999). Financial Development And Reserve Requirements. Jurnal Of Banking & Finance 23, 1031-1041.

Mckinnin, R. (1990). Financial Repression And The Productuvity Of Capital: Emprical Findings On Interest Rate And Exchange Rates. Economic Department Stanford University For Asian Development Bank.

Sufian, F. (2011). Profitability Of The Korean Banking Sector: Panel Evidence On Bank-Specific And Macroeconomic Determinants. Journal Of Economic And Management, Vol. 7, No. 1: 43-72.