پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

جایگزین سازی درآمد دولت از طریق درآمدهای مالیاتی با طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE)

نویسندگان
1 هیات علمی بخش اقتصاد دانشگاه شیراز
2 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تهران
چکیده
هدف از این مقاله، بررسی جایگزین سازی درآمدهای مالیاتی به جای درآمدهای نفتی در اقتصاد ایران است. بدین منظور، با استفاده از رویکرد تعادل عمومی پویای تصادفی، یک مدل اقتصاد باز کوچک شامل دو بخش تولیدی مبادله ای و غیرمبادله ای طراحی گردید. در بخش منابع درآمدی دولت، سعی شد تا با وارد کردن درآمدهای مالیاتی مختلف از قبیل مالیات بر مخارج مصرفی، مالیات بر درآمد ناشی از عرضه نیروی کار و اجاره سرمایه در مدل، امکان جایگزین سازی درآمدهای نفتی به جای درآمدی مالیاتی مورد بررسی قرار گیرد. تخمین پارامترهای این مدل بر اساس روش بیزین و با استفاده از داده های فصلی دوره زمانی 93-1367 انجام گرفت. به منظور جایگزین سازی درآمدهای مالیاتی به جای درآمدهای نفتی، دو سناریو طراحی شد. در سناریوی اول، فرض شد که دولت درآمد نفتی دارد و قیمت آن به صورت برونزا تعیین شده و تمامی درآمدهای نفتی توسط دولت خرج می شود و دولت اتکایی به درآمدهای مالیاتی ندارد. در سناریوی دوم، فرض می شود که تمامی درآمدهای نفتی دولت به صندوق توسعه تزریق شده و دولت با اتکاء به انواع درآمدهای مالیاتی از قبیل مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر مصرف، مالیات بر درآمد و ... هزینه های جاری و عملیاتی خود را تأمین می کند. نتایج به دست آمده بیانگر این بود که یک شوک مالیاتی در کوتاه مدت تأثیر منفی بر متغیرهای کلان اقتصادی از قبیل رشد اقتصادی و مصرف دارد؛ اما در بلندمدت، با افزایش درآمدی مالیاتی میزان تولید ناخالص داخلی و به تبع آن، مصرف و سرمایه گذاری در اقتصاد افزایش یافته است.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

The Substitution of Taxes for Oil Revenues by Designing a Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE)

نویسندگان English

parviz rostamzadeh 1
Yazdan Goudarzi Farahani 2
1 Ph.D. in Economics, Faculty Member of Economics Department, Shiraz University
2 Ph.D. Candidate in Economics, University of Tehran
چکیده English

This paper aims to examine the replacement oil revenues with tax revenues in the Iranian economy. For this purpose, using dynamic stochastic general equilibrium (DSGE) approach, a small open economy model consisting of two tradable and non-tradable production sectors is designed. In government revenue side, various taxes such as consumption tax, and income tax arising from the supply of labor and capital rent are included in the model. Model parameters were estimated by Bayesian approach using quarterly data for the period 1988-2014. Two scenarios were designed in order to replace oil revenues with tax revenues. In the first scenario, the government only receives oil incomes, and oil price is determined exogenously. In the second one, oil earnings are totally saved in the National Development Fund (NDF), and government spends only tax revenues to meet current and capital expenditure. The results indicate negative impact of higher taxes on macroeconomic variables such as economic growth and private consumption in the short-term and positive impact on GDP, consumption and investment in the long- term.

کلیدواژه‌ها English

taxes
Oil Revenue
National Development Fund
Dynamic Stochastic General Equilibrium
امین رشتی، نارسیس (1380). بررسی مالیات بر مصرف در الگوی خانوار. پژوهشنامه اقتصادی، شماره1: 148-129.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1394). خلاصه تحولات اقتصادی کشور.
بهرامی، جاوید و سمیرا نصیری (1390). شوک نفتی و بیماری هلندی: بررسی موردی ایران. پژوهش های اقتصادی ایران: 54-25.
توکلیان، حسین (1393). برآورد درجه سلطه مالی و هزینه های رفاهی آن، یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی. فصلنامه پژوهش های پولی بانکی، شماره 21: 359-329.
دادگر، یداله؛ نظری، روح اله و ابراهیم صیامی عراقی (1392). دولت و مالیات بهینه در اقتصاد بخش عمومی و کارکرد دولت و مالیات در ایران. فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، دوره 2، شماره 5: 27-1.
زمان زاده، حمید و احمد رضا جلالی نائینی (1392). مکانیسم انتشار بیماری هلندی در اقتصاد ایران: رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا. همایش سیاست های پولی و ارزی، تهران.
خیابانی، ناصر و حسین امیری (1393). جایگاه سیاست های پولی و مالی ایران با تأکید بر بخش نفت یا استفاده از مدل های DSGE. فصلنامه پژوهش های اقتصادی، سال چهاردهم، شماره 54: 36-14.
سلیمی، احسان و رهبر، فرهاد (1394). نقش سیاست های پولی و مالی و صندوق توسعه ملی در کاهش اثرات بیماری هلندی در اقتصاد ایران: با رویکرد DSGE. فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران: 243-219.
صیادی، محمد؛ دانش جعفری، داوود؛ جاویدی، بهرام و میثم رافعی (1394). ارائه چارچوبی برای استفاده بهینه از درآمدهای نفتی در ایران با مدل های تعادل عمومی تصادفی پویا (DSGE). فصلنامه برنامه ریزی و بودجه، سال بیستم، شماره 2: 58-21.
شاهمرادی، اصغر و ابراهیمی، ایلناز (1389). ارزیابی اثرات سیاست های پولی در اقتصاد ایران در قالب یک مدل پویای تصادفی نیوکینزی. مجله پول و اقتصاد، سال دوم، شماره 3.
شهرستانی، حمید و فرزین اربابی (1388). الگوی تعادل عمومی پویا برای ادوار تجاری اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، پژوهشکده امور اقتصادی، سال نهم، شماره اول: 66-43.
فطرس، محمد حسن و دلایی میلان، علی (1395). بررسی اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی در چارچوب مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE). فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 7، شماره 25: 80-61.
کاوند، حسین (1388). تبیین آثار درآمدهای نفتی و سیاست های پولی در قالب یک الگوی ادوار تجاری واقعی برای اقتصاد ایران. رساله دکتری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران.
کمیجانی، اکبر و توکلیان، حسین (1391). سیاست‌گذاری پولی تحت سلطه مالی و تورم هدف ضمنی در قالب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی برای اقتصاد ایران. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 8: 118-87.
مالیان، مهسا؛ صامتی، مجید و همایون رنجبر (1392). امکان جایگزینی درآمد مالیاتی با درآمد نفت: مطالعه موردی ایران. اولین همایش الکترونیکی ملی چشم انداز اقتصاد ایران، تهران: 19-1.
متوسلی، محمود؛ ایلناز ابراهیمی؛ اصغر شاهمرادی و اکبر کمیجانی (1389). طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی برای اقتصاد ایران به عنوان یک کشور صادرکننده نفت. فصلنامه پژوهش های اقتصادی، سال دهم، شماره چهارم، زمستان: 116-87.
منظور، داود؛ حقیقی، ایمان و محمد ابراهیم آقابابایی (1390) مدل سازی بیماری هلندی در اقتصاد ایران: رویکرد تعادل عمومی محاسبه پذیر. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 31: 84-59.
Baldwin, Robert E. (1966). Economic Growth and Structure, Selected Essays. By Simon Kuznets. New York: W. W.
Benkhodja, Mohamed Tahar (2011). External Shocks and Monetary Policy in a Small Open Oil Exporting Economy. EconomiX Working Papers 2011-39, University of Paris West - Nanterre la Défense, EconomiX.
Bertrand, J.; Finostil, K. and Rinald, M. (2014). Oil Revenu and Tax System in Oil Exporting Countries: A DSGE Approach. Research Department and IMF Institute, IMF Working Paper.
Berument, M. H.; Ceylan, N. B. and Doğan, N. (2010). The Impact of Oil Price Shocks on the Economic Growth of Selected MENA Countries. The Energy Journal, Vol. 31, No. 1, 150-176.
Cologni A. and Manera M. (2013). Exogenous oil shocks, fiscal policies and sector reallocations in oil producing countries. Energy Economics, Vol. 35.
Gylfason, T. (2001). Nature, power and growth. The Scottish Journal of Political Economy, Vol. 48, No. 5, November.
Ireland, P. (2003). Endogenous Money or Sticky Prices?.Journal ofMonetary Economics 50: 1623-1648.
Hirschman, A. (1958). The Strategy of Economic Development. New Haven, Yale University.
Lama, Ruy & Urrutia, Carlos (2012). Employment Protection and Business Cycles in Emerging Economies. Working Papers 2012-003, Banco Central de Reserva del Perú.
Medinan, Juan Pablo and Soto, Claudio (2007). The Chilean Business Cycles Through the Lens of a Stochastic General Equilibrium Model. Working Papers Central Bank of Chile 457, Central Bank of Chile.
Neary, J. P. and S. J. G. vanWijnbergen (1986). Natural Resources and the macroeconomic. MIT Press, Cambridge, MA.
Prebisch, R. (1950). The Economic Development of Latin America and Its Principal Problems. Economic Bulletin for Latin America, 7: 1-12.
Pieschacon, A. (2012). The value of fiscal discipline for oil-exporting countries. Journal of Monetary Economics, Vol. 59:  250-268.
Senbeta, Sisay (2011). How applicable are the new keynesian DSGE models to a typical low-income economy?. MPRA Paper 30931, University Library of Munich, Germany.
Senbeta, Sisay Regassa (2011). A Small Open Economy New Keynesian DSGE model for a foreign exchange constrained economy. Department of Economics Research Paper.
Walsh, C. (2003). Labour Market Search and Monetary Shoks. Dynamic Macroeconomic Analysis, S. Altuĝ, J. Chadha, and C. Nolan, Cambridge University Press: 451-486.
Walsh, C. E. (2010). Monetary Theory and Policy. the MIT Press, Third Edition, London.
Wright, G. and C zelutsa, J. (2002). Resource-based economic growth, past and present. Stanford University.
Yohans, Von Hafen (2015). The fiscal discipline for oil-exporting countries. European Central Bank Occasional Paper Series, No. 103.