تغییرات نرخ ارز و اثر آن بر نوسانات متغیرهای منتخب اقتصاد کلان در ایران

عزیزنژاد, صمد; کمیجانی, اکبر

تغییرات نرخ ارز و اثر آن بر نوسانات متغیرهای منتخب اقتصاد کلان در ایران

نویسندگان

صمد عزیزنژاد ¹

اکبر کمیجانی ²

¹ استادیار اقتصاد، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی

² عضو هیات علمی دانشگاه تهران

چکیده

تغییرات نرخ ارز و اثر آن بر نوسانات متغیرهای منتخب اقتصاد کلان در ایران
نرخ ارز، متغیری کلیدی در اقتصاد هر کشوری محسوب می شود. با عنایت به نوسانات اخیر ارزی، مطالعه حاضر تلاش می کند اثرات این نوسانات ارزی را روی برخی از متغیرهای کلان اقتصادی بررسی و توصیه‌های راهبردی در خصوص اقتصاد ایران ارایه نماید. در این راستا، با الهام از روش دن مولا^{^[1]} و تکمیل آن، روش آنالیز واریانس و تابع واکنش آنی بر اساس تجزیه چولسکی مبتنی بر ساختار خودتوضیح برداری (VAR)^{^[2]} به کارگرفته شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که طی دوره سه ماهه اول سال 1380 تا سه ماهه چهارم سال 1391، نوسانات نرخ حقیقی ارز در اقتصاد ایران، بیشترین تأثیر را روی تغییرات نرخ سود سپرده‌های کوتاه مدت (کمتر از 6 ماه) داشته است. همچنین بعد از نرخ سود سپرده های کوتاه مدت، بیشترین تغییرات نرخ تورم تولید کننده نیز توسط تغییرات نرخ حقیقی ارز توضیح داده شده است. رشد اقتصادی در کوتاه‌مدت و بلندمدت به طور مثبت و در میان‌مدت به طور منفی از تغییرات نرخ ارز اثر می‌پذیرد. از سوی دیگر، تراز تجاری کشور نیز با وقفه‌ای کوتاه، از شوک و نوسان نرخ ارز آسیب می‌بیند. نتایج به دست آمده برای اقتصاد ایران با بسیاری از یافته‌های مطالعات دیگر در کشورهای در حال توسعه، مطابقت داشته و سازگار است.

[1]. Danmola

[2].Vector Auto-Regressive (VAR)

کلیدواژه‌ها

نوسان

نرخ ارز

تولید

سپرده

تورم

تجارت

نقدینگی

20.1001.1.17356768.1396.17.1.4.4

عنوان مقاله English

The Effects of Exchange Rate Volatility on the Selected Macroeconomic Variables: Case Study of IRAN

نویسندگان English

samad aziznejad ¹

Akbar Komijani ²

¹ Assistant Professor of Economics, Islamic Parliament Research Center of The Islamic Republic of IRAN

² Faculty of tehran university

چکیده English

Exchange rate is the key variable in each economy. This paper tries to examine the effects of volatilities in exchange rate market on selected macroeconomic variables in Iran, and to present some strategic recommendations. Inspiring by Danmola method, this paper uses the variance decomposition and impulse response function based on Cholesky decomposition of Vector-autoregressive method. The findings show that real exchange rate volatility has the most effect on profit rate of the short-run deposits during 2001:Q1-2012:Q4. Following profit rate of short-run deposits, the highest variation in inflation rate is explained by real exchange rate volatility. The economic growth is affected positively by exchange rate volatility (EEV) in both short- and long-run, but it is influenced negatively by EEV in the midterm. On the other hand, trade balance is deteriorated by shocks in real exchange rate with short lags. Our findings are compatible with those of similar studies among developing countries.

کلیدواژه‌ها English

Volatility

Exchange rate

product

Deposit

Inflation

Trade and Liquidity

آقایی، کیومرث؛ جباری، امیر و کریمی، محمد (1387). بررسی منابع نوسانات کلان اقتصادی با تأکید بر نرخ واقعی ارز طی سال‌های 1349ـ1384؛ فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال هشتم، شماره دوم 61ـ41.

اصغر‌پور، حسین؛ سجودی، سکینه و مهین اصلانی‌نیا، نسیم (1390). تحلیل تجربی میزان انتقال اثر نرخ ارز بر قیمت صادرات غیر‌نفتی ایران؛ فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال یازدهم، 3: 134ـ111.

پرهیزکار، حمید‌رضا (1388). بررسی نحوه اثر‌پذیری صنعت لاستیک کشور از سیاست‌های ارزی؛ به سفارش انجمن صنفی صنعت تایر، تهران.

پیری، مهدی و صبوحی، محمود (1385). بررسی تأثیر نوسانات نرخ ارز بر قیمت صادراتی محصولات کشاورزی: مطالعه موردی زعفران ایران؛ دانشگاه زابل: گروه اقتصاد کشاورزی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.

حیدری، زهره (1390). پیامدهای نوسانات نرخ ارز؛ http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=200632.

زمان‌زاده، حمید (1390). مدیریت نرخ ارز در اقتصاد ایران؛ مجله تازه‌های اقتصاد، سال هشتم، 130: 48ـ41.

عزیزنژاد، صمد (1382). بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر واردات گروه کالاهای واسطه‌ای سرمایه‌ای صنعت ایران (1358-1379)؛ دانشگاه تبریز، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.

مزینی، امیر‌حسین و یاوری، کاظم (1384). اثر تغییرات نرخ ارز بر بخش تجاری کشور، مطالعه موردی رابطه مبادله و قیمت نسبی کالاهای قابل مبادله به غیرقابل مبادله؛ فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی،14: 107ـ89.

یاوری، کاظم؛ رضا‌قلی‌زاده، مهدیه و آقایی، مجید (1390). بررسی تأثیر سیاست‌های ارزی در توسعه صادرات غیر‌نفتی کشور (با تأکید بر سیاست پیمان ارزی و سیاست تک‌نرخی ارز): فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی؛ سال یازدهم، 2: 86ـ59.

Akonji Danmola, Rasaq (2013). The Impact of Exchange Rate Volatility on the Macroeconomic Variables in Negeria; European scientific journal, 9(7): 152-165.

Broto, Carment & Berganza, Juan Carlos (2011). Flexible Inflation Targets, Forex Interventions and Exchange Rate Volatility in Emerging Countries; Banco DE-Espana, Eurosistema, 1105.

Faroog, Muhammad & Javed, Zahoor Hussain (2009). Economic Growth and Exchange Rate Volatility in Case of Pakistan; GC University Faisalabad, Pakistan: Journal of Life and Social Sciences, l7 (2): 112-118.

Fogarasi, Jozsef & Ferto, Imre (2012). On Trade Impact of Exchange Rate Volatility and Institutional Quality: The Case of Central European Countries; AESI, Dublin.

Hua, Ping (2011). The Economic and Social Effects of Real Exchange Rate:Evidence from the Chinese Provinces; Clermont University, Paris.

International Monetary Fund (1984). Exchange Rate Volatility and World Trade; IMF Occasional Paper, 30.

Komot, Ginal & Thorbecke, Willem (2010). Investigating the Effect of Exchange Rate Changes on Transpacific Rebalancing; Asian Development Bank Institute Working Paper Series.

Korinek, Jane & Huchet Bourdon, Marilyne (2011). To What Extent Do Exchange Rates and Their Volatility Affect Trade?; OECD Trade Policy Papers,119.

Kousar, Aneela; Jamil Muhammad & Azid, Toseef (2005). Impact of Exchange Rate Volatility on Growth and Economic Performance: A Case Study of Pakistan (1973-2003); The Pakistan Development Review; 44(4): 749-775.

Rajmund, Mirdala (2012). Macroeconomic Aspect of Real Exchange Rate Volatility in the Central European Countries; Munich Personal Repec Archive, 40910.

Ramos, Raquel Almeida (2012). Intersections between exchange rate and inflation plocies in IMF Recommendations; The International Policy Center For Inclusive Growth, UNDP and the Government of Brazil.

Schnabl, Gunther (2007). Exchange Rate Volatility and Growth in Small Open Economics at the EMU Periphery; European Monetary :union: (EMU), 773