پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

تأملاتی در اخلاق اسلامی و آسیب شناسی جرم: رهیافت نظریه بازی ها

نویسندگان
1 استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
2 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تهران
چکیده
در دین مقدس اسلام میان وظایف فرد و دولت در تحقق شریعت یک نسبت تعاملی وجود دارد. در واقع وظایف افراد و دولت در جامعه اسلامی مکمل هم بوده و جدا از یکدیگر نیست. شرع مقدس اسلام وظایفی را برای افراد در جامعه اسلامی تعریف نموده است تا با تعامل فرد و دولت، جامعه مطلوب اسلامی شکل گیرد. یکی از اینها، وظیفه فرد مسلمان در قبال مشاهده جرم در جامعه است.
در این مطالعه، سعی شده با استفاده از ابزار نظریه بازی ها، فریضه مهم امر به معروف و نهی از منکر، مورد بررسی قرار گیرد. هدف اصلی این مطالعه، مدل سازیچگونگی رفتار افراد در قبال مشاهده جرم در جامعه (به عنوان یکی از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر)، در قالب یک بازی استراتژیک با ترجیحات vNM است. نتایج این مطالعه، نشان می دهد که بی توجهی به این فریضه مهم و ارزشمند و عدم احساس مسئولیت در قبال مشاهده جرم در جامعه، بهره مندی افراد جامعه را کاهش می دهد. به عبارت دیگر، عمل به تعالیم و احکام اسلام و وجود امر به معروف و نهی از منکر، موجب کاهش جرم در جامعه شده و به تبع آن، سطح رفاه کل جامعه افزایش می یابد.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

Some Notes regarding the Islamic Ethics and Pathology of Crime: A Game Theory Approach

نویسندگان English

Mansour Khalili Araghi 1
Elham Nobahar 2
Mahboobeh Kabiri Renani 2
1 Professor of Economics, University of Tehran
2 Ph.D. Candidate of Economics, University of Tehran
چکیده English

According to the Holy Islam, there are mutual relationships between citizens and the state in an Islamic society; which imply complement duties for both sides. The Sharia has defined different responsibilities for the citizens, which in accordance with the Islamic state will result in a better society. Among these responsibilities is the reaction of a Muslim when witnessing a crime in the society. By using the game theory approach we have studied the consequences of two Islamic orders, i.e. enjoining right and forbidding wrong. We have modeled the reactions of the people when seeing a crime in the society in the framework of a strategic game with VNM preferences. The results show that not paying enough attention to these two valuable orders would reduce the individual and social utility. In other words, if people follow the enjoining right and forbidding wrong, the economic and social costs of crime for the society will decrease and the social welfare will increase.

کلیدواژه‌ها English

Ethics
Enjoining Right
Forbidding Wrong
game theory
Islamic Society
قرآن کریم.
نهج البلاغه.
الهام، غلامحسین(1390)، جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در سیاست جنایی، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 43، شماره2.
ایزوتسو، توشیهیکو (1378)، مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن مجید ، ترجمه فریدون بدره ای، تهران، نشر فرزان.
بنی هاشمی، سیدجعفر(1392)، پیشگیری از وقوع جرم در اسلام، شعبه 26 شورای حل اختلاف مشهد.
تمیمی، عبدالواحد (1383)، گزیده غررالحکم و دررالکلم، هادی ربانی(پدیدآورنده)، قم، سازمان چاپ و نشر دارالحدیث، چاپ اول.
جمشیدی، مسلم و غلام جمشیدی، محمدصادق و سیاح البرزی، هدایت(1388)، تحلیلی نو و عملی از امر به معروف و نهی از منکر در انتظام اجتماعی، انتظام اجتماعی، شماره4.
حاجی ده آبادی، محمدعلی(1383)، امر به معروف و نهی از منکر و سیاست جنایی، فقه و حقوق، شماره1.
خامنه‌ای، سید علی( ۱۳۸۳)، رساله اجوبه الاستفتائات، چاپ اول، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
خراسانی، رضا(1390)، وظایف متقابل فرد و دولت در تحقق شریعت، پایان نامه های دانشگاه باقرالعلوم (علیه السلام).
داودی، سعید و رستم نژاد، مهدی(1388)،عاشورا (ریشه‏ ها، انگیزه ‏ها، رویدادها، پیامدها)،(زیر نظر آیت الله العظمى ناصر مکارم شیرازى)، انتشارات امام على بن ابى طالب(علیه السلام‏).
رنجبر، علی(1374)، نقش ادیان الهی در پیشگیری جرایم، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم انتظامی، استاد راهنما مهدی نجابتی.
زررخ، احسان (1387)، جرم شناسی اسلامی، تصور یا واقعیت، نشریه اسرار.
صفری، قدرت(1389)، نظارت همگانی از منظر دین، اداره مطالعات و تحقیقات کاربردی مرکز نظارت همگانی.
طالبان، محمدرضا(1376)، مطالعه تطبیقی در خصوص امر به معروف و نهی از منکر و نظارت اجتماعی، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
طبرسی، فضل بن حسن (1379)، تفسیر مجمع البیان، جلد3-4، ترجمه علی کرمی، تهران، موسسه ‌انتشارات ‌فراهانی.
فلاح زاده، محمد حسین(1384)، آموزش فقه، چاپ بیست و سوم، انتشارات الهادی.
قدیمی ذاکر، سید عبدالزهرا (1377)، دیدگاههای جرمشناسانه امیر المومنین (ع)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع)، استاد راهنما دکتر ابرند آبادی.
کوک، مایکل(1384)، امر به معروف و نهی از منکر در اندیشه اسلامی، ترجمه احمد نمایی، بنیاد پژوهش های اسلامی.
مطهری، مرتضی(1371)، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، ج3.
مطهری،مرتضی(1390)، فلسفه اخلاق، انتشارات صدرا، چاپ سی و پنجم.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب السلامیه.
مسعودی، محمد اسحاق، پژوهشی در امربه معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن و روایات، نشر امیرکبیر.
منصور، جهانگیر(تدوین)(1384)، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: قانون اساسی مصوب 1358، اصلاحات و تغییرات و تتمیم قانون اساسی مصوب 1368، نشر دوران.
نوری همدانی، حسین(1375)، امر به معروف و نهی از منکر، ترجمه محمد محمدی اشتهاردی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ پنجم،.
هاشمی دولابی، قدسیه سادات(1388)، امر به معروف و نهی از منکر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، فروغ وحدت، شماره 18.
وب سایت آیت الله مکارم شیرازی، http://makarem.ir/.
Cook, M. (2003), Forbidding Wrong in Islam: An Introduction, Cambridge University Press. 
Gibbons, R. (1992), Game Theory for Applied Economists, Princeton University Press.
Ibn Taymiya (2007), Public Duties in Islam: Institution of the Hisba (Islamic Economics Series), Translated by M. Holland, Islamic Foundation.
Osborn, Martin J. (2004), An Introduction to Game Theory, New York: Oxford University Press.
Salvador, B., Hammond, P., and Seidl, C., (Eds.), (2004), Handbook of Utility Theory, Volume 2: Extensions, Springer.
Tirole, J. (2006), The Theory of Corporate Finance, Princeton University Press.