پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

اثرات رفاهی افزایش پوشش تأمین اجتماعی در اقتصاد ایران با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه

نویسندگان
ابراهیم هادیان 1
مجید اسلامی اندارگلی 2
1 دانشیار اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه شیراز
2 دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه شیراز
چکیده
وابستگی دو سویه رشد اقتصادی و تأمین اجتماعی و دستیابی به نرخ بهینه مالیات بر درآمد بخش خصوصی، نیازمند هماهنگی پایدار بین سیاست‏های کلان اقتصادی با برنامه‏های‏ تأمین اجتماعی است. به همین منظور، در این مقاله تلاش شده تا با استفاده مدل تعادل عمومی قابل محاسبه، آثار رفاهی ناشی از افزایش پوشش تأمین اجتماعی که منابع مالی مورد نیاز آن از طریق افزایش مالیات بر درآمد بخش خصوصی تأمین می گردد، بر اقتصاد ایران مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور سناریوهای مختلف از افزایش در نرخ مالیات بر بخش خصوصی و تخصیص آن به تأمین اجتماعی بخش خصوصی، در نرم افزار GAMSشبیه سازی، و آزمون شده است. نتایج شبیه سازی تمامی سناریوهای افزایش در نرخ مالیات بر درآمد تا سقف دو برابر نرخ موجود و در مقابل گسترش پوشش تأمین اجتماعی، با استفاده از منابع کسب شده از طریق این افزایش نرخ مالیات، نشان می دهد که تولید ناخالص داخلی، به عنوان مهمترین شاخص رفاه اقتصادی به صورت کاهنده افزایش خواهد یافت. در میان سناریوهای مختلف افزایش نرخ مالیات، افزایش 70 درصدی، بیشترین تأثیر را بر تولید ناخالص داخلی به جای خواهد گذاشت. در نتیجه، سناریوی افزایش 70 درصدی در نرخ مالیات را می توان به عنوان سناریوی بهینه در دستیابی به هدف مورد نظر در اقتصاد ایران معرفی نمود. همچنین، نتایج کلی این مطالعه حکایت از این دارد که از منظر عکس العمل بخش خصوصی، اثر تغییرات یکباره نرخ های مالیاتی مناسب‌تر از تغییرات تدریجی آن می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
مالیات بر درآمد
تأمین اجتماعی
رفاه عمومی
ایران

عنوان مقاله English

The Welfare Effects of Increased Social Security on the Iranian Economy: CGE Approach

نویسندگان English

Ebrahim Hadian 1
majid eslami andargoli 2
1 Associate Professor, Faculty of Economics Collage, Shiraz University
2 Ph.D. Student of Energy & Environmental Economics, Shiraz University
چکیده English

The mutual dependence of economic growth and social security and achieving optimal rate of tax on private income require persistent coordination between macroeconomic policies and social welfare programs. To do this, we survey the welfare effects of various scenarios of the social security on Iranian economy. For this purpose, these scenarios have financed by increasing private income tax rate and simulated by use the computable general equilibrium model and GAMS software. The simulation results show that the GDP, as the main indicator of economic welfare, will increase in all of these scenarios. Among these scenarios, a 70 percent increase in in income tax rate has highest effects on the GDP. Consequently, this scenario is introduced as the optimizing income tax rate in the Iranian economy. In addition, the overall results of this study indicate that the sudden change in tax rates is better than a gradual change in view of private sector.

کلیدواژه‌ها English

Income tax
Social Security
Economic welfare
Iran
اورنگ، عباس (1383) تأثیر سازمان تأمین اجتماعی بر سیاست‏گذاری‏های کشور در حوزه بازار، نیروی کار و اشتغال؛ فصلنامه تأمین اجتماعی، شماره 15.
ذوالنور، حسین (1382) الگوی تعادل عمومی برای تحلیل اثر وضع مالیات‌ها در ایران؛ معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصاد و دارایی.
رجبی، مصطفی؛ السادات ابن ابراهیم خواجویی، مریم و میر محمد صادقی، جواد (1390) تحلیل اثر نرخ‌های مالیاتی بر رشد اقتصادی ایران- دوره زمانی 1386-1352؛ کنفرانس بین‌المللی جهاد اقتصادی، تهران.
رهبر، فرهاد و سرگلزایی مصطفی (1390) بررسی آثار سیاست‌های مالی بر رشد اقتصادی و فقر طی دوره 1386-1363؛ پژوهشنامه اقتصادی، پاییز: 110-89.
صائب، فاطمه (1375) بررسی رابطه بین مخارج تأمین اجتماعی و رشد اقتصادی در ایران؛ دانشگاه تربیت‏ مدرس تهران، پایان نامه.
فلاحتی، علی؛ الماسی، مجتبی و آقایی، فاطمه (1388) تأثیر سیاست‌های مالی بر توزیع درآمد و رشد اقتصادی طی سال های 84-1352؛ پژوهشنامه اقتصادی، پاییز: 131-109.
نونژاد، مسعود؛ و بهارلو، علی اصغر (1387) تاثیر تامین اجتماعی بر رشد اقتصادی در ایران؛ ماهنامه اطلاعات سیاسی – اقتصادی، شماره ۲۵۸، بهمن و اسفند، ص ۱۶۸
نیکوپور،حسام و ریاضی، محسن (1383) تأمین اجتماعی و رشد و توسعه اقتصادی؛ فصلنامه تأمین‏ اجتماعی، شماره 19.
Armington, P.S. (1969) A Theory of Demand for Products Distinguished by Place of Production; IMF staff Ppaer 16: 159-176.
Blanchard, Olivier and Fischer Stanley (1989) Lectures on Macroeconomics; The MIT Press, March 21.
Bellettini, Giorgio, and Carlotta, Berti Ceroni (2000) Social Security Expenditure and Economic Growth: an Empirical Assessment; Research in Economics Journal, Vol. 54, Issue 3, September: 249-275.
Ihori, Toshihiro etal. (2011) Health Insurance Reform and Economic Growth: Simulation Analysis in Japan; Japan and the World Economy Journal, Vol. 23, Issue 4, December: 227-239.
Johansen, Leif (1960) A Multi-Sectoral Study of Economic Growth; Amsterdam: North-Holland.
Kunze, Lars (2012) Funded social security and economic growth; Economics Letters Journal, Vol. 115, Issue 2, May: 180-183.
Lee, Chien Chiang (2006) Social Security Expenditures and Economic Growth: Journal of Economic studies, Volume: 33, Issue: 5.
Lofgren, H. & Lee, Harris R. (2002) A Standard Computable General Equilibrium (CGE) Model in GAMS.
Ramsey, F. P. (1927) A Contribution to the Theory of Taxation; Economic Journal 37: 47-61.
Whally, John, & Bernard Yeung (1984) External Sector Closing Rules In Applied General Equilibrium Models; Journal of International Economics 16: 123-138.
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 16، شماره 2
تابستان 1395
صفحه 135-154