پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

اثر فرصت های رانت جویی بر حجم سپرده های بانکی بخش خصوصی در اقتصاد ایران

نویسندگان
مجید مداح 1
سارا ابراهیمی 2
1 دانشیار اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری دانشگاه سمنان
2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه سمنان
چکیده
با توجه به آنکه سرمایه گذاری بخش خصوصی با استفاده از سپرده های مردم نزد بانک ها انجام می شود، مقدار این سپرده ها بر میزان سرمایه گذاری و تولید کشور اثر دارد. عوامل مختلفی حجم سپرده های بخش خصوصی نزد بانک ها را تحت تأثیر قرار می دهند که در این مقاله رابطۀ بین فرصت های رانت جویی و حجم سپرده ها با استفاده از الگوی رگرسیون خود توضیح با وقفه های گسترده در اقتصاد ایران طی سالهای (1389-1350) مورد تحلیل و آزمون تجربی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تخمین مدل های تحقیق نشان می دهند: اختلاف نرخ ارز غیر رسمی و رسمی با ضریب (1486/0-) و اختلاف نرخ بهره در بازار غیر رسمی و رسمی با ضریب (3468/0-) حجم سپرده ها را در کوتاه مدت تحت تأثیر قرار می دهند. همچنین بر اساس رابطۀ تعادلی بلند مدت برآوردی، کشش حجم سپرده های بانکی نسبت به اختلاف نرخ ارز غیر رسمی و رسمی و اختلاف نرخ بهره در بازار غیر رسمی و رسمی، به ترتیب (0166/0-) و (0389/0-) است که این یافته، اثر منفی و معنی دار متغیّرهای نمایانگر رانت جویی بر حجم سپرده های کوتاه مدت بخش خصوصی نزد بانک ها را تأیید می کنند و نشان می دهند که فرصت های رانت جویانه مردم را تشویق می نمایند تا به منظور کسب سود بیشتر، سپرده های خود را از بازار رسمی پول خارج کرده و به بازارهای غیر رسمی انتقال دهند.
کلیدواژه‌ها
کلیدی: سپرده های بانکی
رانت جویی
مدل رگرسیون خود توضیح با وقفه های گسترده
اقتصاد ایران

عنوان مقاله English

The Effect of Rent-seeking Opportunities on Private Sector Deposits with Banks in Iranian Economy

نویسندگان English

majid maddah 1
Sara Ebrahimi 2
1 Associate Professor of Economics, Semnan University
2 M.A. in Economics, Semnan University
چکیده English

Since private sector investment is dependent on people deposits with banks, the amount of deposits affects national investment and product. The various factors influence private deposits with banks. This paper investigates the relationship between rent-seeking opportunities and bank deposits using the Auto Regressive Distributed Lag Model (ARDL) in Iranian economy during 1971-2010. The results show that the exchange rate premium and interest rate premium affect quantity of deposits with banks in the short-run with coefficients of orders -0.1486 and -0.3468, respectively. Moreover, the long-run equilibrium relationship indicates that the elasticity of deposits relative to rent-seeking opportunities in exchange and money markets are -0.0166 and -0.0389, respectively. These findings show that rent-seeking indicators have significant and negative effects on private deposits with banks. In fact, rent-seekingopportunities stimulate individuals to shift away their deposits from formal money market towards informal markets in order to make more profits.

کلیدواژه‌ها English

Banks deposits
Rent-seeking
Auto Regressive Distributed Lag model
Iranian economy
ابریشمی، حمید و هادیان، محمد (1383) رانت جویی و رشد اقتصادی (شواهدی تجربی از ایران)؛ تحقیقات اقتصادی، شمارۀ 67.
تشکینی، احمد (1384) اقتصاد سنجی کاربردی به کمک Microfit؛ تهران: مؤسسۀ فرهنگی هنری دیباگران.
کاویانی، زهرا (1389) برآوردی از اندازۀ رانت در اقتصاد ایران (به عنوان کشور نفتی)؛ پایان نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگا صنعتی شریف.
گرجی، ابراهیم و اقبالی، علیرضا (1390) بررسی اقتصاد رانتی با تأکید بر سیکل های تجاری، سیاسی، تحلیلی، تئوریک؛ پژوهشنامۀ علوم سیاسی، سال ششم، شمارۀ سوم.
Aghevli, B.; Boughton, J.M.; Montiel, P.J.; Villanueva, D. & Woglom, G. (1990) The Role of National Saving In the World Economy, Recent Trends and Prospects; IMF, Occasional paper, 67.
Bhagwati, J. (1982) Directly Unproductive Profit Seeking Activities; Journal of Political Economy, 90 (5): 988-1002.
Bandiera, O.; Caprio, G.; Honohan, P. & Schiantarelli, F. (2000) Does Financial Reform Raise or Reduce Saving?; The Review of Economics and Statistics, 82(2): 239-63.
Beck, R. L. & Connolly, T. M. (1996) Some Empirical Evidence on rent Seeking; Public Choice, 87: 19-33.
Caballero, R. J., & Yared, P. (2010) Future Rent Seeking and Current Public Saving; Journal of International Economics, 82(2): 124-36.
Craigwel, R., & Liewey, R. (1992) Dynamic Saving Behavior in an Oil Dependent Economy, The Case of Thrinidad Tobago; Journal of Development Economics, 39: 247-61.
Fonkich, K. (2000) Rent Seeking and Interest Groups under Institutions of Transition: the Case of Ukraine, Thesis in Master in Economic; National University of Kiev-Mohyla Academy.
Iqbal, N., & Daly, V. (2013) Rent Seeking Opportunities and Economic Growth in Transitional Economies; PIDE Working Papers 2013: 87.
Kim, S., Yoo, & Y. H. (2007) Policies to Reduce Rent Seeking in Controlled Markets; International Economic Journal, 21( 1): 27–47.
Kruger, A. O. (1974) The Political Economy of The Rent Seeking Society; American Economic Review, 64(3): 291-303.
Masson, P. R., Bayoumi, T., & Samiei, H. (1998) International Evidence on the Determinants of Private Saving; World Bank Economic Review, 12 (3): 483-501.
Murphy, K. M., Shleifer, A. & Vishny, R. W. (1993) Why is Rent Seeking So Costly to Growth?; American Economic Review, 83(2): 409-14.
Posner, R. A. (1974) The Social Costs of Monopoly and Regulation; NBER Working Paper, 55.
Rosal, D. I. (2011) The Empirical Measurement of Rent-Seeking Costs, Journal of Economic Surveys Vol. 25, No. 2: 298-325.
Tache, I., & Lixandroiu, D. (2006) Rent Seeking Behavior in Transition Countries: the Case of Romania; International Advances in Economic Research, 12(3): 395-407.
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 16، شماره 2
تابستان 1395
صفحه 57-72