پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

برآورد موجودی سرمایه و بررسی کارآیی روش‌های مختلف محاسبه آن در بخشهای عمده اقتصادی ایران

نویسندگان
1 استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس
چکیده
در حال حاضر در کشور ما برای محاسبه موجودی سرمایه از روش های مختلفی استفاده می شود. مثلاً بانک مرکزی جهت محاسبه موجودی سرمایه از روش موجودی دائمی (PIM) استفاده می نماید و در مقاطع مختلف محققان از روشهایی چون روش تابع تولید یا روش نسبت سرمایه به تولید استفاده کرده اند.
در این تحقیق تلاش می‌شود تا پس از برآورد موجودی سرمایه بخشهای مختلف اقتصادی ایران، نتایج با یکدیگر مقایسه شود. با کنکاش در مورد نتایج به دست آمده به وسیله روش PIM و روش تابع تولید، ملاحظه می شود، به دلیل محدودیت آماری، تخمین‌های حاصل از روش تابع تولید، مناسب‌تر است، زیرا برآوردها با توجه به محدودیت آماری برای آمریکا نیز تکرار شد و با داده های موجودی سرمایه آمریکا مقایسه گردید و بنابراین، روش تابع تولید انتخاب گردید.
نرخ استهلاک در بخش کشاورزی 8/5 درصد، بخش صنعت و معدن 9/4 درصد، بخش ساختمان 8/7 درصد، بخش خدمات 5/3 درصد، بخش نفت و گاز 3/6 درصد و بخش آب، برق و گاز 1/4 درصد به دست آمد. همچنین درخصوص اطمینان به نرخ استهلاک محاسبه شده، مقادیر آن با سایر تحقیقات که در ایران محاسبه شده، مقایسه گردید که نتایج نزدیک به هم بودند.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

The Estimation of Capital Stock and Efficiency of its Calculation Methods in Iran’s Major Economic Sectors

نویسندگان English

kambiz hozhabr kiani 1
mohammad naghibi 2
1 Professor of Economics, Faculty of Management and Economics, Islamic Azad University, Science and Technology Branch, E-mail: Khkiani@yahoo.com
2 Ph.D. in Economics, Faculty of Management and Economics, Islamic Azad University, Science and Technology Branch, E-mail: mohammadnaghibi85@yahoo.com
چکیده English

Nowadays, different methods are used to calculate the capital stock in Iran. For example, the Central Bank uses permanent inventory method (PIM) to calculate the capital stock, however the researchers have used the production function method or the method of the ratio of capital to production in different periods. The present study aims at estimating the capital stock in Iran’s economic sectors. By comparing the results of permanent inventory method (PIM) and production function method, it is observed that the estimations by production function method are more suitable due to the data limitations. The same method was applied for the U.S. regarding data limitations and estimations were compared with the U.S capital stock; and once again the production function method was selected. It is found that the depreciation rates in agriculture, industry and mining, building, services, oil and gas, and water and electricity are 5.8, 4.9, 7.8, 3.5, 6.3, and 4.1 per cent, respectively. In order to make the depreciation rate more reliable, these rates were compared with the similar researches in Iran and a close relationship was found among them

کلیدواژه‌ها English

Capital Stock
Permanent inventory method (PIM)
Production function
Potential added value
Kalman filter
اسنودن بی - اچ وین - پی وینار کوویچ (1383) راهنمای نوین اقتصاد کلان؛ ترجمه منصور خلیلی عراقی و علی سوری؛ انتشارات برادران، چاپ اول: 52-49.
امینی، علیرضا و همکاران (1377) برآورد آمارهای سری زمانی اشتغال و موجودی سرمایه در بخش­های اقتصادی ایران؛ برنامه و بودجه،  شماره 31 و 32: 97-69.
برجیسیان، افسانه (1377) عوامل مؤثر بر سرمایه‌گذاری خصوصی در ایران طی سالهای 74-1338، کارشناسی ارشد برنامه ریزی سیستم های اقتصادی، دانشگاه شیراز.
تهامی پور، مرتضی (1387) برآورد سری زمانی موجودی سرمایه در بخش کشاورزی برای دوره زمانی 83-1338؛ اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 61: 56-37.
حسابهای ملی ایران 56-1338، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، اداره حسابهای اقتصادی، 1360.
حسن خوانساری، زهرا (1362) برآورد موجودی سرمایه برحسب بخشهای مختلف اقتصادی کشور طی سالهای 60-1346؛ وزارت برنامه و بودجه، معاونت برنامه ریزی و ارزشیابی.
دژپسند، فرهاد و رئوفی، حمیدرضا، "اقتصاد ایران در دوران جنگ تحمیلی"، مرکز اسناد دفاع مقدس (مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ)، فصل چهارم (خسارت‌های ایران در جنگ تحمیلی).
صدیقی، کوروس و کردبچه، محمد (1360)، "الگوی تابع تولید و برآورد موجودی سرمایه در بخش غیرنفتی اقتصاد ایران 58-1345"، سازمان برنامه و بودجه، دفتر برنامه‌سنجی و اقتصاد کلان، معاونت برنامه‌ریزی و ارزشیابی، خرداد ماه.
عرب مازار، عباس و کلانتری، باقر (1371) برآورد موجودی سرمایه کشور (1367-1338)؛ مجله اقتصاد، سال اول، تابستان.
گزارش نهایی برآورد خسارات اقتصادی جنگ تحمیلی، معاونت اموراقتصادی، دفتر اقتصادکلان، سازمان برنامه و بودجه، 1369.
منصور کوپایی، فاطمه (1370) برآورد تابع تولید در بخشهای مختلف اقتصادی کشور؛ پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهیدبهشتی.
هژبر کیانی، کامبیز و نقیبی، محمد (1392) برآورد ارزش افزوده بالقوه در بخشهای عمده اقتصادی ایران با روش فیلتر کالمن؛ مجله اقتصاد کاربردی، شماره 8 ، بهار.
هژبرکیانی، کامبیز و بغزیان، آلبرت (1373) روشی برای برآورد موجودی سرمایه بخش های مختلف اقتصاد ایران؛ معاونت پژوهشی دانشگاه شهیدبهشتی، اردیبهشت ماه.
Albala  Bertrand, J. M. (2001) A Benchmark Estimate for the Capital Stock: An Optimal Consistency Method; Working Paper, No. 434.
Ball ,V. Eldon; Lindamood, W. A. & Nehring, Richard (2006) Capital as a Factor of Production in OECD Agriculture: Measurement & Data; Economic Research service, U.S Department of Agriculture.
Barnes, G., & P. Long woothy (2003) The Per-mile Costs of Operation Automobiles & Tracks; state & local Policy Program Humphrey Institute of public Affairs, university of Minnesota.
Bu, Yisheng (2004) Fixed Capital Stock Depreciation in Developing Countries; Liberty mutual Group, Boston, December.
Dey , Chowdhury  S.; P. Goodridge & G. Wallis (2007) Input Measure: Labor & Capital; the ONS Productivity H&book, www.statistics, gov, uk
Iwata, S.; Mohsin, S. Khan, & Hiroshi Murao (2003) Sources of Economic in East Asia: A Nonparametric Assessment , IMF Staff papers. Vol . 50, No. 2.
Lutkepohl, H. and Kratzing, M. (2004) Applied Time Series Econometrics; Cambridge University Press.
Nomura, K. & Futakami, T. (2005) Measuring Capital in Japan , Challenges & Future Directions; OECD Working Partyon National, October, Paris: 11-14.
OECD (1993) Methods Used by OECD Countries to Measure Stocks of Fixed Capital National Account: Sources and Methods
Schmalwasser, O. & Schidlowski, M. (2006) Measuring Capital Stock in Germany; Journal Wirtschaft & Statistick, No.11.
Timmer, Marcel P. & Van Ark, Bart (2002) Capital Formation & productivity Growth in South Korea & Taiwan: Beating Diminishing Returns ,Through Realizing the Catch - up potential; University of Groningen.
Xianchon, Wu. Harryx (2002) Measuring the capital Stock Chinese Industry; Economic Science Press (in China)