پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

بررسی تأثیر شوک‌های نفتی با تأکید بر اثرات نامتقارن آن بر رشد اقتصادی ایران طی سال‌های 1387-1350

نویسندگان
علی ارشدی 1
حبیب موسوی 2
1 عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی
2 کارشناس ارشد اقتصاد
چکیده
اقتصاد ایران آسیب­پذیری زیادی در مقابل نوسانات قیمت نفت دارد. مطالعه حاضر به بررسی تأثیرات پویای شوک­های قیمت نفت بر روی متغیرهای کلان اقتصادی با تأکید بر رشد اقتصادی با استفاده رویکرد خودتوضیح برداری (VAR) پرداخته است.
به منظور آزمون فرضیه متقارن بودن اثرات شوک­های مثبت و منفی بر روی رشد اقتصادی، با استفاده از روش مورک (1989) شوک­های مثبت و منفی مورد شناسایی قرار گرفت.
نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از آن است شوک مثبت و منفی قیمت نفت، اثرات نامتقارنی بر روی رشد اقتصادی بر جای می گذارد.همچنین نتایج حاصل از تجزیه واریانس (VDCs) رشد اقتصادی نشان می دهد که شوک های مثبت قیمت نفت نقش بسیار مهمتری نسبت به شوک­های منفی در توضیح نوسانات رشد اقتصادی دارند. از طرف دیگر نتایج حاصل از توابع عکس­العمل آنی حاکی از آن است که شوک­های مثبت و منفی قیمت نفت به ترتیب اثر مثبت و منفی بروی رشد اقتصادی دارند؛ اما اندازه تأثیر شوک­های مثبت بر رشد تولید در بلندمدت به مراتب بیش از شوک­های منفی می­باشد. علاوه بر آن نتایج حاصل از برآورد یک مدل VAR نشان می­دهد که یک همبستگی و ارتباط بالا و مثبتی بین تولید ناخالص داخلی و درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت وجود دارد که وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی را مجدداً مورد تأیید قرار می­دهد.
کلیدواژه‌ها
رشد اقتصادی
الگوی خودتوضیح برداری
تجزیه واریانس
بیماری هلندی
شوک‌های قیمت نفت
درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت

عنوان مقاله English

Evaluation of Asymmetric Effects of Oil Shocks on Economic Growth of Iran (1971-2008)

نویسندگان English

Ali Arshadi 1
Habib Mossavi 2
1 Academic member of Monetary and Banking Research Institute, E-mail: arshadi63@yahoo.com
2 M.A. in Economics
چکیده English

Iran’s economy is vulnerable to fluctuations in oil price. This study examines the impact of oil shocks on economic growth using Vector Auto-Regressive (VAR) method. The Mork’s (2010) method was used to test hypothesis of symmetry in negative and positive shocks. The results show that, the effects of negative and positive shocks on economic growth are asymmetric. In addition, the results of variance decomposition of economic growth indicate that the effects of positives shocks in explaining economic growth fluctuations are greater than negative ones. On the other hand, the results from impulse response functions show that positive and negative shocks have positive and negative effects on economic growth, respectively; however, the size of positive shocks impact on output growth is far more than that of negative shocks in the long-run. Moreover, the estimated VAR model shows that there is a high and positive correlation between oil revenues and gross domestic product (GDP), which confirms again dependency of national economy to oil revenues.

کلیدواژه‌ها English

economic growth
Vector Auto Regressive Model
Variance decomposition
Dutch Disease
Oil price shocks
Oil revenues
ابریشمی، حمید و محسن مهرآرا (1381) اقتصاد سنجی کاربردی (رویکردهای نوین)؛ دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ.
ابریشمی، حمید محسن مهرارا و حسین زمان زاده نصر آبادی (1388) رابطه تکانه های نفتی و رشد اقتصادی کشورهای عضو اوپک: آیا این رابطه، نامتقارن است؟؛ فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال ششم، شماره 21: 112- 93.
برانسون، ویلیام اچ،. مترجم: عباس شاکری (1373) تئوری و سیاست های اقتصاد کلان؛ نشر نی، چاپ اول.
بهبودی، داود، و علیرضا رضازاده (1388) اثرات بی­ثباتی قیمت نفت بر تولید ناخالص داخلی؛ فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال ششم، شماره 20: 32-1.
تمیزی، ر. (1381) رابطه میان تغییرات قیمت نفت و رشد اقتصادی در ایران؛ پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران.
دلاوری، م. و زهره دشت بزرگی(1387) بررسی تأثیر قیمت نفت بر رشد اقتصادی ایران با استفاده از همگرایی نامتقارن؛ فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال پنجم، شماره 18: 80- 65.
گجراتی، د. مترجم: حمید ابریشمی (1389) مبانی اقتصاد سنجی؛ جلد دوم، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ ششم.
مهرآرا، م. و کامران نیکی اسکویی (1385) تکانه های نفتی و اثرات پویای آن بر متغیرهای کلان اقتصادی؛ فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 40: 32-1.
Emami, K.  (2005) An optimal method for constructing quarterly data from annual data; Economics and Management Journal (Eghtesad va Modiriat) 64, 37-53.
Farzanegggan, M. & Gunther Markwardt  (2009) The effects of oil price shocks on the Iranian economy; Energy Economics 31: 134-151.
Hamilton, J.D. (1983) Oil and the marcoeconomy since World War II; The Journal of Political Economy 91: 228-248.
Hamilton, J.D. (1998) A Neoclassical Model of Unemployment and the Business Cycle; Journal of Political Economy, No. 96: 593-617.
Hooker, M.A. (1996) What happened to the oil price - macroeconomy  relationship?; Journal of Monetary Economics 38: 195–213.
Jimenez-Rodriguez, R. & Sanchez, R.H, (2005) Oil price shocks and real GDP growth: empirical evidence for some OECD countries; Applied Economics 37: 201-228.
Johansen, S. (1991) Estimation and hypothesis testing of cointegration vectors in Gaussian vector autoregressive models; Econometrica 59: 1551-1580.
Jones, D.W. et al. (2004) Oil price shocks and the macroeconomy: what has been learned since 1996; The Energy Journal 25: 1-32.
Lee, K., Ni, S., Raati, R.A. (1995) Oil shocks and the macroeconomy: the role of pricevariability, The Energy Journal 16, 39–56.
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 14، شماره 3
پاییز 1393
صفحه 179-200