پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

تحلیل‌های ساختاری بخش چهارم در اقتصاد ایران

نویسندگان
1 تهران، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی،
2 تهران، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
3 تهران
چکیده
نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 نشان می‌دهد که بیش از 50 درصد جمعیت شاغل کشورمان، درگیر تولید کالاهای ملموس نظیر غذا، لباس، خانه، اتومبیل و غیره نمی‌باشند. این خود می‌تواند مستقل از وجود تردیدهای جدی در اصل ایده صنعتی شدن ایران، نشانه‌ای از ورود اقتصاد ایران به فاز جدیدی باشد که امروزه به «اقتصاد خدمات» معروف است.
تبیین این نوع اقتصاد نیاز به تعاریف، مفاهیم و طبقه‌بندی نوین نظام تولیدی دارد که می‌تواند مؤلفه‌های اصلی رویکرد «پساصنعتی شدن» را تأمین نماید. بررسی این ابعاد به طور کلی در ایران مورد غفلت قرار گرفته است. سنجش، تعیین و شناسایی قلمرو فعالیت‌های بخش چهارم و سپس تحلیل‌های ساختاری آن در قالب دو الگوی داده – ستانده متعارف و شبه ماتریس حسابداری اجتماعی، می‌تواند بستر کنکاش های علمی مربوط به حوزه اقتصاد خدمات را فراهم نمایند.
بررسی این ابعاد ارکان اصلی مقاله حاضر را تشکیل می‌دهد. برای این منظور، ابتدا بر مبنای معیارهای مشخص، قلمرو فعالیت‌های بخش چهارم در قالب نظام حسابداری بخشی سال 1380 تعیین می‌گردد. سپس براساس نظام طبقه‌بندی نوین، کل فعالیت‌های اقتصادی به چهار بخش اول، دوم، سوم و چهارم تفکیک می‌شود.
پس از آن، ساختار بخش چهارم برحسب سهم عوامل تولید، ضرایب فزاینده تولید، درآمد و اشتغال در قالب الگوهای داده – ستانده متعارف و شبه ماتریس حسابداری اجتماعی مورد سنجش قرار می‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد که بخش چهارم، ماهیت کالاهای مصرفی داشته و بدین ترتیب اثرات القایی مصرف و درآمد خانوارها نقش بسزایی در افزایش تولید، درآمد و توان اشتغالزایی بخش چهارم نسبت به سه بخش دیگر اقتصاد دارد.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

Structural Analysis of Fourth Sector in the Iranian Economy

نویسندگان English

Ali Asghar Banouei 1
Farshad Momeni 2
Mojtaba Mohagheghi 3
1 faculty of economics, allameh tabatabaei university
2 faculty of economics, allameh tabatabaei university
3 allameh tabatabaei university
چکیده English

The 2006 census reveals that more than 50% of employed population in Iran is not involved in the production of food, clothing, housing and other tangible goods. Apart from the serious reservation of industrialization in Iran, this can be considered as one of the indications of a new phase shift known as “service economy”. To analyze such a post-industrialization economy, it requires new concepts and classifications which, to our knowledge, have been ignored by researchers mainly in Iran. The main objective of this paper is to measure and identify the domain of the fourth sector and its structural analysis in the framework of input-output and semi-social accounting matrix models.
Using 2001 input-output data, the overall results show that the fourth sector appears to be oriented as a consumption goods sector compared to the other sectors. Consequently, the consumption-induced effect ploys a significant role in rising production, income and employment.

کلیدواژه‌ها English

Post-Industrialization
Input-Output Model
Fourth Sector
Semi-Social Accounting Matrix
Iran