پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

نرخ تعرفه و فرار مالیاتی در واردات ایران از شرکای مهم تجاری: در سطح داده های 6 رقمی، برمبنای الگوی داده های تلفیقی

نویسندگان
1 عضو هیأت علمی دانشگاه سمنان، دانشکده اقتصاد و مدیریت
2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه سمنان
چکیده
فرار از پرداخت مالیات بر واردات یکی از علل شکل­گیری اقتصاد غیر رسمی است. فرار مالیاتی، درآمدهای دولت را کاهش می دهد و محدودیت هایی را در اجرای سیاست های اقتصادی به وجود می آورد.
در این مقاله، رابطه بین نرخ تعرفه و فرار مالیاتی در سطح داده های تجاری 6 رقمی بر اساس طبقه بندی سیستم هماهنگ ( ) میان ایران و 12 شریک تجاری آن طی سالهای (2008-2003) مورد بررسی قرار گرفته است.
فرار مالیاتی بر اساس روش باگواتی به صورت تفاوت بین ارزش صادرات گزارش شده به ایران و واردات گزارش شده توسط ایران از شرکای تجاری، تعریف شده است.
نتایج حاصل از تخمین مدل های فرار مالیاتی، نشان می دهد که رابطه مثبت و معنی­داری بین اختلافات تجاری یا فرار مالیاتی و نرخ های تعرفه در مورد 27917 تولیدات تحت بررسی وجود دارد و کشش فرار مالیاتی نسبت به نرخ های تعرفه 67/0 است؛ یعنی با افزایش 1 درصدی نرخ تعرفه، 67/0 درصد فرار مالیاتی افزایش می یابد. همچنین کشش فرار مالیاتی نسبت به نرخ تعرفه برای کالاهایی دارای نرخ تعرفه بالاتر از میانگین 8/0 است و به عبارت دیگر، فرار از پرداخت مالیات در مورد کالاهای با نرخ تعرفه بالاتر بیشتر اتفاق می افتد. اثر مثبت نرخ تعرفه بر فرار مالیاتی در مورد کالاهای دارای نرخ تعرفه کمتر از میانگین تأیید نمی­شود.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

Tariff Rates and Tax Evasion in Iran’s Imports from Major Trading Partners at Six-Digit HS Level Based on Panel Data Model

نویسندگان English

Majid Maddah 1
Somayeh Nematollahi 2
1 Assistant Professor of Economics, Faculty of Economics and Management, University of Semnan
2 M.A. in Economics, University of Semnan
چکیده English

Tax evasion linked to imports is a cause for forming informal economy. Tax evasion decreases government revenue and makes restrictions in implementing economic policies. This paper investigates relationship between the tariff rate and tax evasion at the six- digit HS level on trade data of Iran and its twelve major trading partners during 2003 to 2008. According to Bhagwati method, Tax evasion is defined as the discrepancy between the value of imports, reported by Iran, and the value of exports to Iran, reported by its trading partners. The results from estimated tax evasion models show that there is positive and significant relationship between the trading discrepancies or tax evasion and tariff rates among 27917 products. The elasticity of tax evasion with respect to tariff rates is 0.67, i.e. each one-percentage-point increase in the tariff rates raises tax evasion by 0.67 percent in case of total products. Additionally, the elasticity of tax evasion with respect to tariff rates is 0.8 for goods having tariff rates above average. In this case, tax evasion is more likely. The positive impact of tariff rate on tax evasion is not verified for goods having tariff rates lower than average.

کلیدواژه‌ها English

H26
K42
: Trade Discrepancy
Smuggling
Tariff rate
Tax evasion
Panel Data JEL Classification: F13
رفعتی، محمدرضا (1380) برآورد میزان حمایت­های گمرکی برای جلوگیری از قاچاق کالا؛ مجموعه مقالات قاچاق کالا، موسسۀ مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
نوربخش، محسن و سپهری، کامران (1376) اقتصاد غیر رسمی؛ پژوهشکده امور بانکی.
یاوری، کاظم (1378) تخمین قاچاق و گران نمایی واردات با استفاده از اختلافات آماری در ایران؛ مجموعه مقالات همایش قاچاق کالا، دانشگاه تربیت مدرس.
پژویان، جمشید و مداح، مجید (1385) بررسی اقتصادی قاچاق کالا در ایران؛ فصلنلمه پژوهشنامه اقتصادی، فروردین.
شکیبایی، علیرضا (1380) برآورد های سری زمانی قاچاق کالا در ایران با روش منطق فازی (78-1343)؛ مجموعه مقالات همایش شناخت راهکارهای اقتصادی مبارزه با قاچاق کالا، موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی.
مداح، مجید (1387) علل و پیامدهای قاچاق کالا در ایران و راه­های رویارویی با آن؛ اطلاعات سیاسی و اقتصادی، مهر و آبان.
مداح، مجید (1387) برآورد حجم قاچاق در ایران؛ اقتصاد پنهان، کتاب اول، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز.
مهرگان، نادر و سید حمید رضا اشرف زاده (1387) اقتصاد سنجی پانل دیتا؛ موسسه تحقیقات تعاون دانشگاه تهران.
Bhagwati, Jagdish N. and Hansen, B. (1973) A Theoretical Analysis of Smuggling; The Quaterly Journal of Economic, 87.
Bhagwati, Jagdish N. (1974) On Underinvoicing of Import in Illegal Transaction in International trade; LTD. OXFORD.
Farzanegan, M . R. (2009) Illegal Trade in the Iranian Economy : Evidence from a Structural Model; European Journal of Political Economy, 25: 489-507.
Fisman, R.Wei, S. J. (2004) Tax Rate and Tax Evasion :Evidence from “Missing Import” in China; Journal of Political of Economy ,Vol.112, No.2.
Jovorcik, B. S. Narciso, G. (2008) Differentiated Products and Evasion of Import Tariffs; Journal of International Economics,76: 208-222.
MC Donald. Donogh,C. (1985) Trade Data Discrepancies and the Incentive to Smuggle; International Monetary Fund, Staff Papers, Vol. 32: 668-692.
Merriman, D.Yurekli, A. Chaloupka, F. J (2000) How Big is the Worldwide Cigarette Smuggling Problem?; Worldbank: 365-391.
Mishra, P.Subramanian, A.Topalova, P. (2008) Tariffs,Enforcement and Customs  Evasion: Evidence from India; Journal of Public Economics, 92: 1907-1925.
Schneider, F., Enst, D. (2000) Shadow Economy: Sizes, Causes and Consequences; The Journal of Economic Literature, Vol. 38, No.1.
UNCTAD/DITC/ TAB (2007/2) United Nations Conference on Trade and Development.
WITS, World Integrate Trade Solution, Worldbank