تخصیص درآمدهای حاصل از طرح هدفمندی یارانه ها به بخشهای تولیدی: پیامدهای توزیع درآمدی گزینه‌های مختلف برای خانوارهای ایرانی

انصاری, وحیده; سلامی, حبیب اله

تخصیص درآمدهای حاصل از طرح هدفمندی یارانه ها به بخشهای تولیدی: پیامدهای توزیع درآمدی گزینه‌های مختلف برای خانوارهای ایرانی

نویسندگان

وحیده انصاری ¹

حبیب اله سلامی ²

¹ استادیار دانشگاه تهران

² استاد دانشگاه تهران

چکیده

این مطالعه به بررسی گزینه های مختلف تخصیص درآمد های حاصل از طرح هدفمندی یارانه ها بین بخشهای تولیدیو پیامدهای آن بر توزیع درآمد بین خانوارهای ایرانی پرداخته است. این بررسی با استفاده از ضرایب فزاینده درآمدی محاسبه شده برای گروه های سهگانه درآمدی خانوارهای شهری و روستایی بر اساس الگوی مقداری مبتنی بر ماتریس حسابداری اجتماعی در ایران انجام شده است. نتایج نشان می دهد که تخصیص درآمدها به بخش های تولیدی بر اساس ضرایب فزاینده درآمدی خانوارهای بالا درآمد روستایی منجر به کاهش نابرابری بین خانوارهای شهری و روستایی می شود و بیشترین میزان مطلق درآمد را برای همه گروه های درآمدی فراهم میآورد. تنها اثر غیر مطلوب این گزینه این است که هم در شهر و هم در روستا تا حدودی شکاف درآمدی بین گروه های درآمدی را افزایش میدهد. علاوه براین، نتایج نشان می دهد که برای دستیابی به هدف کاهش نابرابری درآمدی بین شهر و روستا، دو زیربخش زراعت و باغداری و صنایع غذایی می تواند نقش مهمی ایفا نمایند و در نتیجه می باید در تخصیص درآمد های حاصل از طرح هدفمندی یارانه ها، مورد توجه خاص قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

طرح هدفمندی یارانه‌ها

ضرایب فزاینده درآمدی

ماتریس حسابداری اجتماعی

ایران

20.1001.1.17356768.1393.14.2.9.0

عنوان مقاله English

Allocating Income from Targeting Subsidy to the Production Sectors: Distributional Impacts of Different Alternatives for the Iranian Households

نویسندگان English

Vahideh Ansari ¹

Habibollah Salami ²

¹ Assistant Professor, University of Tehran, (E-mail: vansari@ut.ac.ir )

² Professor, University of Tehran, (E-mail: hsalami@ut.ac.ir)

چکیده English

This study investigates alternative options for allocating incomes from targeting subsidy program to different production sectors and its consequences on income distribution among Iranian households. This research is performed by computing income multipliers derived from social accounting matrix for three income groups in urban as well as rural households and allocating income to different production sectors accordingly. Results indicate that allocating income based on income multiplier of the rural high income households leads to a reduction in income inequality between rural and urban households and generates the highest absolute income for all income groups. The only drawback of this option is that it raises the income gap among different income groups in rural as well as urban regions to some extent. In addition, results reveals that in order to reach the objective of reducing income inequality, the two agricultural subsectors, cropping and horticulture production sectors, and food industries can play important role and should be given special attention in allocating income to these sectors.

کلیدواژه‌ها English

Targeting subsidy program

Income multiplier

SAM

Iran JEL Classification: E64

H23

D31

D58

انصاری، وحیده (1388) تعیین منابع رشد تولید و بخشهای اولویتدار سرمایهگذاری در ایران: تحلیلی در چارچوب جداول داده- ستانده و ماتریس حسابداری اجتماعی؛ رساله دکتری، دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، گروه اقتصاد کشاورزی.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1381) گزارش اقتصادی و ترازنامه سال 1380؛ اداره بررسی‌های اقتصادی بانک مرکزی.

بانویی، علی اصغر (1384) نقش بخش کشاورزی در اقتصاد ملی (بر اساس ماتریس حسابداری اجتماعی)؛ مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی، مدیریت امور پردازش و تنظیم یافتههای تحقیقاتی، چاپ اول.

پرمه، زورار (1384) بررسی یارانه انرژی و آثار افزایش قیمت حاملهای انرژی بر سطوح قیمتها در ایران؛ فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره ٣٤ : ١٤٧-117.

پیرایی، خسرو و بیت اله اکبری مقدم (1384) اثر کاهش یارانه بخش کشاورزی (زراعت) و تغییر در نرخ مالیات بر کار بر تولید بخشی و رفاه خانوار شهری و روستایی در ایران (بر اساس روش شبیه سازی تعادل عمومی محاسباتی و ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1375)؛ فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره 22: 30-1.

سازمان بورس اوراق بهادار (1381) گزارش عملکرد سال 1380؛ تهران.

سلامی، حبیب اله (1383) تدوین ماتریس حسابداری اجتماعی برای اقتصاد ایران و توسعه مدل تعادل عمومی؛ گزارش طرح تحقیقاتی دانشگاه تهران، شورای پژوهشهای علمی کشور، کمیسیون کشاورزی.

سلامی، حبیب اله و وحیده انصاری (1388) نقش بخش کشاورزی در ایجاد اشتغال و توزیع عادلانه درآمد: روش تحلیل ساختاری مسیر؛ مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2-40، شماره 3: 20-1.

مرکز آمار ایران (1381 و 1384) نتایج تفصیلی آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی- سالهای 1380 و 1383؛ تهران.

مرکز آمار ایران (1381) سالنامه آماری کشور، سال 1380؛ تهران.

مرکز آمار ایران (1382) نتایج آمارگیری از کارگاه های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر، سال 1381؛ تهران.

مرکز آمار ایران (1386) جدول داده- ستانده ایران، سال 1380: http://www.sci.org.ir/portal/faces

نیلی، مسعود (1389) ارزیابی پیامدهای اصلاح نظام یارانه انرژی ( با تأکید بر صنعت، خانوار، بودجه عمومی دولت و اقتصاد کلان؛ اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، تهران.

Banouei, A. A., M. Jelodari Mamaghani and J. Banouei (2005) Analysis of Structure of Production and Innstitutional Income Distribution since 1970: The case of Iran; Paper has been presented at the 15th International on Input-Output Conference, June 27- July 1, Beijing, China, P. R.

Granado, J. A. D., D. Coady & R. Gillingham (2010) The Unequal Benefits of Fuel Subsidies: A Review of Evidence for Developing Countries: International Monetary Fund (IMF), Working Paper, Fiscal Affairs Department.

Guivarch C., S. Hallegatte & R. Crassous (2009) The resilience of the Indian economy to rising oil prices as a validation test for a global energy-environment-economy CGE model; Energy Policy, 37: 4259-66.

He, Y. X., S. L. Zhang, L. Y. Yang, Y. J. Wang & J. Wang (2010) Economic analysis of coal price-electricity price adjustment in China based on the CGE model; Energy Policy, 38: 6629-37.

Khan, H. A. (1999) Sectoral Growth and Poverty Alleviation: A Multiplier Decomposition Technique Applied to South Africa; World Development. No. 27: 521-530.

Nokkala, M. (2000) Social Accounting Matrices and Sectoral Analysis: The Case of Agricultural Sector Investment in Zambia; 13^th. International Conference on Input-Output Techniques, Italy: Macerata, August 21-25.

Pyatt, G. (1988) A SAM Approach to Modeling; Journal of Policy Modeling, No. 10.

Pyatt, G. and J. Round (1979) Accounting and Fixed Price Multiplier in a Social Accounting Matrix; The Economic Journal, Vol. 89, No. 356: 850-73.

Rocchi, B., D. Romano. And G. Stefani (2002) Agriculture and Income Distribution: Insights from a SAM of the Italian E conomy; 8^th. Joint Conference on Food, Agriculture and the Environment, August 25-28, Wisconsin: Red Cedar Lake.

Saari, M. Y., E. Dietzenbacher and B. Los (2008) Growth, Poverty and Distribution: A SAM Approach; International Input-Output Meeting, Seville, July 9-11.

Santos, A. (2004) Income distribution in portagal from 1995 to 2000: A SAM Approach; www.iseg.utl.pt/~depteco/iseg_ecosemin0304_ssantosabs.pdf.

Saunders, M. & K. Schneider (2000) Removing Energy Subsidies in Developing and Transition Economies; ABARE, Conference Paper presented at 23^rd. Annual IAEE International Conference, Sydney.

Uri, N. D. and R. Boyd (1997) An Evaluation of the Economic Effects of Higher Energy Prices in Mexico; Energy Policy, Vol. 25, No. 2: 205-15.