پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

رابطه پول و تورم در اقتصاد ایران: شواهدی بر اساس مدل P*

نویسندگان
نصیبه کاکویی 1
یزدان نقدی 2
1 . کارشناس ارشد علوم اقتصادی
2 دکترای اقتصاد وعضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه
چکیده
این تحقیق با دیدگاه پولی در قالب مدل P* به آزمون پولی بودن تورم در اقتصاد ایران با استفاده از تکنیک­هایOLS و ARDL ، طی دوره زمانی 87-1358پرداخته و لازم به ذکر است که در این تحقیق تنها مدل استاندارد P* (شکاف قیمت داخلی) مورد آزمون قرار گرفته و با توجه به اینکه شکاف قیمت داخلی متشکل از شکاف تولید و شکاف سرعت گردش پول است، لذا از روش فیلتر هودریک- پرسکات برای برآورد مقادیر تولید بالقوه و سرعت گردش پول تعادلی استفاده شده است.
نتایج حاصل از برآورد الگوهای مختلف نشان می دهد که مدل استاندارد P* (شکاف قیمت داخلی) قادر به توضیح و پیش بینی تورم برای اقتصاد کشور نمی باشد، یعنی نظریه مقداری پول برای اقتصاد ایران صدق نمی کند. بنابراین با توجه به عدم کارآیی مدل استاندارد P* در اقتصاد ایران، مجدداً به منظور بررسی فرضیه پولی بودن تورم در کشور، اثر متغیرهای حجم نقدینگی، تولید ناخالص داخلی واقعی، نرخ ارز بازار غیر رسمی و شاخص قیمت کالاها و خدمات وارداتی بر تورم با استفاده از روش ARDL مورد آزمون قرار گرفت.
نتایج نشان می دهد که هر 10 درصد رشد نقدینگی منجر به افزایش سطح عمومی قیمت ها به میزان 6/4 درصد می شود. بنابراین فرضیه پولی بودن تورم در اقتصاد ایران به طور نسبی تأیید می شود، ولی با توجه به اینکه رابطه بین تورم و حجم نقدینگی، یک رابطه یک به یک نیست و سایر عوامل هم بر تورم در اقتصاد ایران اثر می گذارند لذا برای کنترل تورم در ایران نمی توان صرفاً از سیاست های پولی به عنوان یک ابزار کارآمد استفاده کرد.
کلیدواژه‌ها
تورم
تولید بالقوه
شکاف تولید
سرعت گردش پول
شکاف سرعت گردش پول
فیلتر هودریک- پرسکات

عنوان مقاله English

The Relationship between Inflation and Money in Iran: Evidence from P* Model

نویسندگان English

Nasibeh Kakoui 1
Yazdan Naghdi 2
1 M.A. in Economics, (E-mail: nasim.kakoui@yahoo.com)
2 Assistant Professor of Economics, Islamic Azad University, Firoozkooh Branch, (E-mail: y_naghdi@yahoo.com)
چکیده English

This paper tests monetary view of inflation in Iranian economy by a monetary approach within P* model using OLS and ARDL techniques during 1358-1387 (1979-2008). It should be noted that only the standard P* model (domestic price gap) is tested in this study. Regarding that domestic price gap consists of output and velocity gaps, the Hedrick – Prescott filter method is used to estimate the potential production level and the velocity of balanced money. Estimation results of various models show that the standard P* model (domestic price gap), is not able to explain and forecast inflation in Iranian economy and implies that the quantity theory of money is not correct in Iranian economy. Therefore, we investigated monetary theory of inflation using alternative variables including volume of liquidity, real gross domestic product (GDP), informal exchange rate, import price index with using ARDL method. Results show that a 10% growth of liquidity leads to increase general prices by 4.6%. Thus, the monetary hypothesis of inflation is partially confirmed, however concerning that relationship between inflation and liquidity volume is not unique, and other factors affect inflation in Iran, therefore to curb Iranian inflation we cannot adopt only monetary policy as an effective tool.

کلیدواژه‌ها English

Potential Production
output gap
Velocity
Velocity gap
Hedrick – Prescott filter
اصلانی، پروانه (1384) مدل P* و میزان کارآیی آن برای اقتصاد ایران (82-1338)". مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 70، صفحه 207- 189.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ترازنامه بانک مرکزی، سال های مختلف.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مجله روند، 1385.
بیدارم، رسول (1355 ) "Eviews همگام با اقتصاد سنجی". منشور بهره وری، 1381.
خشاوردیان، ادموند (1378 ) "بررسی وجود مانایی در آمارهای سری زمانی اقتصادی کشور". ﻣﺆسسه تحقیقات پولی و بانکی کشور، تابستان 1378.
دورنبوش، رودیگر و فیشر، استانلی (1375) اقتصاد کلان؛ ترجمه محمد حسین تیزهوش تابان؛ محمد حسین، انتشارات سروش، چاپ دوم.
عباسی نژاد، حسین و تشکینی، احمد (1383) آیا تورم در ایران یک پدیده پولی است؟؛ مجله تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران، شماره 67، زمستان: 212-181.
عزیزی، فیروزه (1379) تبیین و پیش بینی شکاف تورم و فرایند تعدیل آن بر اساس نظریه عدم تعادل (مدل P*)؛ پایان نامه دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده اقتصاد.
کمیجانی، اکبر (1385) دستاوردهای نظام پولی با نگاهی به عملکرد و چالش های سیاست های پولی در ایران؛ شانزدهمین کنفرانس سیاست های پولی و ارزی بانک مرکزی، اردیبهشت.
کمیجانی، اکبر و نقدی، یزدان (1387) بررسی آثار تولید بر بخشهای صنعت، کشاورزی و خدمات بر تورم در اقتصاد ایران؛ مجله پژوهش ها و سیاست های اقتصادی، شماره 45: 86-59.
کمیجانی، اکبر و نقدی، یزدان (1388) بررسی ارتباط متقابل بین تولید و تورم در اقتصاد ایران با تأکید بر تولید بخشی؛ پژوهشنامه علوم اقتصادی، سال 9، شماره 1 (پیاپی 32)، بهار: 124-99.
نصر اصفهانی، رضا (1381) عوامل اسمی و واقعی ﻣﺆثر بر تورم: رهیافت خود رگرسیون برداری (VAR)؛ پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.
نوفرستی، محمد (1378) ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی؛ ﻣﺆسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ اول.
هادی، محمد (1385) رابطه بین تورم و حجم پول در ایران؛ پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
Belke, Ansgar and Polleit, Thorsten (2004) A Model for Forecasting Swedish Inflation; Department of Economics, Working paper 246 University of Hohenheim, Germany,
Clostermann, Joerg and Seitz, Franz (2002) Money, Inflation and Growth in Germany: A Vector- Error- Correction-P-Star Model; Journal of Economics and Statistics, Vol. 222/6: 641-55.
Gordon, R. J. (1990) The Phillips curve now and then; Working paper, No.3393.
Hallman J. ,Jeffrey, Richard D., Porter and David H. Small (1991) Is the Price Level Tied to the M2 Monetary Aggregate in the Long Run?; The American Economic Review, Sep.
Hedric, R. J. and E.C. Perscott (1997) Postwar U.S. business Cycles: An Empirical Investigation; Journal of Money, Credit and Banking,Vo1.29:1-16.
Loungani, Parakash & Phillip Swagel (2001) Sources of Inflation in Developing Countries; IMF Working Paper, December.
Mujeri, Mustsfa, shahiduzzaman and Ezazul Islam (2009) Application of the P-Star Model for Measuring Inflationary Pressure in Bangladesh; The   Bangladesh Development Studies, Vol. XXXII, No. 1, March.
Özdemir, K. Azim and Saygili, Mesut (2008) Monetary Pressures and Inflation Dynamics in Turkey: Evidence from P-Star Model; Research and Monetary Policy Department Working Paper No:08/08, August.
Sánchez-Fung & José, R. (2007) Inflation Targeting and Monetary Analysis in Chile and Mexico; Quantitative and Qualitative Analysis in Social Sciences, Vol. 3: 40-62.
Sargent, T. j. (1976) A Clssical Econometric Model for the United States; Journal of Political Economy.
 
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 14، شماره 2
تابستان 1393
صفحه 135-156