پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی شهری در ایران

نویسندگان
نفیسه مرصوصی 1
سید علیرضا لاجوردی 2
1 دانشیار گروه علمی جغرافیا، دانشگاه پیام نور
2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور
چکیده
در دهه های اخیر به دلیلرشد شتابانشهرنشینی وافزایشنقاطشهریدرسطحدنیا، مفهومکیفیتزندگیشهریبهطورگستردهایوارد مباحثبرنامهریزی ومطالعات شهریشدهاست.
هدف این پژوهش، مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در شهرهای کشور و روش تحقیق، توصیفی و شیوه نگارش، توصیفی و تحلیلی و برای سنجش درجه کیفیت زندگی در شهرها از تکنیک ترکیبی توسعه انسانی استفاده شده است. در این تکنیک 36 شاخص به کار می رود که در سه دسته شاخص های فرهنگی- اجتماعی، شاخص های جمعیتی - اقتصادی و شاخص های زیربنایی قرار دارند.
نتایج به دست آمده نشان می دهد که: کیفیت زندگی شهری در شهرهای مرکزی و شمال کشور در تمامی بخش ها بهتر از سایر شهرهای کشور می باشد. بیشتر این شهرها در دایره ای فرضی که از اصفهان شروع می شود و پس از گذشتن از تهران، قزوین و سمنان شهرهای ساری، گرگان و رشت را در برمی گیرد، قرار دارند.
شهرهای نیمه شمالی و نیمه غربی کشور از لحاظ فرهنگی - اجتماعی و شهرهای نیمه شرقی و نیمه جنوبی کشور از لحاظ اقتصادی وضعیت بهتری دارند.
کیفیت زندگی در شهرهای واقع در فاصله 100 تا 400 متر از سطح دریا در تمامی بخش ها نسبتاً مناسب می باشد.
همچنین شهرهای 100 تا 250 هزار نفری از نظر فرهنگی و اجتماعی و شهرهای بیش از یک میلیون نفری، از لحاظ اقتصادی وضعیت بهتری نسبت به سایر شهرها دارند.
کلیدواژه‌ها
کیفیت زندگی
شهر
مدل ترکیبی توسعه انسانی
مراکز استان ها
ایران

عنوان مقاله English

The Comparative Study of the Quality of Urban Life in Iran

نویسندگان English

Nafiseh Marsousi 1
Seyed Alireza Lajevardy 2
1 Associate Professor of Geography Department, Payame Noor University, (E-mail: marsousin@yahoo.com)
2 Ph.D. Student of Geography and Urban Planning, Payame Noor University, (E-mail: alireza3980@gmail.com)
چکیده English

In recent decades, the concept of quality of urban life has been entered into urban planning studies due to worldwide increasing growth of urbanization and cities. The aim of this research is comparative study of the quality of urban life in Iran cities. Using descriptive and analytic approach, a Composite Human Development Model is applied to assess urban life quality in Iran. This model uses 36 indicators in three social- cultural, population- economic and infrastructure categories. The results show that quality of urban life is better in the northern and central cities than the other ones. Most of these are located in the imaginary circle which starts from Isfahan, passes through Tehran and Semnan and finally ends to the northern cities of country. Cities in western and northern half of country have better social and cultural conditions, whereas the economic conditions are better in cities of southern and eastern part of country. The quality of urban life is relatively suitable in the cities with 100 – 400 Meters elevation above sea level. In addition, the cities having 100-250 thousands population are better in social and cultural view and cities with more than one million population have better economic condition than others.

کلیدواژه‌ها English

Life quality
Urban
The Composite Human Development Model
County towns
Iran
Amini, M. (2006) Dices for citizen life quality and government role and duties; seventh quality international conference, Tehran: 210-223.
Amini, M. (2008) Determining and applying indices for citizen life quality in Tehran city from city management view; Islami  Azadi  university research science unit, master thesis about city management, guided by Ali Akbar Taghvai, Tehran.
Baldwin, S. Christine Godfrey, C. Propper (1994) Quality of life perspective and policies, New York: Routledge.
Besleme, K., Erquiaga, E. & Swain, D. (1998). Community Indicator Projects: Practical Tools for Addressing the Quality of Life. Proceedings of the First International Conference on quality of Life in Cities, 4-6 March, National University of Singapore, Singapore.
Cutter, S. (1985) Rating places: Geographers view on quality of life,   New York: Recourse publications in Geography.
Ferrans, C. E. (1996) Development of a conceptual model of quality of life, Scholarly inquiry of nursing practice, Vol. 10(3), 293–304
Ghafari, G. R. & Omidi, R. (2009) Indices for life quality and social development, first published, Shirazeh, publication, Tehran.
Haall, P. (2002) Reoginal and city programming, translated by Jalal Tabrizi, first published, city programming and processing publication, Tehran.
Hekmatnia, H. M. & Osavi M. N. (2006) Appliying modal in geography whit emphasis on region and city programming; first published, Novin Elm publication , Yazd.
Khatam, A. (2005) Measuring collecting capacity and life quality in Tehran; research and study center for Urban Studies and Architecture of Iran,Tehran.
Mahdizadeh, J. (2006) Main programming for recent world experience about city development and it’s place in IRAN; second published, Sima payam publication, Tehran.
Mallman C. A. (2000) The needs and processes, goals and indicators; paper presented for the GDID project of the United Nations University, Mimeo.
McCrea, R., Shyy, T.K., & Stimson, R. (2005). Modelling Urban Quality of Life in South East. Queensland by linking subjective and objective indicators, Proceedings of the 28th Australia and New Zealand Regional Science Association International Annual Conference, Wollongong,
Mercer institute (2001) Measuring life quality in one hundred of world big city; translated by Hossein Asaiesh, City management chapter, No. 8: 71-80.
Miles, I. (1985) Social indicators for human development, London: Frances pinter.
Murray, C. (1988) In pursuit of happiness and good government; New York: Simon and Schuster.
Porjafar M. R.,  Kokabi, A. & Taghvaii, A. A. (2005) Life quality program in city center; definition and indices, concept for building city, No. 12: 40-57.
Protect, M., Gorden, P. (1992) Planning For urban quality London; London: Frances Pinter.
Schns, P. & Boelhouwer, J. (2004) Measuring quality of life in Amsterdam from the viewpoint of participation; The Amsterdam bureau for research an statistics and social and cultural planning office.
Testa, M. & Simonson, D. (1996) Assessment of quality of life outcomes; The New England Journal of medicine, Vol. 03; 334:835--840.
WWW.Sci.org.ir
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 14، شماره 2
تابستان 1393
صفحه 69-95