پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

بررسی تأثیر حجم سرمایه R&D داخلی و موجودی سرمایه خارجی بر ارزش افزوده در صنایع متوسط و بزرگ ایران

نویسندگان
1 استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی دانشگاه تبریز
2 کارشناس ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی دانشگاه تبریز
چکیده
دانش و تکنولوژی می­تواند نقش اساسی در رشد و ایجاد ارزش­افزوده جوامع داشته باشد. تحقیق و توسعه از مقولات مهم اقتصادی است که سبب بهبود تکنولوژی می­شود و از این رو، نقش به­سزایی در توسعه تکنولوژی و افزایش ظرفیت­های تولیدی دارد. اگرچه کشورهای در حال توسعه اخیراً به اهمیت R&D پی­برده­اند، اما واحدهای تولیدی این کشورها قادر به سرمایه گذاری بیشتر در R&D نیستند، همچنین در مراحل اولیه توسعه، شکاف تکنولوژیکی موجود بین این کشورها و رهبران تکنولوژی، امکان موفقیت فعالیت­های R&D را کاهش می­دهد؛ زیرا با توجه به شکاف موجود، کشورهای مزبور از پایه تکنولوژیکی معقولی برای نوآوری برخوردار نمی­باشند. لذا در مراحل اولیه توسعه علاوه بر فعالیت­های R&D، واردات کالاهای سرمایه­ای نیز می­تواند در توسعه تکنولوژی و افزایش ظرفیت­های تولیدی کشورهای در حال توسعه مؤثر باشد.
در این مطالعه با استفاده از روش اقتصادسنجی داده­های تابلویی، به بررسی تأثیر حجم سرمایه R&D داخلی و موجودی سرمایه خارجی بر ارزش افزوده در صنایع متوسط و بزرگ ایران، طی دوره زمانی 1386-1373 پرداخته شده است.
نتایج به­دست آمده نشان می­دهد که طی دوره مزبور، موجودی سرمایه داخلی، موجودی سرمایه خارجی، سرمایه انسانی و حجم سرمایه R&D داخلی دارای تأثیر مثبت و معنی­دار بر ارزش افزوده در صنایع متوسط و بزرگ ایران هستند. همچنین نتایج نشان می­دهد که هر چند مطابق انتظار، تعداد نیروی کار شاغل دارای تأثیر مثبت بر ارزش افزوده صنایع مورد بررسی بوده­اند، با وجود این، نتایج از لحاظ آماری معنی­دار نبوده است.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

The Effect of Internal R&D Capital Stock and External Capital Stock on Value added in Iran’s Medium and Large Industries

نویسندگان English

Parviz Mohamadzadeh 1
Gholamhosein Rahnomay Garamaleki 2
1 Assistant Professor, Department of Economics, University of Tabriz
2 M.A. in Economic Development and Planning, University of Tabriz
چکیده English

Science and technology can have a major role in growth and creating value added of communities. Research and development are important economic issue that cause technological changes and therefore have a significant role in development of technology and increasing production capacities. Although recently developing countries have realized the importance of R&D, their production units are unable to invest more in R&D section. It is also believed that in the early stages of development, the existing technological gap between these countries and technology leaders decrease the success possibility of R&D efforts and as a result, these communities don’t have reasonable technological basis for innovation. So in the early stages of development, in addition to R&D efforts, import of capital goods can also be effective in developing technology and increasing production capacities of developing countries. In this study, the effect of internal R&D capital stock and external capital stock on value added of the Iranian medium and large industries is investigated over the period of 1994-2007 by applying panel data approach. The results indicate that internal and external capital stock, human capital and internal R&D capital stock have a significant and positive effect on added value of the Iranian medium and large industries during the mentioned period. The research findings have also revealed that although the number of labor force has a positive impact on added value of these industries, it is not statistically significant.

کلیدواژه‌ها English

Panel Data
O14
F14
O33
R&D capital stock
External capital stock
Iran’s medium and large industries
آذربایجانی، کریم (1369) الگوی اقتصاد سنجی عوامل مؤثر بر بهره­وری صنایع کشور؛ طرح تحقیقاتی سازمان برنامه و بودجه استان اصفهان.##
آذربایجانی، کریم (1368) اندازه­گیری و تجزیه و تحلیل بهره­وری صنایع کشور؛ طرح تحقیقاتی سازمان برنامه و بودجه استان اصفهان. ##
جلائی، عبدالمجید؛ صادقی، زین­العابدین و اعمی بنده قرائی، حسن (1387) بررسی کشش بین واردات کالاهای واسطه­ای، نیروی کار و سرمایه در ایران با رهیافت تابع هزینه ترانسلوگ؛ تحقیقات اقتصادی، شماره 82، : 68-53. ##
حسن زاده، علی و حیدری، حسن (1380) بررسی نقش مخارج R&D در نرخ رشد اقتصادی؛ فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، شماره 8: 78-60. ##
حسینی نسب، ابراهیم و غوچی، رضا (1386) تجارت خارجی و رشد بهره­وری در صنایع کارخانه­ای ایران؛ فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال هفتم، شماره اول: 92-75. ##
زراء نژاد، منصور و انصاری، الهه (1386) اندازه­گیری بهره­وری صنایع در صنایع بزرگ استان خوزستان؛ فصلنامه بررسی­های اقتصادی، سال 4، شماره 4 : 26-1. ##
سایت سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (http://www.unido.org/index.php?id=o3474). ##
سایت مرکز آمار ایران (/http://amar.sci.org.ir). ##
سایت وزارت صنایع و معادن ایران (http://www.mim.gov.ir/).##
سبحانی، حسن و عزیز محمدلو، حمید (1387) تحلیل مقایسه­ای بهره­وری عوامل تولید در زیر بخش­های صنایع بزرگ ایران؛  تحقیقات اقتصادی، شماره 82: 119-87. ##
سند راهبرد توسعه صنعتی کشور، وزارت صنایع و معادن، 1385. ##
شاه آبادی، ابوالفضل (1384) منابع رشد بخش صنایع و معادن اقتصاد ایران؛ جستارهای اقتصادی، سال دوم، شماره 4: 80- 55. ##
شاه میرزایی، علیرضا و همکاران (1383) از سیاست اقتصادی تا سیاست صنعتی: نقد طرح استراتژی توسعه صنعتی کشور؛ کانون تحلیل گری سیاست صنعتی مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، تهران: نشر استیری. ##
صادقی، مسعود و عمادزاده، مصطفی (1382) برآورد سهم سرمایه انسانی در رشد اقتصادی ایران طی سالهای 1380-1345؛ فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، شماره 17: 98-79. ##
عاقلی کهنه شهری، لطفعلی (1385) برآورد تابع تولید معادن کشور؛ فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال ششم، شماره 1: 50- 33. ##
فرجادی، غلامعلی و لعلی، محمدرضا (1376) تأثیر واردات کالاهای سرمایه­ای و واسطه­ای بر رشد اقتصادی، پژوهشنامه بازرگانی، شماره4. ##
کمیجانی، اکبر و شاه­آبادی، ابوالفضل (1380) بررسی اثر فعالیتهای R&D داخلی و خارجی (از طریق تجارت خارجی) بر بهره­وری کل عوامل تولید؛ پژوهشنامه بازرگانی، سال پنجم، شماره 18: 68- 29. ##
محمدزاده، پرویز؛ ممی­پور، سیاب و فشاری، مجید (1389) کاربرد نرم افزار Stata در اقتصادسنجی (جلد اول)؛ نور علم و دانشکده علوم اقتصادی. ##
محمودزاده، محمود و محسنی، رضا (1384) بررسی تأثیر تکنولوژی وارداتی بر رشداقتصادی در ایران؛ فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال پنجم، شماره 16: 129-103. ##
مرادی، محمدعلی و مهدیزاده، مریم (1384) تجارت خارجی و رشد اقتصادی ایران؛ فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره 3 :72- 38. ##
مرکز آمار ایران، سالنامه­های آماری، آمارگیری از کارگاه­های صنعتی50 نفر کارکن و بیشتر، سال­های 1386-1373. ##
مولایی، محمد (1384)، بررسی و مقایسه بهره­وری گروه­های مختلف صنعتی کوچک و بزرگ ایران؛ فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره 22: 176-157. ##
نیلی، مسعود و همکاران (1382) خلاصه مطالعات طرح استراتژی توسعه صنعتی کشور؛ دانشگاه صنعتی شریف و مؤسسه انتشارات علمی، چاپ دوم. ##
واعظ، محمد؛ طیبی، کمیل و قنبری، عبدالله (1386) نقش هزینه­های تحقیق و توسعه در ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا؛ فصلنامه بررسی­های اقتصادی، سال چهارم، شماره 4: 72- 53. ##
وجدانی طهرانی، هدیه و افتخاری، عبدالرضا رکن الدین (1384) سنجش اثر بخشی سرمایه­گذاری­های تحقیقاتی و فیزیکی بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن؛ فصلنامه مدرس، سال نهم، شماره 42: 264-245. ##
همت جو، علی (1382) اندازه­گیری بهره­وری صنایع استان آذربایجان شرقی و آنالیز عوامل مؤثر بر آن؛ طرح تحقیقاتی سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان آذربایجان شرقی. ##
Aghion, P. & P. Howitt (1992) A Model of Growth Through Creative Destruction; Econometrica, Vol. 60, No. 2, PP. 323-351. ##
Akkoyunlu, A., S. Mihci & H. Arsalan (2006) The Custom :union: with EU and Impact on Turkey’s Economic Growth; 8th ETSG (European Trade Study Group) Annual Conference-Vienna, (http://www.etsg.org/ETSG2006/papers/akkoyunlu.pdf). ##
Awokus, T.O. (2007) Causality between Exports, Imports, and Economic Growth: Evidence frome Transition Economics; Economic Letters, Vol. 94, PP. 389-395. ##
Bernstein, J.I. & P. Mohnen (1998) International R&D Spillovers between U.S. and Japanese R&D Intensive Sectors; Journal of International Economics, Vol. 44, No. 2, PP. 315-338. ##
Coe, D.T. & E. Helpman (1995) International R&D spillovers; NBER Working Paper, No. W4444, (http://ssrn.com/abstract=227321). ##
Dulleck, U. & N. Foster (2008) Imported Equipment, Human Capital and Economic Growth in Developing Countries; Economic Analysis & Policy, Vol. 38, No. 2, PP. 233-250. ##
Evenson, R.E. & L. Singh (1997) Economic Growth, International Technological Spillovers and Public Policy: Theory and Empirical Evidence from Asia; Center Discussion paper, No.777, (http://www.econ.yale.edu/growth_pdf/cdp777.pdf). ##
Greene, W.H. (2002) Econometric Analysis; Prentice-Hall Inc., USA, Fifth Edition. ##
Grossman, G.M. & E. Helpman (1991), “Quality Ladders in the Theory of Growth”, Review of Economic Studies, Vol. 58, No. 1, PP. 43-61. ##
Hall, J. & G.M. Scobie (2006) The Role of R&D in Productivity Growth: The Case of Agriculture in New Zealand: 1927 to 2001; New Zealand Treasury Working Paper, No. 06/01. ##
Hasan, R. (2000) The Impact of Imported and Domestic Technologies Productivity: Evidence from Indian Manufacturing Firms; East-West Center Working Papers, No. 6. (http://www.eastwestcenter.org/fileadmin/stored/pdfs/ECONwp006.pdf) ##
Hasan, R. (2002) The Impact of Imported and Domestic Technologies on the Productivity of Firms: Panel Data Evidence from Indian Manufacturing Firms; Journal of Development Economics, Vol. 69, PP. 23-49. ##
Jones, C.I. (1995) R&D-Based Models of Economic Growth; Journal of Political Economy, Vol. 103, No. 4, PP. 759-784. ##
Kondo, M. (2001) Technology Acquisition and Mastering for Development; UNIDO Industrial Development Forum (General Conference of UNIDO), Ninth Session-Vienna,(http://www.unido.org/fileadmin/import/userfiles/timminsk/9gcforumkondo.pdf) ##
Lee, J.W. (1995) Capital Goods Imports and Long-Run Growth; Journal of Development Economics, Vol. 48, No. 1, PP. 91-110. ##
Monte, A.D. & E. Papagni (2003) R&D and the growth of firms: empirical analysis of a panel of Italian firms; Research Policy, Vol. 32, PP. 1003-1014. ##
Park, W.G. & D.A. Brat (1996) Cross-Country and Growth: Variations on a Theme of Mankiw-Romer-Weil; Eastern Economic Journal, Vol. 22, No. 3, PP. 345-359. ##
Pingfang, Z. & L. Lei (2007) Direct Effect of Ownership and Technology Import: Firm Level Evidence from Large and Medium-Enterprises in Shanghai; Frontiers of Economics in China, Vol. 2, No. 1, PP. 74-91. ##
Romer, D. (2006) Advanced Macroeconomics; McGraw-Hill Companies, USA, Third Edition. ##
Romer, P.M. (1990) Endogenous Technological Change; Journal of Political Economy, Vol. 98, No. 5, PP. S71-S102. ##
Singh, L. (2004) Domestic and International Knowledge Spillovers in Manufacturing Industries in South Korea; Economic and Political Weekly, PP. 498-505. ##
Snowdon, B. & H.R. Vane (2005) Modern Macroeconomics;  Edward Elgar Publishing, USA. ##
Svensson, R. (2008) Growth through Research and Development-What Does the Research Literature Say?; VINNOVA- Swedish Governmental Agency for Innovation Systems, (http://www.vinnova.se/upload/EPiStorePDF/vr-08-19.pdf). ##
Sylwester, K. (2001) R&D and Economic Growth; Journal of Development Economics, Vol. 13, No. 4, PP. 71-84. ##
Tseng, Chun-Yao. (2008) Internal R&D Effort, External Imported Technology and Economic Value Added: Empirical Study of Taiwan's Electronic Industry; Applied Economics, Vol. 40, No. 8, PP. 1073-1082. ##
Ulka, H. (2004) R&D, Innovation and Economic Growth: An Empirical Analysis; IMF working paper, No. WP/04/185. ##
Wieser, R. (2001) R&D and Productivity: Empirical Evidence at the Firm Level; WIFO Working Paper, No. 158. ##