پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

تخمین تابع انفاق در ایران

نویسندگان
1 استادیار اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس
2 . استادیار اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس
3 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
یکی از نهادهای مهمی که در اسلام مطرح شده و به طور ویژه ارمغان ادیان الهی و اسلام است نهاد انفاق است. انفاق می­تواند بسیاری از مسایل جامعه مانند فقر و نابسامانی­های درآمدی و مصرفی را اصلاح کند.
این مقاله درصدد آن است، تا به بررسی عوامل مؤثر بر انفاق و رفتار تابع انفاق با توجه به آموزه­های اسلامی بپردازد و تابع انفاق در ایران را به صورت تجربی تخمین بزند.
با توجه به مطالعات نظری و تجربی انجام شده در زمینه هزینه­های مذهبی و مالیات­های اسلامی و همچنین درنظر گرفتن قواعد اسلامی و محدودیت­های آماری، متغیرهای درآمد، ثروت، سن سرپرست خانوار و سرمایه مذهبی به عنوان متغیرهای توضیحی انتخاب شده­اند. تابع مورد نظر به روش داده­های تابلویی اقتصاد سنجی برآورد شده است. داده­های مورد استفاده، داده­های کلان و متوسط گیری برای خانوار برای استان­های کشور در سالهای 1386-79 می­باشند.
نتایج مطالعه نشان می­دهد: تابع انفاق به صورت تابعی نمایی می­باشد و تابعی فزاینده از درآمد سرانه استانی، ثروت و سرمایه مذهبی می­باشد.
نوآوری­های این مقاله در استفاده از داده­های مستقیم انفاق، وارد کردن سرمایه مذهبی به عنوان یک عامل اثرگذار بر انفاق و وارد کردن عامل ثروت بر انفاق بوده که به خوبی در نتایج اثرگذار است و نتایج این برآورد را از مطالعات دیگر متمایز کرده است.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

Estimating Charity Function in Iran

نویسندگان English

Hossein Sadeghi 1
Morteza Ezzati 2
Ali Shafiei 3
1 Assistant Professor of Economics, Tarbiat Modares University, sadeghih@modares.ac.ir
2 Assistant Professor of Economics, Tarbiat Modares University, mezzati@modares.ac.ir
3 M.A. in Economics at Tarbiat Modares University, a.shafiei@modares.ac.ir
چکیده English

One of the most important institutions and the special gift of divine religions including Islam is charity institution. Charity may overcome many social problems like poverty and disarray of the income and expenditure. This research is intended to investigate the factors influencing charity and the charity function behavior according to the teachings of Islam and to estimate empirically charity function in Iran. Regarding theoretical and empirical studies on religious expenditure and Islamic taxes; and considering Islamic rules and statistical limitations, the selected explanatory variables are income, wealth, age of householder and religious capital. The charity function is estimated using a panel data consisting of provincial data during the years 2000-2007. The estimation of an exponential charity function shows that charity is an increasing function of provincial per capita income, wealth and religious capital. Using direct data on charity and entering religious capital and wealth as effective factors on charity are of innovations of the paper which differentiates current research from the other studies.

کلیدواژه‌ها English

Charity
Charity function
Income distribution system in Islam
Religious capital
قرآن کریم
باقری تودشکی، مجتبی (1378) سطح مصرف از دیدگاه اسلام؛ پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، قم: دانشگاه مفید.
توتونچیان، ایرج (1363) تئوری تقاضا و تحلیل اقتصادی انفاق؛ تهران: مرکز اطلاعات فنی ایران.
ثامنی کیوانی، فرشاد (1377) تعیین زکات بالقوه در ایران»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
حسینی، سید رضا (1379) الگوی تخصیص درآمد و رفتار مصرف کننده مسلمان؛ تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
دادگر، یداله و عزتی، مرتضی (1381) بررسی رابطه مذاهب و رفتار مصرف کننده در سایر ادیان(غیر اسلام)؛ نامه مفید 8 (31): 100-71.
درخشان، مسعود (1373) ملاحظاتی در مفاهیم و نقش مالیات در اقتصاد اسلامی و اقتصاد متعارف؛ وزارت امور اقتصادی و دارایی.
سبحانی، حسن و مهربانی، وحید (1386) بررسی تأثیر انفاق بر نابرابری درآمدها در ایران؛ فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 27، پاییز: 44-23.
صدر، سید محمد باقر (1360) اقتصاد ما؛ ج1؛ ترجمه محمد کاظم موسوی؛ انتشارات برهان و مؤسسه انتشارات اسلامی.
صدر، سید محمد باقر (1349) اقتصاد ما؛ ج2؛ ترجمه اسپهبدی؛ انتشارات برهان و مؤسسه انتشارات اسلامی.
صدر، سید کاظم (1375) اقتصاد صدر اسلام؛ تهران : دانشگاه شهید بهشتی.
طباطبایی، سید محمد حسین (1417ق/1997م) المیزان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
عزتی، مرتضی (1382) اثر ایمان مذهبی بر رفتار مصرف کننده؛ فصلنامه تخصصی اقتصاد اسلامی، ش11.
عزتی، مرتضی (1384) تخمین تابع مخارج مذهبی (مخارج در راه خدا) مسلمانان؛ فصلنامه تخصصی اقتصاد اسلامی، ش18.
عزتی، مرتضی (1388) اثر سرمایه مذهبی بر مصرف؛ مجموعه مقالات اصلاح الگوی مصرف، قم: نشر اندیشه جوان.
عزتی، مرتضی و عاقلی، لطفعلی (1387) سرمایه مذهبی: ماهیت، عناصر تشکیل و آثار آن؛ مجموعه مقالات اولین همایش اسلام و توسعه اقتصادی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
عزتی، مرتضی (1390) اثر سرمایه مذهبی بر توسعه فعالیت­های قرض­الحسنه در کشور؛ همایش نقش بانکداری اسلامی در تأمین مالی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، آذرماه.
عظیمی دخت شورکی، محسن (1378) مالیات های اسلامی و اثر توزیعی آن؛ پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع).
کیاء الحسینی، سید ضیاء الدین (1379) برآورد تابع هزینه­های مذهبی متوسط یک خانوار شهری در ایران؛ قم: نامه مفید، ش9.
کیاء الحسینی، سید ضیاء الدین (1389) برآورد تابع هزینه­های مذهبی متوسط یک خانوار شهری در ایران؛ قم: فصلنامه اقتصاد اسلامی، ش35.
گیلک حکیم آبادی، محمد تقی (1379) تحلیل مقایسه ای آثار توزیعی مالیات بر درآمد در اسلام و نظام مالیات بر درآمد در ایران؛ مجله تحقیقات اقتصادی، پاییز و زمستان.
مجموعه مؤلفان (1375) مباحثی در اقتصاد خرد با نگرش اسلامی؛ ترجمه حسین صادقی؛ تهران: موسسه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس.
مشرف جوادی، محمد حسین (1370) مطلوبیت با توجه به ارزش­های متعالی اسلام؛ تهران: مجله پژوهش وسیاست اقتصادی.
مولایی، محمد (1375) برآورد توابع انگل کالاهای مصرفی؛ پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگده اقتصاد دانشگاه تهران.
میرمعزی، سید حسین (1384) الگوی مصرف کلان در جامعه اسلامی؛ فصلنامه تخصصی اقتصاد اسلامی، ش20.
Agell, Jonas & Persson, Mats (2001) On the analytics of the dynamic Laffer curve; Journal of Monetary Economics 48: 397– 414.
Iqbal, Munawar, Zakah (1986) Moderation and aggregate consumption in a Islamic economy; journal of Research in Islamic Economics, Vol.3, No. 2.
Kahf, Mohammad Monzer (1973) A contribution to the study of the economics of Islamic; Utah U.S.A. :Univ. of Utah, S.L.C., july.
Kahf, Mohammad Monzer (1974) A model of the household decision in Islamic economy; Association of muslim social scientists, proceeding, Third national seminar, Gary, Indiana, may.
Kahf, Mohammad Monzer (1981) A contribution to the theory of consumer behaviour in an Islamic society; Studies in Economics, ed. Khurshid Ahmad, Islamic foundation, Leciestr, UK.
Kahf, Mohammad Monzer (2002) Islamic economics; Book in press.
Khan, Mohammad Fahim (1984) “Macro consumption function in Islamic framework; journal of Research in Islamic Economics, Vol.1, No.2.
Khan, Mohammad Fahim (1987) Theory of consumer behavior in Islamic perspective; Lectures on Islamic Economics, Jeddah, Saudi Arabia, I.D.B.
Levy-Garboua, Louis; Masclet David, Montmarquette Claude (2009) A behavioral Laffer curve: Emergence of a social norm of fairness in a real effort experiment; Journal of Economic Psychology : 147–161.
Mannan, M. A (1984) The making of Islamic economic society: Islamic dimensions in economic analysis”, International association of Islamic banks, Cairo.
Mannan, M. A.(1986) Islamic economics-theory and practice; Hodder and Stoughton, Cambridge,(first edition: 1970).
Michael, R. Pakko (2000) Do high interest rates stem capital outflows?; Economics Letters : 187–192.
Novales, Alfonso & Ruiz, Jesus (2002) Dynamic Laffer Curves; Journal of Economic Dynamics & Control, 27: 181–206.
Siddighi, Mohammad Nejatullah (1972) Economic enterprise in Islam; Lahore, Islamic publications, Delhi, Markazi Maktabah-Islami.
Turan, G. Bali & Thurston Thom; (2000) Empirical estimates of inflation tax Laffer surfaces: A 30-country study; Journal of Development Economics Vol. 63: 529–546.