پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

تحلیل عوامل مؤثر بر توزیع فعالیت های اقتصادی در شهر اصفهان

نویسندگان
شکوفه فرهمند 1
رحمان خوش اخلاق 2
بهاره پهلوان زاده 3
1 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه اصفهان
2 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه اصفهان
3 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه اصفهان
چکیده
مکان یابی از جمله تحلیل های مکانی است که تأثیر فراوانی در کاهش هزینه های ایجاد و راه اندازی فعالیت­های اقتصادی مختلف دارد. گاهی اوقات، استقرار یک بنگاه با مکان یابی در یک مکان اشتباه باعث تحمل هزینه ها وخسارات جبران ناپذیری می شود. از آنجا که از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری، سلامت، آسایش و زیبایی می باشد، مکان یابی صحیح فعالیت های اقتصادی نیز به عنوان یکی از مهمترین عناصر محیط شهری، سهم زیادی در مطلوبیت و مطبوعیت فضا از نظر شهروندان، بنگاه­های اقتصادی و بالاخص شهرداری در شهرها دارد. عمده بنگاه های موجود در شهرها، بنگاه های خدماتی می باشند. در شهرها به دلیل وجود صرفه­های خارجی ناشی از مقیاس و به دلیل کاهش هزینه­ها بخصوص هزینه­های حمل و نقل، بنگاه ها معمولاً در کنار هم متجمع می­شوند. خوشه­ای شدن بنگاه­های مشابه، هزینه­ها را کاهش می­دهد، خرید برای خریدار راحت­تر می­شود و همچنین خریداران بالقوه را جذب خود می­کند. این مطالعه به دنبال بررسی توزیع فعالیت های مختلف در سطح شهر اصفهان، شناسایی مناطقی که دارای تخصص و تنوع می باشند و همچنین عوامل مؤثر بر مکان یابی فعالیت­های موجود در مناطق 14 گانه شهر است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از شاخص های مربوط به صرفه های ناشی از تجمیع محلی و شهری، تخصص و تنوع مناطق مورد بررسی قرار می گیرد و سپس با استفاده از یک مدل رگرسیونی تأثیر عوامل مؤثر بر توزیع فعالیت ها برآورد می­گردد. بر اساس نتایج پژوهش، متغیر تعداد بانک ها از جمله عوامل اثرگذار بر مکان یابی فعالیت ها می­باشد که این عامل به طور مثبت بر مکان یابی بنگاه ها اثر گذار می باشد. همچنین دو عامل تخصص و تنوع که بیانگر صرفه های ناشی از تجمیع محلی و شهری می باشند، از جمله عوامل بسیار مؤثر و با اثرگذاری مثبت بر مکان یابی فعالیت ها می باشند.
کلیدواژه‌ها
شهر
تنوع
تخصص
تجمیع محلی
تجمیع شهری
توزیع فعالیت های اقتصادی طبقه بندی JEL: R12

عنوان مقاله English

Analysis of the Factors Influencing the Distribution of Economic Activities in Isfahan City

نویسندگان English

Shekoofeh Farahmand 1
Rahman Khoshakhlaq 2
Bahareh Pahlevanzadeh 3
1 Assistant Professor of Economics, University of Isfahan
2 Professor of Economics, University of Isfahan
3 M.A. in Economics, University of Isfahan
چکیده English

Location analysis could lead to reduction of costs of establishing and running economic activities. Sometimes, choosing an incorrect location could dramatically increase the costs. A suitable location for economic activities is one of the most important factors in having a good urban space for citizens, firms and municipalities. In cities, most of firms are service providers. Due to the existence of external economies of scale and reduction of costs, especially transportation costs, firms are usually located near together. Clustering similar firms can lead to decreasing costs, facilitating shopping for buyers and attracting potential buyers. This study tries to investigate the distribution of economic activities in Isfahan, as well as determining specialized and diversified zones of the city. It also analyses effective factors on locating different activities. Thus, specialization and diversification of all 14 zones of Isfahan are measured and then a regression model is specified and estimated by GMM approach. Results show that number of banks has positive effect on location of different activities. Meanwhile, specialization and diversification, which are the result of the economies of scale in localized and urbanized agglomerations, are critical factors on choosing locations in the city.

کلیدواژه‌ها English

City
Specialization
Diversification
Localized agglomeration
Urbanized agglomeration
Distribution of economic activities JEL Classification: R12
اوسولیوان، آ. (1386) مباحثی در اقتصاد شهری (جلد اول)؛ ترجمه جعفر قادری و علی قادری؛ چاپ اول، (پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس)، انتشارات نور علم.
صباغ کرمانی، م. (1380) اقتصاد منطقه­ای؛ چاپ اول، تهران: انتشارات سمت چاپ اول.
هیراسکار، جی. کی. (1376) درآمدی بر مبانی بر نامه­ریزی شهری؛ ترجمه محمد سلیمانی و احمد رضا یکانیفرد؛ انتشارات جهاد دانشگاهی، واحد دانشگاه تربیت معلم تهران.
آمارنامه شهرداری اصفهان، 1388.
شکویی، ح. (1374) دیدگاه های نو در جغرافیای شهری؛ جلد اول. انتشارات سمت.
شفقی، س. (1381) جغرافیای اصفهان (ویرایش دوم)؛ چاپ اول. انتشارت دانشگاه اصفهان.
دفترچه ارزش معاملاتی املاک، اداره امور اقتصادی و دارایی، 1389.
آمار بانک های جمهوری اسلامی ایران،  قابل دسترسی در : www.banki.ir/internet-bank.
Combes, P.P. and Overman, H. G. (2003) The spatial distribution of economics activities in European :union:: www.econ.brown.edu.
Dominicis, L., Arabia, G. and De groot, H.L.F. (2007). The spatial distribution of economics activities in Italy. Tinbergen Institute Discussion Paper, 94(3).
 Fujita, M. T.Henderson, J.V., H.L.F. Kenemoto,Y., and Mori, T. (2003) Theories of urban bussines location; In Mills, E.S. (2004). Hand book of Regional and Urban Economics, Vol 4.
Holemes, T. J. and Srevens, J. J. (2003) The spacial distribution of economic activities in North Americanl; NBER Working Papers, available at: www.nber.org.
Sridhar, K. S.  and Wan, G. ( 2007) Firm location in cities evidence from China, India, and Brazil; World Institute for Development Research 57.
Head, k., Ries, J. and Swenson, D.(1995) Agglomeration benefits and location choice; Journal of International Economics 38, 223-248.
Carlino, G. A. (1987) Productivity in cities: Does city size matter?; Business review of the Federal Reserve Bank of Philadeloia: 3-12.
Carlton, D. W. (1983) The location and employment  choice of new frims; Review of Economics and Statistics 65: 440-449.
Duranton, G. and D. Puga(1999) Nursery cities: Urban diversity, process innovation, and the life cycle of products; Cepr Disscussion Paper, No. 2376.
Duranton, G. and D. Puga(2000) Diversity and specialization in cities: Why, where and when does it matter?; Urban Studies.
Fledman, M. P. and Audretsch, D. B. (1999) Innovation in cities: Science based diversity, specialization and localized competition; European Economic Review 43: 409-429.
Head, k., Ries, J. and Swenson, D.(1995) Agglomeration benefits and location choice; Journal of International Economics 38: 223-248.
Krupka, D. J. (2009) Some evidence on the nature of urbanization economics; Discussion Paper No. 4573.
Krupka, D. J. (2008) On amenities, natural advantage and agglomeration; IZA Discussion paper No. 3598, available at: http://ftp.iza.org
Okomoto , R. (2007) Location choices of firms and workers in an urban model with heterogeneities in skills and preferences; Regional Science and Urban Economic 37: 670–687.
Rosental, S. and Strange, W.(2000) The determinants of Agglomeration; Working Paper.
Stahl, K. (1987) Theories of urban bussines location; In Mills, E. S. Hand book of Regional and Urban Economics, Vol II.
Widner, R .(2003) Planning law primer; Basics of Variances Planning Commission Journal, number 50.
پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی
دوره 13، شماره 1
بهار 1392
صفحه 133-153