پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی

بررسی عوامل مؤثر بر سن ازدواج زنان در ایران؛ یک رویکرد اقتصادی

نویسندگان
1 کارشناس ارشد مهندسی سیستم های اقتصادی اجتماعی، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی
2 دکترای جامعه شناسی گرایش جمعیت شناسی، عضو هیأت علمی مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی
چکیده
ازدواج پدیده ای اجتماعی، جمعیتی و اقتصادی است که سن ازدواج، نشانگر خوبی برای بررسی این پدیده به‌شمار می رود. الگوی ازدواج در کشور ما نیز مانند بسیاری از کشورهای دیگر دچار تغییرات محسوسی شده‌ و افزایش میانگین سن ازدواج زنان در ایران از 9/19 در سال 1365 به 4/22 در سال 1375 و رسیدن به میانگین 3/23 در سال 1385 بر اساس نتایج سرشماری مرکز آمار ایران گویای این تغییر است.
این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر سن ازدواج زنان می‌پردازد و هدف از آن در درجه اول، یافتن عوامل مؤثر بر سن ازدواج زنان در چارچوبی اقتصادی است و در درجه بعدی، یافتن تأثیرات این عوامل بر اساس داده‌های موجود در ایران می‌باشد.
برای درک تأثیرگذاری این عوامل، از روش ارزیابی زمان وقوع رخداد و روش رگرسیونی کاکس (Cox Regression) استفاده گردیده‌است که به دلیل اینکه افراد ازدواج نکرده را نیز بر اساس نرخ وقوع در نظر می‌گیرد، کاستی‌های مربوط به روش‌های رگرسیون معمولی را در بررسی عوامل مؤثر بر سن ازدواج، در بر ندارد.
در این مقاله عوامل: شهری – روستایی بودن، قومیت، سطح تحصیلات، سرانه هزینه‌های خانوار، دسته (سال) تولد که منبع آن، داده‌های اقتصادی- اجتماعی خانوار سال 1380 و متغیرهای محیطی نسبت جنسی استانی، نرخ بیکاری استانی زنان و نرخ بیکاری استانی مردان که از داده‌های سرشماری سال 1375 استخراج گردیده‌ است، مورد بررسی می‌باشد. برای مطالعه تأثیر عوامل فوق بر سن ازدواج زنان، از دو مدل: یکی شامل همه زنان بالای 10 سال و دیگری شامل زنان 10 تا 30 سال موجود در نمونه سال 1380، استفاده گردیده‌است.
نتایج پژوهش تأثیر مثبت سطح تحصیلات را بر سن ازدواج زنان ثابت می‌کند. همچنین متغیر شهری‌بودن در مقایسه با روستایی‌بودن در مجموع تأثیر منفی بر سن ازدواج زنان نشان‌می‌دهد. در میان قومیت‌های مختلف نیز تفاوت سن ازدواج دیده می‌شود؛ به طوری که در مدل اول، سن ازدواج زنان گیلانی نسبت به زنان مازندرانی بالاتر بوده و سن ازدواج زنان بلوچ و زنان لر نسبت به مازندرانی‌ها پایین‌تر می‌باشد و در مدل دوم، سن ازدواج ترکمن‌ها، کردها و گیلک‌ها نسبت به مازندرانی‌ها بالاتر بوده است.
همچنین نتایج نهایی نشان‌می‌دهد که سن ازدواج در میان خانوارهای طبقات اقتصادی بالاتر، پایین‌تر می‌باشد و نهایتاً سن ازدواج در میان دسته‌های سنی اخیر نسبت به گذشته، با روندی افزایشی روبه‌روست.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

Effect of Socioeconomic Factors on Women’s Age at Marriage in Iran

نویسندگان English

Vahid Zarrabi 1
Seyed Farrokh Mostafavi 2
1 M.Sc. in Socio-economic Systems Engineering, Institute for Management and Planning Studies (IMPS)
2 Ph.D. in Sociology, Specializing in Demography, Institute for Management and Planning Studies (IMPS)
چکیده English

Marriage is a demographic, social and economic phenomenon and age of marriage is a good instrument for its analysis. Age pattern of marriage among women in Iran has recently changed. Mean age at first marriage increased from 19.9 years in 1986 to 22.4 years in 1996 and to 23.3 years in 2006. In this article various factors affecting age of marriage are identified. An economic approach to define and identify parameters and variables of the model and the mechanisms that affect marriage and its timing are also used. Under this approach an econometric model to identify socioeconomic factors affecting women’s marriage pattern in Iran is developed. Data is from the 2001 Socioeconomic Survey of Iranian Households and the 1996 census of Iran. Proportional Hazard Cox Regression model is used to analyze data. The application of Proportional Hazard Cox Regression technique indicates that education has a statistically significant and strong positive effect on woman’s age at the first marriage. Other significant factors include rural–urban residence, ethnic group, age group, and socioeconomic status of the household.

کلیدواژه‌ها English

Iran
Age at marriage
women
Socioeconomic factors
Determinants
Cox regression