نائب خسروشاهی حمیدرضا، ناهیدی امیرخیز محمدرضا، متفکر آزاد محمدعلی، پایتختی اسکوئی سیدعلی. بررسی تأثیر لایه های نظام تأمین اجتماعی بر عدالت اقتصادی - اسلامی با تأکید بر تکافل. پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پايدار). 1403; 24 (3) :229-254
URL: http://ecor.modares.ac.ir/article-18-72031-fa.html
1- دانشجوی دکتری تخصصی اقتصاد، دانشکده مدیریت، اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران
2- استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت، اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران ، nahidi@iaut.ac.ir
3- استاد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز،تبریز، ایران.
4- دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت، اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (666 مشاهده)
با توجه به اهمیت عدالت اقتصادی از دیدگاه اسلام از یکسو و نقش تعیین کننده نظام تأمین اجتماعی در عدالت از سوی دیگر، همچنین براساس این واقعیت که بیمه تکافل بهعنوان یک الگوی اسلامی پرکاربرد در پوشش ریسک بیمه که تفاوتهایی اساسی همچون مشارکتی بودن، عدم تمرکز بر سود، و تطابق با مقررات شریعت با بیمه های مرسوم دارد، مورد توجه اندیشمندان حوزه مالی و نیز فعالان بازارهای مالی، بهخصوص بازار محصولات بیمه ای درکشورهای مختلف اسلامی جهان است، هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر انواع لایه های نظام تأمین اجتماعی بر عدالت اقتصادی اسلامی در استانهای ایران در دورۀ زمانی 1387-1400 با بهکارگیری روش GMM و نیز پیشبینی تأثیر تکافل بر ارتقای عدالت از طریق هدایت هزینه های مذهبی خانوارها به سمت بیمه تکافل بوده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که نابرابری دوره قبل و تولید ناخالص داخلی رابطه مثبت و نرخ تورم رابطه منفی با نابرابری دارند. علاوه بر این، هر سه لایه مساعدتهای اجتماعی، بیمه های اجتماعی پایه و بیمه های اجتماعی تکمیلی بهطور معنی داری باعث کاهش نابرابری می گردد. در این میان، بیمه های اجتماعی پایه بیشترین تأثیر و مساعدتهای اجتماعی کمترین تأثیر را بر کاهش نابرابری دارند. علاوه بر این، براساس نتایج حاصله، می توان بیان نمود که از طریق هدایت مخارج مذهبی خانوارها به سوی بیمه تکافل که بیمهای اسلامی و از نوع بیمه اجتماعی پایه می باشد، میتوان نابرابری اقتصادی اسلامی را در سالهای 1402 و 1403 بهترتیب به میزان حداقل0.31 و 0.25 (چهار محال و بختیاری) و حداکثر 5.95 و 5.91 (مرکزی) کاهش داد.
شمارهی مقاله: 9
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
اقتصاد رفاه و سلامت دریافت: 1402/7/25 | پذیرش: 1402/8/13 | انتشار: 1403/6/17