۱- عضو هیئت علمی گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی.
۲- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب، گروه مدیریت جهانگردی، تهران، ایران.
چکیده: (۱۲۳۱۷ مشاهده)
گردشگری در مفهوم پایداری، دربرگیرنده پردازش معنایی خاص خود است. زایش این مفهوم در ادبیات گردشگری، حاصل تلاش درجهت دستیابی به پایداری در تمامی زمینههای توسعه است. توسعه پایدار از نظر زیستمحیطی، غیر مخرب؛ ازنظر فنی، متناسب؛ از نظر اقتصادی، پویا و از نظر اجتماعی، قابل پذیرش مردم است. حال اگر توسعه پایدار یکی از اهداف عینی این عصر از صنعت گردشگری است، پس، اندازهگیری عملکرد و اثراتش در مقصدهای گردشگری یک ضرورت است. این پرسشی است که از سال 1990 در علم گردشگری ایجاد شده است: چگونه میتوان ترقی و پیشرفت مقصدهای گردشگری را به سمت توسعه پایدار گردشگری اندازه گرفت؟
هدف این مقاله، انتخاب واجرای مدلی مناسب برای سنجش توسعه پایدار گردشگری در جزیره کیش است. برای این منظور، مدل مفهومی سنجش توسعه پایدار گردشگری"کو" انتخاب گردید. این مدل، با فرایندی هدفمند بر اساس رویکردهای کلنگرانه و جزئی نگرانه مدلسازی شده است. برای سنجش توسعه پایدار گردشگری در جزیره کیش براساس این مدل، مراحل زیر طی یک فرایند هدفمندی بهکار گرفته شدهاند: شناسایی و مشخص کردن سیستمهای توسعه گردشگری جزیره کیش، تعیین ابعاد و شاخص های توسعه پایدار گردشگری جزیره کیش، انتخاب مقیاس پایداری، تعیین درجه بندی پایداری و نهایتا، بسط نقشه های سنجش (BTS,ATSI) گردشگری پایدار جزیره کیش.
برای انجام این فرایند، ابتدا پیمایش پرسشنامهای جهت گردآوری دادهها از سه عنصر اصلی توسعه پایدار گردشگری (گردشگران، جامعه میزبان و کارشناسان محیط زیست) انجام پذیرفت و سپس نتیجه تجزیه و تحلیل دادهها بر اساس مقیاس پنج قسمتی پایداری بر روی نقشه بارومتر گردشگری پایدار (BTS) نشان داده شد، نتایج بهدست آمده حاکی از درجه پایداری بینابین برای شرایط جاری توسعه گردشگری در جزیره کیش است و درجه پایداری سیستم انسانی بالاتر از سیستم طبیعی ملاحظه شد.
همچنین مدل ATSI نیز بهعنوان مکملی برای تجزیه و تحلیل BTS به کار برده شد تا سطوح منفرد پایداری شاخصهای گردشگری پایدار جزیره کیش مشخص شوند. بدین ترتیب، شاخص سروصدا حاکی از آرامش محیط، بالاترین درجه پایداری و شاخص انجام بازرسیهای زیستمحیطی، از کمترین درجه پایداری نسبت به سایر شاخصهای توسعه پایدار گردشگری جزیره کیش برخوردار است.
دریافت: 1390/2/12 | ویرایش نهایی: 1391/6/29 | پذیرش: 1390/6/24 | انتشار: 1391/4/10