---

در این تحقیق تاثیر واریته و روش استخراج روغن روی ترکیبات شیمیایی (پروتئین، گلوکوزینولات و اسید فیتیک) کنجاله های تک فازی (استخراج روغن بوسیله هگزان) و دوفازی (استخراج روغن توسط متانول – آب و هگزان) ارقام کانولای ایران (Brassica napus) شامل کوانتوم، پی.اف ۷۰۴۵,۹۱ و هایولا ۴۰۱ بررسی گردید. شرایط بهینه استخراج پروتئین و اسید فیتیک و نیز قابلیت ترسیب پروتئین کنجاله های آزمایشگاهی، مورد آزمایش قرار گرفت. تاثیر روش استخراج روی پروتئین، گلوکوزینولات و اسید فیتیک محتوی تعیین گردید. استخراج قلیایی در pH بین ۹.۵ و ۱۲.۰ و ترسیب ایزوالکتریک در pH بین ۳.۵ و ۷.۵ با گام ۰.۵ واحد آزمون شد. تاثیر رقم و روش استخراج روغن بر پروتئین و گلوکوزینولات محتوی معنی دار (P>۰.۰۱) بود، چنانکه روش دوفازی منجر به افزایش حدود ۱۵-۱۰ درصد در میزان پروتئین و کاهش حدود ۵۰ درصد در میزان گلوکوزینولات گردید. اسید فیتیک محتوی کنجاله ها تحت تاثیر رقم و روش استخراج نبود و اختلاف معنی دار (P>۰.۰۵) مشاهده نشد. pH بهینه استخراج پروتئین برای تمامی تیمارها، ۱۲.۰ بود. روش استخراج روغن دارای تاثیر معنی دار (P>۰.۰۱) روی حلالیت نیتروژن بود. بیشترین راندمان استخراج پروتئین در این تحقیق، ۶۰.۷ درصد و مربوط به کنجاله هگزانی واریته پی.اف بود. قابلیت استخراج اسید فیتیک در pH بین ۱۲-۱۱.۵ (پی.اف هگزانی) و ۱۶.۲ (هایولا هگزانی و دوفازی) مشاهده شد. تاثیر pH بر میزان ترسیب پروتئین استخراج شده در محلول قلیایی بسیار معنی دار (P>۰.۰۱) بود. pH بهینه ترسیب برای تمامی کنجاله های آزمایشگاهی در دامنه تقریبا وسیعی (بین ۴.۵ تا ۵.۵) قرار داشت که بیش از ۵۰ درصد از پروتئین های استخراج شده، به صورت رسوب بازیافت گردید. حدود ۶۰ درصد از پروتئین موجود در هر دو نوع کنجاله به صورت دو محصول قابل استفاده شامل پسمان کنجاله و ایزوله پروتئینی رسوبی، جدا گردید. بیشینه راندمان بازیافت پروتئین رسوبی برای کنجاله هگزانی ۱۵.۴ درصد (رقم پی.اف) و برای کنجاله دوفازی ۱۰.۵ درصد (رقم کوانتوم) بود. ایزوله های پروتئینی رسوبی فاقد گلوکوزینولات و حاوی مقادیر کم (۱.۸۴-۰.۴۵ درصد) اسید فیتیک بودند

---

  چکیده دانه هفت رقم کلزا به نام های طلایه، اورینت، آپشن، کالورت، گلوبال، هایولا۴۰۱ و هایولا۳۰۸ دارای رطوبت های به ترتیب ۴۱/۵، ۵۵/۴، ۴۹/۵، ۲۵/۴، ۷۴/۴، ۳۲/۵ و % ۵۳/۵ بر پایه تر (w.b) به منظور مطالعه ویژگیهای فیزیکی انتخاب شد. ویژگیهای فیزیکی آزمایش شده در این تحقیق شامل طول، عرض، ضخامت، قطر میانگین هندسی، ضریب کرویت، مساحت سطح، حجم، چگالی جامد و چگالی توده، ضریب اصطکاک ایستایی بر روی سطوح مختلف و تخلخل بود که با استفاده از روشهای استاندارد، اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که طول، عرض، ضخامت، قطر میانگین هندسی و قطر میانگین حسابی برای دانه­های کلزا به ترتیب از ۸۳۸/۱ تاmm  ۲۹۵/۲، ۷۵۸/۱ تا mm۱۴۷/۲، ۵۹۱/۱ تا mm ۹۰۴/۱، ۷۶/۱ تا mm ۰۹۵/۲، ۷۶۱/۱ تا mm ۱۰۴/۲ متغیر بود. ضریب کرویت، مساحت سطح، حجم، چگالی توده، چگالی جامد و تخلخل دانه­های کلزا به ترتیب ۹۱/۰ تا ۹۵۷/۰، ۷۴۴/۹ تا mm^۲ ۸۶/۱۳، ۶۶۷/۲ تا mm^۳ ۴۴/۶، ۶۱/۶۷۵ تا kgm^-۳ ۶/۷۴۱، ۰۱/۹۲۸ تا kgm^-۳ ۱۳۷۰ و ۳/۲۵ تا % ۹/۴۵ بدست آمد. در بررسی ضریب اصطکاک ایستایی دانه­های کلزا بر روی سطوح آلومینیوم، چوب چند لایه، آهن گالوانیزه، فولاد و لاستیک مشاهده شد که مقدار آن از۲۷۳/۰ بر روی سطح فولاد تا ۵۱/۰ بر روی سطح چوب چند لایه متغیر بود. بررسی آماری نشان داد که ویژگی های فیزیکی دانه های کلزای ارقام مختلف دارای تفاوت معنی داری هستند.

---

شاخص‌های رشد (WG و SGR)، کارایی غذا (FCR، FI و PI) و پروتئین (PER و PCE) ماهی تیلاپیای نیل انگشت­قد (Oreochromis niloticus)به‌طور هم‌زمان در سه آزمایش طی ۱۲ تیمار و هر یک با سه تکرار ارزیابی شد. تیمار شاهد و سطوح جایگزینی ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد کانولا و ۱۵، ۲۵، ۳۵ و ۴۵ درصد پنبه‌دانه به‌جای منابع پروتئینی گران‌قیمت (پودر ماهی و سویا) و سطوح ۱۳، ۲۱ و ۲۹ درصد آزولا بررسی شدند. میزان شاخص‌های رشد، برداشت غذا و مصرف پروتئین در جیره شاهد به‌طور معناداری بیشتر از تمامی جیره­های محتوای منابع پروتئین گیاهی بود (۰۵/۰p<). با افزایش میزان منابع پروتئین گیاهی به جیره­ها، شاخص­های فوق در تمامی تیمارهای جایگزینی منابع پروتئین گیاهی کاهش معناداری نشان دادند. در ضریب تبدیل غذایی و شاخص­های کارایی پروتئین  بین جیره شاهد و جیره‌های حاوی کانولا (۲۵ و ۵۰ درصد جایگزینی)، پنبه‌دانه (۱۵، ۲۵ و ۳۵ درصد جایگزینی) و آزولا (۱۳ و ۲۱ درصد) اختلاف معنادار مشاهده نشد (۰۵/۰p>). با توجه به نتایج به‌نظر می‌رسد در تمامی اقلام غذایی بررسی شده نکته مشترک عدم خوش‌خوراکی غذا برای ماهیان تیلاپیا بود که به‌دنبال آن کاهش برداشت غذا، پروتئین مصرفی و در نهایت رشد ایجاد شد. در صورت رفع مشکل خوش‌خوراکی خوراک می‌توان انتظار داشت کنجاله کانولا و پنبه‌دانه به‌ترتیب تا سطوح ۵۰ و ۳۵ درصد جایگزینی و آزولا تا سطح ۲۱ درصد جیره قابلیت استفاده در جیره غذایی دوره رشدی تیلاپیای نیل را داشته باشند.

---

چکیده در این پژوهش، روغن سه رقم عمده کلزای استان گلستان با نام­­های هایولا۴۰۱، هایولا۴۲۰ و RGS۰۰۳ ، استخراج و سپس در شرایط دور از نور و در دمای محیط، به مدت چهار ماه نگهداری گردیدند. میزان اسیدیته، عدداسیدی، عدد پراکسید، عدد آنیزیدین، عدد توتکس و میزان پایداری بر اساس آزمون رنسیمت، در نمونه­­­های روغن به فواصل یک هفته اندازه­گیری و با هم مقایسه گردیدند. نتایج بیانگر افزایش معنی­دار میزان اسیدیته، عدداسیدی، عدد پراکسید، عدد آنیزیدین و عدد توتکس در تمام ارقام طی دوره نگهداری بود که بیشترین و کمترین تغییرات در میزان این فاکتورها به ترتیب در ارقام هایولا ۴۲۰ و  RGS۰۰۳، مشاهده گردید. نتایج حاصل از آزمون رنسیمت، نشان دهنده کاهش معنی­­دار میزان پایداری طی دوره نگهداری در روغن هر سه رقم کلزا بود و بیشترین میزان این کاهش در رقم هایولا ۴۲۰ اندازه­­­­گیری شد. بررسی میزان آهن موجود در نمونه­­­های روغن نیز نشان داد که رقم هایولا۴۲۰ دارای بیشترین میزان آهن می­­­باشد که سبب کاهش معنی­دار میزان پایداری آن نیز گردیده است. کلروفیل از جمله عوامل مؤثر بر میزان پایداری روغن می­­­­باشد که در شرایط دور از نور، به عنوان عامل آنتی­اکسیدان عمل می­­­­­کند. کمترین میزان کلروفیل در رقم هایولا۴۲۰ مشاهده گردید که دارای کمترین میزان پایداری نیز بود.  

---

جهت بررسی اثرات سیاست قیمت گذاری در تولید کلزا، در ابتدا تابع تقاضا برای نهاده های تولید روغن کلزا با استفاده از سیستم عرضه تقریباً ایده آل (AISS) و تابع عرضه برای دانه روغنی کلزا با استفاده از مدل کویک (koyck)، طی سالهای ۸۸-۱۳۶۸ برآورد شده، سپس با استفاده از کشش های محاسباتی عرضه و تقاضا، قیمت و مقدار تعادلی محصول، در حالت عدم دخالت دولت برای سال ۱۳۸۷ محاسبه و این شرایط با وضعیت موجود مقایسه گردید و در نهایت، اثرات سیاست قیمت تضمینی بر مازاد تولید کننده در سال ۱۳۸۷برای محصول کلزا بررسی شد.      نتایج حاکی از آن است که کشش قیمتی عرضه برای دانه کلزا بزرگتر از واحد می باشد و همچنین کشش قیمتی تقاضا کوچکتر از واحد می باشد. همچنین مشخص شد که با اجرای سیاست قیمت گذاری، از آنجا که قیمت تضمینی تنها کمی بالاتر از قیمت تعادلی محاسباتی می باشد، اجرا و یا عدم اجرای سیاست تأثیر چندانی ندارد؛ لذا پیشنهاد می شود که برای افزایش تولید دانه کلزا، قیمت تضمینی در سطح مناسب و بالاتر از قیمت تعادلی در نظر گرفته شود.

---

چکیده
میزان زیاد پروتئین و ترکیب مناسب و متوازن اسید­های آمینه ضروری در کنجاله کلزا سبب اهمیت بیشتر این دانه روغنی در سال­های اخیر شده است. حضور ترکیبات پروتئینی مختلط در کنجاله سبب شده استخراج پذیری و ترسیب پروتئین‌های آن تابعی از عامل pH  ­باشد که  علاوه بر میزان راندمان می­تواند بر رفتار عملکردی پروتئین نیز تاثیر گذار باشد.  لذا در این تحقیق از روش سطح پاسخ و طرح مرکب مرکزی به منظور بررسی تاثیر متغیرهای مستقل pH قلیایی استخراج پروتئین (۱۰- ۱۲) و pH اسیدی ترسیب پروتئین (۵/۴-۵/۶) بر راندمان و خواص عملکردی ایزوله پروتئینی کلزا (رقم هایولا) استفاده شد. ضرایب تبیین مدل­های رگرسیونی برازش شده برای راندمان، جذب آب، جذب چربی، شاخص حلالیت، ظرفیت امولسیون کنندگی و ظرفیت کف‌کنندگی به ترتیب  ۹۸/۰، ۹۴ /۰، ۹۱/۰، ۹۲/۰، ۹۰/۰ و ۹۳/۰ به دست آمد. نتایج نشان داد اثر متغیرهای pH استخراج  و pH ترسیب پروتئین بر راندمان، جذب آب و چربی معنی دار و شاخص­های حلالیت، امولسیون کنندگی و کف کنندگی فقط متاثر از pH استخراج بودند. شرایط بهینه استخراج و ترسیب با بیشینه راندمان و خواص عملکردی ایزوله پروتئینی در pH استخراج برابر ۹۳/۱۱ و  pH ترسیب برابر ۵۷/۵ به دست آمد. در این شرایط مقدار راندمان، جذب آب، جذب چربی، شاخص حلالیت، ظرفیت امولسیون کنندگی و ظرفیت کف‌کنندگی به ترتیب ۸۹، ۲۲۵، ۱۸۵،۴۱، ۶۴ و ۱۶۵ درصد بود.

---

تولید اولئوژل (ارگانوژل) روشی نوین برای ساختاردهی روغن‌های خوراکی است و در دهه اخیر تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده ‌است. تولید اولئوژل امکان حذف اسیدهای چرب ترانس و کاهش اسیدهای چرب اشباع در روغن‌های خوراکی ساختاردهی‌شده را فراهم می‌آورد. هدف از این پژوهش، بررسی نحوه تولید الئوژل از روغن کلزا با استفاده از اتیل‌سلولز به-عنوان عامل ژل‌کننده و PGPR به‌عنوان سورفکتانت بود. بدین‌منظور شش فرمول مختلف الئوژل‌ تولید ‌گردید که حاوی ۸۰ تا ۹۰ درصد روغن کلزا، ۵/۷ تا ۲۰ درصد اتیل‌سلولز و صفر تا ۵ درصد PGPR بودند. اولئوژل‌های تولید ‌شده، در دو شرایط متفاوت (شرایط اتاق و یخچال) به مدت ۶۰ روز نگهداری شدند و ریز ساختار اولئوژل‌ها با استفاده از میکروسکوپ نیروی اتمی، ترکیب اسیدهای چرب، عدد پروکسید و اسیدیته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش غلظت اتیل‌سلولز موجب افزایش قطر رشته‌های اتیل‌سلولزی و افزودن PGPR موجب کاهش قطر آنها گردید. نتایج نشان داد که ترکیب اسیدهای چرب اولئوژل‌ها و روغن اولیه تفاوت معنی‌دار نشان نداد. با افزایش غلظت اتیل‌سلولز، پایداری اکسیداتیو اولئوژل‌ها افزایش یافت. ژل-های نگهداری‌شده در شرایط یخچال ماندگاری بهتری نسبت به نمونه‌های نگهداری شده در شرایط اتاق داشتند. در کل، نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اتیل‌سلولز از ۱۰ تا ۲۰ درصد و استفاده از سورفکتانت، شبکه ژلی مستحکم‌تر و یکنواخت‌تری ایجاد شد که می‌توان در فرمولاسیون چربی‌های بافت‌دار و همچنین مارگارین‌ها استفاده کرد.

---

در سال‌های اخیر همزمان با گسترش تولید سوخت‌های زیستی تلاش‌هایی نیز برای بهینه‌سازی فرآیندهای تولید صورت گرفته است. در این تحقیق از روش سطح پاسخ به‌منظور بهینه‌سازی واکنش ترانس‌استریفیکاسیون روغن کلزا با هدف بیشینه کردن درصد تبدیل و کمینه کردن هزینه تولید استفاده گردید. با استفاده از طراحی آزمایش سه پارامتر اصلی که بر میزان درصد تبدیل مؤثر است در سه سطح مورد بررسی قرار گرفت. این سه پارامتر شامل غلظت، دما و زمان انجام واکنش است. محدوده پارامترهای انتخاب شده بر اساس مطالعات پیشین و همچنین محدودیت‌های عملی، به ترتیب به‌صورت:۱,۵ – ۰.۳ درصد؛ ۶۰ - ۴۰ درجه سانتیگراد؛ ۶۰ – ۳۰ دقیقه؛ انتخاب شد. درصد تبدیل با استفاده از رزونانس مغناطیسی هسته‌ای تعیین گردید. نتایج نشان می‌دهد که مناسب‌ترین شرایط برای تولید بیودیزل به روش ترانس‌استریفیکاسیون با نسبت مولی ثابت ۱:۶ متانول: روغن عبارت‌اند از: دما ۴۷.۲۷ درجه سانتیگراد؛ غلظت ۱.۲۴ درصد؛ زمان ۳۰ دقیقه؛ که با این شرایط میزان درصد تبدیل برابر ۷۷.۶۷ درصد و. میزان هزینه برابر ۶۷ سنت است. همچنین برخی از خصوصیات شیمایی و فیزیکی بیودیزل مشخص شد و با سوخت دیزل مقایسه گردید. نتایج به‌دست آمده از مقایسه این دو سوخت نشان‌دهنده آن است که بیودیزل جایگزین مناسبی برای سوخت دیزل است.

---

در این مقاله احتراق سوخت زیستی به دست آمده از روغن کلزا در موتور دیزل ملی به صورت عددی بررسی و با استفاده از مدل صحه گذاری شده، تاثیر زمان بندی پاشش، بازگردانی گازهای خروجی و افزایش فشار پرخوران بر عملکرد و آلاینده های خروجی موتور بررسی شد. در این پژوهش از سه سوخت دیزل خالص، سوخت زیستی خالص و ترکیب ۵۰درصد سوخت زیستی و ۵۰درصد سوخت دیزل استفاده شده است. نتایج حاصل از شبیه سازی نشان داد که افزایش درصد سوخت زیستی موجب کامل تر شدن احتراق شده و درنتیجه بازده حرارتی را افزایش و آلاینده مونوکسید کربن را کاهش می دهد. سوخت زیستی در ساختار خود دارای اتم اکسیژن است ولی ارزش حرارتی کمتری نسبت به سوخت دیزل دارد و این دو مشخصه سوخت زیستی باعث می شود که در حالات مختلف عملکردی موتور، افزایش درصد سوخت زیستی تاثیر متفاوتی بر توان تولیدی و آلاینده اکسید نیترات داشته باشد و در بعضی حالات موجب کاهش و یا افزایش این دو پارامتر خروجی موتور شود.

---

در این پژوهش، از برگ‌ زیتون که غنی از ترکیبات فنلی است به‌ عنوان منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌های‌ طبیعی در طی استخراج روغن از دانه‌های کلزا به روش پرس سرد استفاده شد. این روش جدید، برای افزایش ترکیبات زیست فعال و دستیابی به حداکثر پایداری و ماندگاری روغن انجام گرفت. دانه کلزا با برگ زیتون در سطوح صفر (نمونه کنترل )، ۵/۲، ۵، ۵/۷ و ۱۰ درصد مخلوط  شد و سپس روغن از مخلوط با استفاده از پرس سرد استخراج شد. فاکتورهای کیفی در روغن­های استخراجی در روز تولید و در فواصل هر ۳۰ روز طی ۹۰ روز نگهداری در دمای اتاق، مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده، نمونه‌های دارای  مقدار برگ زیتون بالاتر، دارای ترکیبات فنلی بیش‌تری بودند. در طی نگهداری اسیدیته و عدد پراکسید افزایش، ولی مقدار ترکیبات فنلی کاهش پیدا کرد. بیش‌ترین مقدار عدد پراکسید مربوط به نمونه‌های حاوی درصدهای پایین برگ زیتون بود. نمونه حاوی ۱۰ درصد برگ زیتون  بیش‌ترین مقدار اسیدیته را در مقایسه با سایر نمونه‌ها داشت. در کل نتایج نشان داد که روغن کلزای حاصل از پرس دانه کلزا همراه با برگ زیتون موجب تولید روغنی غنی از ترکیبات فنلی و مشابه روغن زیتون بکر میشود که نسبت به روغن زیتون نیز دارای اسیدهای چرب لینولنیک (امگا ۳) بیشتری است و می‌تواند بعنوان محصول سلامت افزای جدید به بازار معرفی شود. در کل نتایج بدست آمده نشان داد که استخراج روغن از مخلوط برگ زیتون با دانه کلزا موجب تولید روغنی غنی از ترکیبات زیست فعال می­شود که میتواند بعنوان محصولی جدید به بازار معرفی شود.

---

امروزه از آنتی اکسیدان­های طبیعی به منظور جایگزینی با آنتی اکسیدان­های سنتزی برای به تأخیر انداختن و یا ممانعت از اکسیداسیون روغن­های خوراکی استفاده می­شود. در این تحقیق، از گیاه کلزا (Brasica napus L.) به عنوان یک ترکیب طبیعی برای بهبود پایداری اکسیداتیو و افزایش زمان ماندگاری روغن سویا استفاده شده است. در این مطالعه، عصاره تحت تأثیر سه متغیر و در سه سطح، غلظت (۸۰۰ ، ۵۰۰ و ۲۰۰ پی. پی. ام)، زمان (۳۰-۱۰ دقیقه) و دما (۵۵-۳۵ درجه سانتی­گراد) استخراج گردید. پس از بهینه­سازی استخراج، عصاره­ای با بالاترین فعالیت آنتی­اکسیدانی و میزان کل ترکیبات فنولی به روغن سویا با سه غلظت (۸۰۰ ، ۵۰۰ و ۲۰۰ پی. پی. ام) اضافه گردید و سپس نمونه­های روغن در سه سطح زمانی (۷۲، ۴۸ و ۲۴ ساعت) و دمائی (۶۵، ۵۵ و ۴۵ درجه سانتی­گراد) نگهداری شدند. انجام آزمایش­های مختلف روی عصاره­های حاصل، بهترین شرایط استخراج برای عصاره­ها با استفاده از روش سطح پاسخ تعیین و عصاره­گیری در شرایط بهینه انجام شد. نتایج فرآیند بهینه­سازی استخراج عصاره نشان داد که در عصاره هیدرواتانولی، غلظت بهینه برابر با ۲۰۰ پی.پی.ام، زمان بهینه برابر با ۳۰ دقیقه و مقدار بهینه دما ۰۲۸/۴۷ درجه سانتیگراد تخمین زده شد که در بررسی مقدار بهینه فعالیت مهار کنندگی رادیکال­های آزاد DPPH و میزان کل ترکیبات فنولیک در استخراج هیدرواتانولی به ترتیب، ۸۸۵/۴۳ درصد و mg GA/g ۸۵۲/۳۹ بود. زمان حاصل از پایداری اکسایشی روغن نشان داد؛ زمان ۷۲ ساعت،  غلظت ۲۰۰ پی.پی.ام، دما  ۴۵درجه سانتی­گراد تعیین گردید. نتایج حاصل از پایداری اکسایشی روغن نشان داد اندیس پراکسید و تیوباربیوتیک اسید در استخراج هیدرواتانولی به ترتیب، meq O_۲/kg ۳۸۸/۲ و mg mal/kg  ۳۲۹/۰ گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که می­توان از آنتی­اکسیدان­های طبیعی به عنوان جایگزین آنتی­اکسیدان­های سنتزی در فرمولاسیون روغن­های خوراکی استفاده نمود. 

---

 پارامترهای جدول زندگی شته خردل Lipaphis erysimi (Kaltenbach) (Hemiptera: Aphididae) روی چهار رقم کلزا (ناتالی، نپتون، دانوب و اوکاپی) در دمای ۱± ۲۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۵±۶۰ درصد و دوره نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی مورد مطالعه قرار گرفت. داده­ها به­وسیله جدول زندگی ویژه سنی ماده آنالیز شد. در طول دوره رشد پورگی و باروری شته روی ارقام کلزای آزمایشی، تفاوت معنی­داری وجود داشت. کوتاه­ترین (۰۷/۰ ± ۱۳/۷ روز) و طولانی­ترین (۱۵/۰ ± ۹۱/۸ روز) دوره رشد پورگی به ترتیب روی ارقام ناتالی و اوکاپی مشاهده شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r_m) شته بین۳۰/۰ روی رقم ناتالی و ۲۱/۰ روی رقم اوکاپی بود. بیش­ترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (۰۰/۰ ± ۳۰/۰ بر روز)، نرخ خالص تولیدمثل (۳۵/۱ ± ۶۲/۳۰ نتاج)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (۰۱/۰ ± ۳۵/۱ بر روز) و کمترین مقدار مدت زمان تولید یک نسل (۱۲/۰ ± ۵۴/۱۱ روز) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (۰۳/۰ ± ۳۴/۲ روز) روی رقم ناتالی به دست آمد. دوره رشد پورگی کوتاه­تر، طول دوره رشدی بالغ طولانی­تر و همچنین نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ خالص تولیدمثل، نرخ متناهی افزایش جمعیت، باروری و نسبت بقاء بیش­تر، نشان داد که این آفت روی ارقام ناتالی، نپتون و دانوب عملکرد مطلوبی دارد. به­طور کلی نتایج نشان داد که ارقام کلزا روی پارامترهای جدول زندگی شته خردل اثر معنی­داری دارد و ارقام ناتالی، نپتون و دانوب به عنوان ارقام مطلوب برای رشد جمعیت آفت می­باشند.
 

---

پکتین به عنوان هیدروکلوئید که در دیواره سلولی گیاهان قرار دارد می‌تواند یک محصول ثانویه در فراوری صنایع غذایی باشد. کلزا پس از روغنکشی دارای مقادیر بالایی از پکتین است. برای استخراج پکتین از کنجاله کلزا از روش‌ مقایسه استخراج هیدرولیز آنزیمی با حضور و عدم حضور به کمک مایکروویو (با قدرت ۶۰۰ وات در سه زمان ، ۱، ۳ و ۵ دقیقه) مورد استفاده قرار گرفت. بررسی تأثیر زمان تابش مایکروویو بر عملکرد استخراج و ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و رئولوژیکی پکتین استخراج‌شده انجام شد. ویژگی‌های فیزیکی، رئولوژیکی و شیمیایی نشان دادند که حضور فرآیند مایکروویو منجر شد تا خواص عملکردی پکتین استخراج شده بهبود یابد و فرآیند استخراج را تسهیل کرد (۵۰/۰ >p). بالاترین بازده استخراج پکتین ۱/۹ % (وزنی/وزنی) در ۵ دقیقه تابش پرتو با قدرت ۶۰۰ وات در فرایند کمکی مایکروویو با قدرت ۶۰۰ وات بود. این فرآیند کمکی بر درجه استری شدن و محتوای اسید گالاکترونیک پکتین تأثیر گذاشت تا توانایی تشکیل ژل در حضور مقادیر قند کم را داشته باشد و در محصولات رژیمی مناسب باشد. محتوای اسید گالاکترونیک در تمام نمونه ها بالاتر از ۶۰% بود که نشان از ظرفیت تشکیل ژل بالا است. پکتین استخراجی در زمان ۵ دقیقه تابش مایکروویو با قدرت ۶۰۰ وات بهترین ویژگی‌ها را با حداکثر محتوای اسید گالاکترونیک (۵۱/۷۶ %)، بالاترین فعالیت امولسیون کنندگی (۰۱/۵۸%) و پایداری امولسیون (۰۳/۹۵%) را ارائه داد. حضور فرآیند کمکی مایکروویو مقادیر کشش سطحی محلول آبی پکتین را کاهش داد (۱۱/۴۳% در ۵ دقیقه تابش) و ظرفیت ایجاد کف پکتین (بیشترین مقدار در ۵ دقیقه تابش ۱۳/۸۴%) آن را تحت تأثیر قرار داده، بهبود بخشید. تابش پرتو در طول زمان مایکروویو باعث تغییرات قابل‌توجهی در ویژگی‌های پکتین، مانند ویسکوزیته ذاتی، میانگین ویسکوزیته، ظرفیت نگهداری آب شد تا ژلی با کیفیت بالاتر را تشکیل دهد.

---