۳۳ نتیجه برای کارآیی
دوره ۲، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۱ )
چکیده
تحلیل پوششی دادهها در ارزیابی کارایی نسبی واحدهای تصمیم‌گیری دارای چندین خروجی و چندین ورودی، بسیار سودمند بوده است. مدل‌های متعارف تحلیل پوششی دادهها برای اندازه‌گیری عملکرد واحدهای تصمیم‌گیری فقط دیدگاه خوشبینانه را در نظر می‌گیرند؛ به عبارتی برای هر واحد تصمیم‌گیری تحت ارزیابی، یک مجموعه از مطلوب‌ترین وزن‌ها را انتخاب میکنند. مدل‌های دیگری وجود دارد که کارایی یک واحد تصمیم‌گیری را از دیدگاه بدبینانه اندازه‌گیری میکنند. این مدل‌ها عملکرد هر واحد تصمیم‌گیری تحت ارزیابی را با استفاده از یک مجموعه از نامطلوب‌ترین وزن‌ها اندازه‌گیری میکنند. در این مقاله برای اندازه‌گیری عملکرد کلی واحدهای تصمیم‌گیری پیشنهاد میشود که هر دو کارایی را در قالب یک بازه ادغام کنیم و مدل‌های تحلیل پوششی داده‌های پیشنهادی برای اندازه‌گیری کارایی را مدل‌های کراندار می‌نامیم. رویکرد پیشنهادی با استفاده از یک مثال عددی مقایسه خواهد شد. یک مثال دیگر نیز در مورد سنجش توزیع بار در میان کشورهای عضو ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) ارائه خواهد شد تا مزایا، سادگی و سودمندی آن را در موقعیت‌های زندگی واقعی نشان دهد.
دوره ۶، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۵ )
چکیده
بحران انرژی از مهمترین بحران های قرن بیستم محسوب م یشود که در این میان معماری معاصر کشورهای در حال توسعه از اهمیت و ضرورت ویژه ای برخوردار است. رشد شتابان شهرنشینی پیامدهای مختلف ناشی از آن در کنار افزایش میزان و شکل ساخت و سازهای جدید شهری، موجب افزایش مصرف انرژی در کشورهای در حال توسعه بخصوص منطقه
غرب آسیا شده است. صنعت ساختمان به عنوان یکی از صنایع مهم و تاثیرگذار کشور، بیش از هر زمان دیگر، اهمیت یافته است. این تغییرات در صنعت ساختمان، افزایش مصرف انرژی را به دنبال داشته است. به عبارت دیگر صنعت ساختمان یکی از مهمترین و فعال ترین صنایع موجود در کشور محسوب م یشود که بهره وری در مصرف انرژی در آن از اهمیت و ضرورت ویژه ای برخوردار است. هدف از پژوهش طراحی و تدوین الگوی بومی سازی شده برای ارزیابی کارایی انرژی در ساختمان های شهر تهران می باشد. به عبارت دیگر هدف عملیاتی این پژوهش ارزیابی و سنجش کارایی انرژی در ساختمان های شهر تهران، و ارایه الگویی عملی و کاربردی برای سنجش کارایی انرژی در ساختمان های شهر تهران می باشد. برای انجام تحلیل ها، از الگوی سنجش کیفیت مقادیر با استفاده تکنیک مقایسه تطبیقی در روش تحقیق توصیفی – تحلیلی در راهبرد استدلال منطقی استفاده شده است. در نهایت با بررسی و سنجش کارایی انرژی، پیشنهادات و توصی ههای لازم برای بهبود روش ارزیابی کارآیی انرژی با نگاه بومی پیشنهاد می شود.
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۹-۱۳۹۷ )
چکیده
مصرف آبزیان در ایران کمتر از نصف میانگین جهانی است و این در حالی است که هم از نظر دسترسی به آب‌های آزاد و هم منابع آبی داخلی، ایران در زمره کشورهای مستعد برای افزایش تولید آبزیان بوده است. هدف این تحقیق اندازه‌گیری کارآیی فنی، مدیریتی و مقیاس شیلات کشور و بررسی امکان افزایش تولید از طریق افزایش کارآیی است. بدین‌منظور کارآیی‌های مذکور در طول سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها و الگوی نهاده‌محور محاسبه شده و روند مربوط به هر یک از این اجزا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد میانگین کارآیی فنی، مدیریتی و مقیاس به‌ترتیب ۰/۸۹، ۰/۹۷ و ۰/۹۱ بوده است. با توجه به نتایج بالاترین میزان کارآیی مربوط به کارآیی مدیریتی بوده است که نشان از توان بالای مدیریتی در این بخش است. همچنین کمترین کارآیی مربوط به کارآیی فنی بوده است. بنابراین سازمانهای مربوطه می‌توانند با سرمایه‌گذاری مناسب به‌منظور افزایش سهم صید صنعتی و همچنین بزرگ‌ترکردن واحدهای صیادی به‌طور همزمان هم کارآیی فنی و هم کارآیی مقیاس را بهبود بخشند. نتایج همچنین نشان داد در اکثر سالها بازده فزاینده نسبت به مقیاس وجود داشته است. بنابراین اگر واحدهای صیادی به‌طور متناسب ظرفیت تولیدی خود و سایر نهاده‌های لازم را افزایش دهند، مقدار تولید آنها با نسبت بیشتر افزایش خواهد یافت.
محمود ختایی، محمدرضا فرزین، علی موسوی،
دوره ۸، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۸۷ )
چکیده
هتلها یکی از ارکان صنعت گردشگری هستند که خدمات گسترده ای به گردشگران ارائه می کنند. صنعت هتلداری می تواند در رشد و توسعه صنعت گردشگری کشور، نقش بسزایی داشته باشد.
هدف این تحقیق محاسبه کارآیی هتلهای ۴و۵ ستاره شهر تهران با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها است. در این مطالعه، با دو جهت گیری نهاده محور و ستانده محور و تحت فرض های بازدهی ثابت و متغیر نسبت به مقیاس، کارآیی فنی ۸ هتل برای دوره زمانی۵ ساله (از ابتدای سال ۱۳۸۰ تا انتهای سال ۱۳۸۴ )، مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد کارکنان تمام وقت، تعداد اطاق، تعداد رستوران و زمین به عنوان نهاده های هتل و درآمد اطاق و درصد اشغال اطاق به عنوان ستاده های هتل در نظر گرفته شده اند.
درمجموع، نتایج تحقیق نشان می دهد که در تمامی سالهای مورد بررسی، کارآیی فنی و مقیاس نسبتاً بالاست؛ اما روند منظمی را نشان نمی دهد. طی سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ به ترتیب ۷۵ ، ۵/۶۲، ۷۵، ۵/۶۲ و ۵۰ درصد از هتلهای نمونه در هر دو حالت بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس و هم از لحاظ کارآیی مقیاس، کارا عمل کرده اند.
بیشترین میانگین کارآیی مقیاس، مربوط به سال ۱۳۸۰ ( معادل ۹۹۷/۰ ) و کمترین مقدار مربوط به سالهای ۱۳۸۱ و ۱۳۸۲ (معادل ۸۹۴/۰) است. بیشترین میزان متوسط کارآیی فنی (حالت بازده متغیر نسبت به مقیاس)، مربوط به سال ۱۳۸۰ (معادل ۹۶۴/۰ ) و کمترین میزان مربوط به سال ۱۳۸۴ ( معادل ۸۹۴/۰ ) است. در این سالها اکثر هتلهای مورد بررسی با بازده ثابت به مقیاس مواجه بودند. در مجموع، این مطالعه نشان می‌دهد بخش عمده ای از مشکلات هتلهای تهران ناشی از مشکلات مدیریتی است که باعث شده تا متوسط کارآیی مقیاس از متوسط کارآیی فنی هتلها بیشتر باشد. لذا تقویت نظامات مدیریتی از جمله آموزش، نظام جذب کارکنان واستفاده از نظام ذخیره جا (CRS) ضروری است. از طرف دیگر، به طور متوسط کارآیی هتلهای ۵ ستاره از ۴ ستاره در تهران بیشتر است. لذا توصیه میشود در توسعه هتل در تهران در ارزیابی های اقتصادی، به این یافته ها توجه شود.
مجید صباغ کرمانی، کاظم یاوری، مهدی باسخا، اسماعیل شاه طهماسبی،
دوره ۹، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۸۸ )
چکیده
در کشورهای در حال توسعه، مخارج دولت به طور میانگین، ۱۵ تا ۳۰ درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد؛ به همین دلیل نیز، بحث کارآیی دولت از اهمیت فراوانی برخوردار بوده و کمترین تغییر در آن، تاثیرات قابل توجهی بر تولید و متغیرهای اقتصادی خواهد داشت.
مطالعه حاضر در پی بررسی کارآیی سیستم آموزش و بهداشت دولتی در برخی از کشورهای اسلامی (به همراه ایران) با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها (DEA) میباشد.
نتایج حاصل از به کارگیری داده‌های ۲۴ کشور اسلامی و طبقه‌بندی کشورها براساس میزان مخارج صورت گرفته، در دوره زمانی سالهای۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ نشان می‌دهد که در بخش بهداشت، بالا بودن مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال، سوء تغذیه و پایین بودن نرخ واکسیناسیون در برابر بیماری‌های واگیر، از جمله علل مختلف پایین بودن کارآیی بخش بهداشت در این کشورها میباشد. در بخش آموزش نیز کارآیی، غالبا تحت تاثیر نرخ‌های ثبت نام در مقاطع مختلف تحصیلی - ازجمله مقطع متوسطه - بوده است.
بررسی وضعیت کارآیی کشورهای مختلف در دو سال ۲۰۰۰ و ۲۰۰۵، نشان می‌دهد که کارآیی بیشتر کشورها در تخصیص هزینه‌های بهداشتی کاهش و در هزینه‌های آموزشی افزایش یافته است.
حسین صادقی، توحید فیروزان سرنقی،
دوره ۱۰، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۸۹ )
چکیده
در تحلیل نئوکلاسیکی رفتار تولیدکننده، فرض میشود تولیدکنندگان با ترکیب بهینه عوامل تولید و حداقل‌سازی هزینه‌ها به دنبال کسب بیشترین سود هستند. پیش‌فرض این رفتار، وجود قیمت‌های بازاری است که در بازار رقابتی و فارغ از دخالت نیروهای غیربازاری شکل می‌گیرند و به عنوان معیاری از کمیابی عوامل تولید، عمل میکنند. اگر به دلیل انحرافات قیمتی، قیمت‌ها راهنمای غلطی باشند، در این صورت، نهادهها به صورت ناکارا و بیش یا کمتر از حد کارا به کار گرفته شده و هزینه‌های تولید افزایش یافته و عدم‌کارآیی ایجاد میشود.
این مطالعه با به کارگیری یک مدل سیستمی و با لحاظ انحرافات قیمتی در تخصیص منابع، میزان این عدم‌کارایی‌های تخصیصی را اندازه می‌گیرد. به این منظور از رویکرد تابع هزینه سایه‌ای استفاده شده و با محاسبه شاخص مربوط به عدم کارآیی تخصیصی، میزان انحرافات نسبی و انواع کشش‌ها، تحلیل واقعی‌تری از تخصیص منابع در صنعت کشور در طول دوره ۸۵-۱۳۵۰ ارائه میشود.
نتایج به دست آمده، حاکی از قبول فرضیه عدم‌کارآیی نسبی قیمت نهادهها و وجود هزینه‌های فزاینده عدم کارآیی تخصیصی در صنایع ایران است.
دوره ۱۳، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۸۸ )
چکیده
توجه به موضوع رهبری خدمتگزار درسالهای اخیر، افزایش پیدا کرده است و انواع سازمانهای تجاری، غیر انتفاعی، آموزشی، و نیز سازمانهای دولتی برای اداره سازمان خود اصول رهبری خدمتگزار را مورد استفاده قرار داده‌اند. اما در مورد مؤثر بودن اجرای رهبری خدمتگزار در اثربخشی سازمان‌‌ها، به‌ویژه سازمانهای دولتی، تردید‌هایی به‌وجود آمده است. با توجه به عجین بودن فرهنگ ایران با آرمانهای خدمتگزاری و اهمیت موضوع، این مقاله در نظر دارد تأثیر رهبری خدمتگزار بر اثربخشی سازمانهای دولتی ایران را از دو مسیر اثربخشی رهبری و اثربخشی پیروی، بیازماید. بدین منظور متغیرهای مدل نظری پژوهش، شناسایی شد و نظرسنجی مدیران و کارکنان ۲۲ سازمان دولتی قرار گرفت. از آزمون t استیودنت برای بررسی وضعیت کلیِ مولفه‌هایِ پژوهش استفاده گردید و برای آزمون فرضیه‌‌ها نیز، آزمون‌های آماری رگرسیون و همبستگی اسپیرمن به کار گرفته شد. در بررسی رابطه بین مؤلفه‌های تحقیق، کلیه روابط مورد بررسی تأیید شدند، اما پایین بودن میانگین نمره ابزار اندازه‌گیری رهبری خدمتگزار از میانگین متوسط، به معنای اجرای ضعیف رهبری خدمتگزار و غلبه رهبری پدر سالارانه در سازمانهای دولتی ایران است همچنین ارتباط ضعیف تحقق اثربخشی سازمانی از مسیر رهبری خدمتگزار- اثربخشی پیروی، به معنای عدم توجه بایسته به نقش پیروان در سازمان و اثربخشی سازمانی است.
فرهاد خدادادکاشی، منصور زراء‌نژاد، رضا یوسفی حاجی آباد،
دوره ۱۳، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۲ )
چکیده
هدف تحقیق حاضر، بررسی اثرات ساختار بازار بر نوآوری و تحقیق و توسعه در صنایع کارخانه ای ایران است. برای این منظور داده های ترکیبی[۱] صنایع کارخانه ای ایران بر اساس طبقه بندی استاندارد بین المللی فعالیت های صنعتی [۲] جمع آوری و با استفاده از سیستم معادلات همزمان و روش حداقل مربعات دو مرحله ای با جزء خطا [۳]، اثرات متقابل سطح تمرکز، نوآوری و تحقیق و توسعه، تبلیغات و سودآوری در رشته فعالیت های مختلف صنعتی، طی سال های ۱۳۸۶- ۱۳۷۵مورد ارزیابی قرار گرفته است.
در مجموع، نتایج تحقیق نشان می دهد که سطح تمرکز، اثرات معناداری بر سطح نوآوری و تحقیق و توسعه در صنایع کارخانه ای ایران داشته و رابطه معکوس میان سطح تمرکز و نوآوری و تحقیق و توسعه برقرار است. همچنین، با افزایش سودآوری، از سطح تحقیق و توسعه این صنایع کاسته شده است. بررسی عوامل مؤثر بر ساختار صنایع کارخانه ای نشان می دهد که اگر چه سطح نوآوری و تحقیق و توسعه بر ساختار این صنایع مؤثر نبوده است، اما سودآوری و عملکرد برتر بنگاه ها عاملی مؤثر بر سطح تمرکز آنها و نیز تبلیغات از دیگر پارامترهای مؤثر بر این ساختار بوده است.
برآورد پارامترهای اثر گذار بر سودآوری رشته فعالیت های صنعتی، نشان از عدم تأثیرگذاری پارامتر ساختاری تمرکز و رفتار نوآورانه و تحقیق و توسعه بر عملکرد صنایع دارد. نتایج تخمین معادله تبلیغات نیز نشان می دهد که افزایش تمرکز بازاری باعث کاهش سطح تبلیغات شده، اما رفتار نوآورانه بنگاه ها سطح تبلیغات آنها را افزایش داده است. از طرف دیگر، اثرات تاخیری و انباشته شده تحقیق و توسعه، وجود رابطه معکوس میان سطح تمرکز و تحقیق و توسعه را مورد تأیید قرار می دهد.
[۱]. Panel Data
[۲]. International Standard Industrial Classification
[۳]. Error Component Two-Stage Least Squares
محمدرضا معظمی گودرزی، محمدرضا جابرانصاری، آذر معلم، محبوبه شکیبا،
دوره ۱۴، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۳ )
چکیده
یکی از عوامل موفقیت کشورهای پیشرفته، توجه به کارآمدی واحدهای اقتصادی خصوصاً بانکها میباشد. در همین راستا، مدیران بانکها موظفند در قبال سؤالاتی که در مورد بهرهوری بانک میشود، پاسخ مناسبی ارائه دهند که این امر بدون ارزیابی کارآیی شعب تحت نظارتشان عملاً امکان ناپذیر است.
یکی از روشهای محاسبه کارآیی برای واحدهای با چند ورودی و چند خروجی، روش تحلیل پوششی دادهها میباشد. با استفاده از این روش، میتوان شعب کارا و ناکارا را مشخص و شعب ناکارا را رتبه بندی و برای آنها از بین شعب کارا، مرجع (الگو) جهت رسیدن به مرز کارآیی مشخص کرد. همچنین میتوان میزان تأثیر هر یک از متغیرها را در میزان کارآیی شعب مشخص کرد. در این تحقیق، از مدل با ماهیت ورودی و با فرم پوششی استفاده شده است.
نتایج تحقیق نشان داد که با توجه به اطلاعات به دست آمده در سال ۱۳۸۹ از بین ۱۷ شعبه بانک رفاه استان لرستان تعداد ۱۱ شعبه کارا (۶۵ درصد شعب) و ۶ شعبه ناکارا تشخیص داده شد که رتبهبندی شعب ناکارا با توجه به اندازه کارآیی آنان صورت پذیرفت، و برای رتبهبندی شعب کارا از مدل استفاده شد. در نهایت به منظور بررسی درستی نتایج به دست آمده با استفاده از روش نیز اقدام به رتبهبندی واحدها شده است.
محمدرحیم رمضانیان، اکرم اویسی عمران، کیخسرو یاکیده،
دوره ۱۴، شماره ۳ - ( ۶-۱۳۹۳ )
چکیده
بانکها نقش مهمی در اقتصاد ملی و رشد و شکوفایی آن ایفا میکنند. در این راستا پژوهشهای چندی در مورد ارزیابی عملکرد بانکها با استفاده از «تحلیل پوششی دادهها (DEA)» انجام شده است. اما در اکثر این پژوهشها، توجه چندانی به انتخاب متغیرهای ورودی و خروجی نشده و این در حالی است که تغییر در مجموعه متغیرها باعث میشود که کارآییواحدهای تصمیمگیرنده و ارزیابیهای حاصل بسیار متفاوت باشند. از اینرو در این تحقیق، به منظور انتخاب متغیرهای ورودی و خروجی، از روش رگرسیون لجستیک استفاده شده است.
نتایج به‌کارگیری این روش بیانگر آن است که متغیرهای اصلی در این مدل عبارتند از: «متغیر ورودی منابع اصلی تأمین مالی و متغیرهای خروجی میزان تسهیلات، میزان جذب منابع و تعداد اسناد». این متغیرها دارای بیشترین میزان تأثیر بر روی پیشبینی کارآییو ناکارآیی واحدهامیباشند.
سپس با استفاده از این مجموعه متغیرها به تعیین کارآیی فنی، تخصیصی و کل، ۱۵ شعبه از شعب بانک سپه در سطح کل استان تهران در طی سال ۱۳۹۰ پرداخته شد.
نتایج حاکی از این بود که ۲۷ درصد واحدها ۱۰۰ درصد کارا، ۲۰ درصد از واحدها ۱۰۰ ناکارا هستند. ۲۰ درصد واحدها ناکارای تخصیصی و ۳۴ درصد از واحدها ناکارای فنی هستند.
دوره ۱۶، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۱ )
چکیده
انتخاب تأمین کنندگان تصمیم مهم ولی پیچیده ای است که نیاز به بررسی دقیق معیارهای عملکردی مختلف دارد. به طور سنتی، مدل های انتخاب تأمین کنندگان مبتنی بر داده های اصلی هستند و بر داده های ترتیبی تأکید کمتری می شود. لیکن با کاربرد گسترده ی روش های تولید، از قبیل روش بهنگام، جدیداً تأکید بیشتری بر لحاظ کردنِ داده های نادقیق ــ یعنی مخلوطی از داده های بازه ای و ترتیبی ــ می شود. این مقاله پیشنهاد می کند که از تحلیل پوششی داده ها (DEA) با مرزهای دوگانه برای انتخاب تأمین کنندگان استفاده شود، که در این روش علاوه بر کارآیی خوشبینانه ی هر تأمین کننده، کارآیی بدبینانه ی آن نیز در نظر گرفته می شود. در مقایسه با DEAی سنتی، رویکرد DEA با مرزهای دوگانه می تواند بهترین تأمین کننده را به درستی و به آسانی بدون نیاز به تحمیل هیچگونه محدودیت وزنی شناسایی کند. یک مثال عددی با استفاده از رویکرد DEA با مرزهای دوگانه بررسی می شود، تا سادگی و سودمندی آن را در انتخاب و توجیه تأمین کننده نشان دهد.
سید ابوالقاسم مرتضوی، علی‌رضا علی‌پور، مهدی قربانی،
دوره ۱۶، شماره ۲ - ( ۵-۱۳۹۵ )
چکیده
در پژوهش حاضر، با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده ۱۵۰ بهره بردار گندم منطقه زرقان فارس در سال زراعی۱۳۹۰-۱۳۸۹ مهم ترین عوامل مؤثر بر کارآیی زیربرداری نهاده آب در تولید این محصول شناسایی شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور محاسبه کارآیی زیربرداری آب از رهیافت تحلیل پوششی داده ها استفاده گردید. سپس، با کمک شبکه عصبی مصنوعی تابع پایه شعاعی (RBF) مهم ترین عوامل اثرگذار بر کارآیی زیربرداری آب شناسایی شد. در ادامه، با به کارگیری مدل توبیت، اثرگذاری مهمترین عوامل شناسایی شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج خروجی شبکه عصبی به کار برده شده نشان داد که متغیرهای سطح زیر کشت محصول، درآمد ناخالص هر هکتار و مدت زمان میان دو آبیاری، اثرگذارترین عوامل بر کارآیی زیربرداری آب هستند. همچنین، نتایج حاصل از کاربرد مدل توبیت نیز نشان دهنده اثرگذاری مثبت متغیرهای سطح زیر کشت و درآمد ناخالص هر هکتار محصول و تأثیر منفی مدت زمان میان دو آبیاری بر کارآیی استفاده از نهاده ی آب است. در پایان، پیشنهاد گردید که به منظور افزایش کارآیی استفاده از آب در منطقه، یکپارچه‌سازی اراضی مورد توجه بیشتری قرار گیرد.
دوره ۱۶، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۱ )
چکیده
تحلیل پوششی داده ها (DEA) یک رویکرد داده ای برای ارزیابی عملکرد مجموعه ای از موجودیت های متجانس به نام واحدهای تصمیم گیری (DMUها) است، که عملکرد آنها بر اساس اندازه های متعدد مشخص می شود. DEAی سنتی که مبتنی بر مفهوم مرز کارآیی است، بهترین نمره ی کارآیی را تعیین می کند که می توان به هر یک از DMUها اختصاص داد. DMUها بر اساس این نمرات به عنوان کارآی DEA (کارآی خوشبینانه) یا غیرکارآی DEA (غیرکارآی خوشبینانه) تقسیم بندی می شوند، و DMUهای کارآی DEA، مرز کارآیی را مشخص می کنند. رویکرد مشابهی وجود دارد که از مفهوم مرز ناکارآیی برای تعیین بدترین نمره ی کارآیی نسبی که می توان به هر DMU اختصاص داد، استفاده می کند. DMUهای واقع روی مرز ناکارآیی به عنوان ناکارآی DEA یا ناکارآی بدبینانه تعیین می شوند، و آنهایی که روی مرز ناکارآ نیستند، به عنوان غیرناکارآی DEA یا غیرناکارآی بدبینانه اعلام می شوند. در این مقاله، این بحث مطرح می شود که هر دو کارآیی نسبی را باید با هم در نظر گرفت، و هر رویکردی که فقط یکی از آنها را در نظر گرفته باشد، دچار سوگیری خواهد بود. برای اندازه گیری عملکرد کلی DMUها، پیشنهاد می شود که هر دو کارآیی را در قالب یک بازه ادغام کنیم، و مدل های DEAی پیشنهادی برای اندازه گیری کارآیی را مدل های DEAی کراندار می نامیم. به این ترتیب، بازه ی کارآیی تمام مقادیر ممکن کارآیی را که منعکس کننده ی دیدگاه های مختلف هستند، در اختیار تصمیم گیرنده قرار می دهد. یک مثال عددی در مورد شرکت های گاز ایران با استفاده از مدل های DEAی پیشنهادی بررسی می شود، تا سادگی و سودمندی آن را نشان دهند.
دوره ۱۶، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۱ )
چکیده
ارزیابی دقیق و به موقع عواملی که موجب کاهش کارآیی کارکنان یک سازمان بویژه مدیران می شود، از جمله اقدامات مؤثر در مسیر بهبود کیفیت فعالیتها و افزایش بهره وری سازمان است. یکی از دلایل عمده کاهش کارآیی مدیران در محیط کاری، از دست دادن فرصت و زمان در اختیار، برای انجام کارها یا اصطلاحاً تلف شدن وقت آنان می باشد. در این مقاله سعی شده با استفاده از آمار توصیفی، روش تحلیل عاملی و تکنیک DEMATEL چارچوبی ارائه گردد تا شباهتها و تفاوتهای موجود بین نظرات مدیران واحدهای مختلف یک شرکت تولیدی در زمینه علل اتلاف وقت و از دست دادن مدیریت زمان مورد تحلیل قرار گرفته، مهمترین عوامل نیازمند بهبود، شناسایی و دسته بندی شده و رابطه علت و معلولی میان آنها مشخص شود. یافته های چارچوب ارائه شده نشان می دهد، مؤثرترین عامل اتلاف وقت و نهایتاً کاهش کارآیی مدیران در محیط کاری، ملاقاتها و جلسات بسیار زیاد با نتایج بسیار کم، و کم اثرترین عامل، معیار بیش از حد اجتماعی بودن می باشد. علّی ترین عوامل اثر گذار نیز کمبود انگیزه شخصی برای کار، کمبود کارمندان آموزش دیده، مواجه با اطلاعات غلط یا ناقص یا دیرهنگام و کمبود اعتماد به نفس است.
حشمت اله عسگری، مهین خدارحمی،
دوره ۱۶، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۵ )
چکیده
بانکها نوعی بنگاه اقتصادی هستند و همواره در تلاش اند خدمات خود را با هزینه کمتری ارائه دهند و از طرفی کارآیی سیستم بانکی و همگرایی این کارآیی در بین بانکهای کشور ضرورت بالایی نزد متولیان امر برنامه ریزی دارد. در این پژوهش از آمار و ارقام ۹ بانک کشور طی دوره زمانی ۱۳۹۱ – ۱۳۸۰ بر اساس نگرش واسطه ای و روش مرزی تصادفی (SFA) در چهارچوب تابع هزینه ترانسلوگ و مدل I باتیس و کوئلی بهره گرفته شده و نتایج مطالعه حاکی از آن است که میانگین کارآیی بانکهای تجاری در ایران طی دوره ۱۳۹۱-۱۳۸۰، ۹۵/۷۸ درصد و میانگین کارآیی بانکهای تجاری ۵۸/۸۷ درصد بوده که این امر نشان می دهد میانگین کارآیی بانکهای تخصصی بیشتر از میانگین کارآیی بانکهای تجاری بوده است.
همچنین فرایند همگرایی به عنوان یکی از نتایج مدل های رشد اقتصادی بررسی شده، با سرعت همگرایی کارآیی با استفاده از مدل مطلق ۵۷۱% - و با استفاده از مدل شرطی ۵۷۶% - به دست آمده است و متوسط رشد کارآیی، روند کاهشی و همچنین سرعت تعدیل کارآیی نیز همگرا می باشد.
دوره ۱۶، شماره ۸۸ - ( ۳-۱۳۹۸ )
چکیده
وجود ملامین در مواد غذایی یکی از موضوعات حائز اهمیت در زمینه ایمنی مواد غذایی و سلامت مصرف کنندگان میباشد. استخراج اولین قدم در راستای تعیین میزان ملامین در مواد غذایی است. لذا در پژوهش حاضر شرایط استخراج ملامین از تخم مرغ با استفاده از روش شناسی سطح پاسخ بر اساس طرح مرکب مرکزی بهینه گردید. درصد آب در فاز استخراج کننده حاوی آب/استونیتریل، حجم فاز استخراج کننده، زمان استخراج، pH فاز استخراج کننده و غلظت هیدروکلریک اسید در فاز استخراج کننده به عنوان متغیرهای مورد مطالعه برای بهینه سازی استخراج ملامین در نظر گرفته شدند. در نهایت مقدار ملامین موجود در چهار نشان تجاری تخم مرغ با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) به روش افزایش استاندارد اندازه‌گیری شد. شرایط بهینه استخراج به صورت ۲۸/۳۹ درصد آب در فاز استخراج کننده، ۰۶/۵ میلیلیتر حجم حلال استخراج کننده، ۴۸/۱۲ دقیقه زمان استخراج، pH برابر ۰۴/۵ و غلظت اسید برابر ۷۳/۰ مولار به دست آمد. مقدار ملامین در نمونههای تخم مرغ مورد مطالعه در محدوده ۴۵/۰-۱۹/۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم به دست آمد. با توجه به میزان مجاز ملامین که توسط اتحادیه اروپا و سازمان غذا و داروی آمریکا تعیین شده است میتوان نتیجه گیری نمود که مقدار ملامین نمونههای مورد مطالعه در محدوده مجاز استاندارد اتحادیه اروپا قرار دارد و تنها در دو نمونه مقدار آن بیش از استاندارد آمریکا است.
دوره ۱۸، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۴ )
چکیده
هدف: به‌طور عمده پروتئینهای یوکاریوتی دارای پپتید نشانه هستند که نه تنها نقش محوری در کارآیی ترشح دارند بلکه در بیان پروتئین نیز اهمیت دارند. فاکتور ۹ انعقادی، گلیکوپروتئینی است که نقش محوری در مسیر انعقاد خون ایفا می‌کند. نقص یا کاهش تولید فاکتور ۹ منجر به بیماری هموفیلی B میشود. در این پژوهش، با هدف افزایش و کارآیی ترشح پروتئین فاکتور ۹، عملکرد پپتید نشانه پروترومبین انسانی در سامانه بیانی هترولوگ بررسی شد. به این منظور، کارآیی ترشح پپتیدهای نشانه ابتدا با برنامه‌های رایانه‌ای SignalP و PrediSi و سپس بهصورت عملی ارزیابی شد.
مواد و روش‌ها: با استفاده از روشهای مولکولی، تکثیر پپتید نشانه پروترومبین انسانی و الحاق آن به بخش بالغ cDNA فاکتور ۹ انسانی انجام شد. سپس قطعه کایمریک حاصل در مقایسه با فاکتور ۹ انسانی با پپتید نشانه بومی در رده سلولی HEK۲۹۳T تحت تنظیم پروموتر سیتومگالوویروس (CMV) در شرایط گذرا به‌طور عملی آزمایش شد. با استفاده از نرم‌افزارهای پیشگویی کننده مبتنی بر الگوریتم شبکه‌های عصبی، امتیازی برای جایگاه برش و کارآیی ترشح پپتید نشانه پروترومبین انسانی و بومی فاکتور ۹ ارزیابی شد. میزان فاکتور ۹ بیان شده در محیط کشت سلول‌های نوترکیب با RT-PCR و الایزا بررسی شد.
نتایج: بررسی‌های رایانه‌ای پیشگویی نمود که پپتید نشانه پروترومبین انسانی در مقایسه با پپتید نشانه بومی فاکتور ۹ کارآمدتر است. این پیشگویی با استفاده از روشهای RT-PCR و الایزا علیه RNA کایمری و نیز پروتئین نوترکیب FIX به‌ترتیب تأیید شد.
نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان داد که پپتید نشانه پروترومبین انسانی نسبت به پپتید نشانه بومی پروتئین فاکتور ۹از کارآیی بالا‌تری برخوردار است. این موضوع با پیش‌بینی‌های حاصل از برنامه‌های رایانه‌ای مطابقت دارد. نتیجه این جایگزینی می‌تواند در فاز بیان پایدار بررسی شود.
محمدعلی متفکرآزاد، دکتر احمد اسدزاده، آقای مهدی شیخ مولایی،
دوره ۱۹، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۸ )
چکیده
به‌واسطۀ اهمیت مسالۀ توزیع درآمد در نظر سیاست‌گذاران از دیدگاه عدالت‌اجتماعی، همچنین روند رو به توسعۀ ابزار‌ها و واسطه‌های‌مالی در سالهای اخیر، بررسی اثر توسعۀ‌مالی بر نابرابری توزیع درآمد بیش از پیش مورد توجه محققان قرار گرفته است. بر اساس نظریات مربوط به این موضوع، توسعۀ‌مالی، هم از کانال رشد اقتصادی (غیرمستقیم) و هم، از کانال افزایش دسترسی به خدمات مالی (مستقیم)، بر توزیع درآمد اثرگذار است. مطالعات فراوانی پیرامون آثار توسعۀ‌مالی بر توزیع درآمد در مورد ایران با روش‌ها و شاخص‌های مختلف انجام گرفته، که نتایج متفاوت و متضادی را به‌همراه داشته است؛ بنابراین بررسی این موضوع با استفاده از روشهای جدید و شاخص‌های متفاوت، می‌تواند ابعاد جدیدی از مساله را روشن سازد، لذا در این مطالعه، با استفاده از چند شاخص متفاوت و به کمک رهیافت خودرگرسیون برداری ساختاری و از طریق بررسی کانال‌های اثر گذاری مستقیم و غیرمستقیم توسعۀ‌مالی بر نابرابری‌درآمد در ایران، به بررسی اثر توسعۀ‌مالی بر نابرابری درآمد پرداخته‌ایم که نتایج آن در مورد اثر مستقیم توسعۀ‌مالی بر نابرابری درآمد، فرضیۀ تخفیف نابرابری، مبنی بر کاهش نابرابری درآمد تحت تأثیر توسعۀ‌مالی در ایران را تأیید می‌کند، اما دربارۀ آثار غیرمستقیم توسعۀ‌مالی، نتیجۀ قاطعی را به‌دست نمی‌دهد.
دوره ۱۹، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۸ )
چکیده
استفاده از سرریزهای کنگره‌ای بعنوان یک راه مؤثر و اقتصادی جهت افزایش ظرفیت آبگذری مطرح میباشد. قرارگیری سیکل‌های سرریز کنگره‌ای بر روی قوسی از یک دایره می‌تواند بهبود جهت‌گیری سیکل‌های سرریز نسبت به جریان ورودی و نیز افزایش طول تاج بازای یک عرض معین را سبب گردد. این تحقیق به بررسی آزمایشگاهی اثرات دیوارهای هادی جریان بر عملکرد سرریزهای کنگره‌ای قوسی می‌پردازد. ضمن بررسی اثرات پارامترهای نسبت بار هیدرولیکی به ارتفاع سرریز (Ho/P)، زاویه دیوار جانبی سرریز (α) و زاویه انحنا (Θ) بر ضریب آبگذری و کارآیی سرریزهای کنگره‌ای قوسی، اثرات زاویه بین دیوارهای هادی جریان (Θ′) نیز بر این مهم مورد تحقیق قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که قوسی‌کردن سرریز کنگره‌ای می‌تواند بهبود کارآیی آن را سبب گردد. علی‌ایحال با افزایش بار هیدرویکی، کارآیی سرریزهای کنگره‌ای قوسی کاهش می‌یابد. در مقادیر پایین زاویه انحنا، انتخاب مناسب زاویه بین دیوارهای هادی جریان می‌تواند تا حدود ۲۰ درصد کارآیی سرریز را بهبود بخشد. لیکن اثرات این پارامتر در مقادیر بالای زاویه انحنا قابل صرف‌نظر کردن میباشد.
دوره ۱۹، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۴ )
چکیده
با استفاده گسترده از فلسفه‌های تولید مانند تولید به‌موقع، امروزه بیش از گذشته بر در نظر گرفتن همزمان داده‌های اصلی و ترتیبی در فرایند انتخاب تأمین‌کننده تأکید میشود. به‌طور سنتی، بسیاری از مدل‌های بهینه‌سازی انتخاب تأمین‌کننده فرض را بر این می‌گذارند که قیمت متوسط مخارج مربوط به آن ثابت است. ولی در‌واقع، وضعیت اصلاً به این صورت نیست. در حقیقت، تأمین‌کنندگان معمولاً تخفیف‌های حجمی می‌دهند تا خریداران را به سفارش بیشتر ترغیب کنند. برای انتخاب بهترین تأمین‌کنندگان در محیط‌های تخفیف حجمی در حضور هر دو نوع داده‌های اصلی و ترتیبی، این مقاله رویکرد نوآورانه‌ای را پیشنهاد می‌کند. در این مقاله نخست از دو دیدگاه خوشبینانه و بدبینانه، کارایی‌های تأمین‌کنندگان تحت ارزیابی به دست می‌آورده میشود. دیدگاه خوشبینانه، هر تأمین‌کننده را با مجموعه‌ای از مطلوب‌ترین وزن‌ها ارزیابی می‌کند و کارایی‌های اندازه‌گیری شده از دیدگاه خوشبینانه، کارایی‌های خوشبینانه نامیده می‌شوند. دیدگاه بدبینانه، هر تأمین‌کننده را با مجموعه‌ای از نامطلوب‌ترین وزن‌ها ارزیابی می‌کند و کارایی‌های اندازه‌گیری شده از دیدگاه بدبینانه، کارآیی‌های بدبینانه نامیده می‌شوند. سپس، نشان داده میشود که این دو نتیجه ارزیابی با یکدیگر تعارض دارند و بدون تردید یک‌سویه، غیرواقع‌گرایانه و غیرمتقاعد کننده هستند. برای غلبه بر این مشکل، یک اندازه عملکرد کلی جدیدی را پیشنهاد می‌کنیم که برای ادغام اندازه‌های به دست آمده از دیدگاه‌های خوشبینانه و بدبینانه استفاده میشود و آن را برای شناسایی تأمین‌کننده دارای بهترین عملکرد به کار خواهیم برد. یک مثال عددی کاربرد روش پیشنهادی را نشان خواهد داد.
