۲۵ نتیجه برای سرمایه اجتماعی
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۸۸ )
چکیده
در دنیای معاصر دامنه کنشهای اجتماعی از حد دوستان و آشنایان فراتر رفته و به تعامل با کنشگران ناآشنا تعمیمیافته است. علاوه بر این، در شرایط کنونی افراد ناچارند به اشخاصی که نمیشناسند و نهادها و سازمانهای انتزاعی و یا به ساختارهای غیر شخصی اعتماد کنند. به همین دلیل اعتماد انتزاعی و تعمیمیافته در جامعه جدید بطور خاص اهمیت پیدا کرده است. اما در جوامع در حال توسعه، بویژه ایران، مشکلاتی در این زمینه وجود دارد. دایره اعتماد در این جوامع هنوز در محدوده اقوام و خویشان و دوستان و آشنایان خلاصه میشود. در این جوامع انواع جدید اعتماد یعنی اعتماد تعمیمیافته و انتزاعی که لازمه تقویت هویت ملی و استحکام یک کشور است هنوز جایگاه محکمی نیافته است.
تحقیق حاضر با روش پیمایشی، درصدد است وضعیت اعتماد اجتماعی تعمیمیافته در بین شهروندان ارومیه و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن را بررسی کند. جامعه آماری این تحقیق را افراد ۱۸ سال به بالای خانوارهای ساکن در شهر ارومیه تشکیل میدهند که از بین آنها نمونهای با حجم ۳۰۰ نفر به روش نمونه گیری خوشهای انتخاب شده است.
در این بررسی، فرض اول بر این بوده است که میزان اعتماد اجتماعی در شهر ارومیه مانند سایر شهرهای ایران پایین است. فرض دوم بر این بوده است که با توجه به نظریههای مرتبط، تعاملات اظهاری، گستردگی روابط، تعهد اجتماعی، دگرخواهی، مقبولیت اجتماعی و احساس امنیت برروی اعتماد اجتماعی تعمیمیافته تـأثیر میگذارند. کلیه فروض مزبور در این بررسی تایید شدهاند به استثنای گستردگی روابط که مستقیما بر متغیر وابسته تاثیر نداشته و از طریق متغیرهای دگرخواهی و احساس امنیت بر آن تاثیر دارد.
دوره ۱، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۰ )
چکیده
در دهههای اخیر تحقیقات زیادی درخصوص ارتباط سرمایه اجتماعی با رشد و توسعه اقتصادی در سطح جوامع بهوسیله دانشمندانی چون بوردیو، کلمن و پوتنام صورت گرفته است. در همین راستا این مسأله مطرح شد که این شکل از سرمایه چه تأثیری بر عملکرد سازمانهای تولیدی و صنعتی خواهد داشت.
هدف: هدف این تحقیق کشف و ارائه الگوی اثرگذاری سرمایه اجتماعی بر عملکرد شرکتهای فعال در صنعت ،بهخصوص صنعت خودرو در ایران بوده است.
روش تحقیق: در تحقیق حاضر که از نوع توسعهای محسوب میشود، سرمایه اجتماعی ۱۲ شرکت فعال در صنعت ساخت قطعات خودرو (تابعه گروه صنعتی ایرانخودرو) به روش پیمایش مقطعی با ابزار پرسشنامه اندازهگیری و به منظور سنجش عملکرد این شرکتها نیز از نتایج ارزیابی صورتپذیرفته براساس خود ارزیابی مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا استفاده شد. در نهایت نیز همبستگی میان متغیرهای سرمایه اجتماعی و عملکرد سازمان هم با استفاده از تحلیل رگرسیون و هم در قالب الگویی جامع براساس مدلسازی معادلات ساختاری ارزیابی شد. یافتههایتحقیق: براساس اطلاعات بهدست آمده از تحقیق حاضر، این نتیجه حاصل شد که عملکرد سازمانهای مورد مطالعه تابعی از سرمایه اجتماعی این سازمانها است و متغیرهای شبکه اجتماعی، اعتماد و هنجارهای مشترک در سازمان بر عملکرد سازمان از مناظر مختلف (مشتریان، کارکنان، جامعه و نتایج کلیدی عملکرد) اثرگذار بودهاند.
دوره ۱، شماره ۳ - ( ۸-۱۳۹۰ )
چکیده
در سال های اخیر اهمیت سرمایه اجتماعی به مثابه یک دارایی نامشهود سازمانی مورد توجه علاقه مندان مباحث سازمان و مدیریت قرار گرفته است که از آن به عنوان منبع ناشی از روابط اجتماعی درون سازمان یاد می شود. هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین ادراک از عدالت سازمانی و سرمایه اجتماعی کارکنان شعب بیمه ایران استان گیلان می باشد. روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی پیرسون است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت بیمه ایران در استان گیلان (۴۹۲ نفر می باشند) بوده است. با توجه به جدول کهن، مورگان و کرجسای حجم نمونه ۲۲۰ نفر تعیین شد. ابزار گرد آوری اطلاعات، پرسشنامه و از نوع میدانی انجام شده است. برای سنجش سرمایه اجتماعی از پرسشنامه طراحی شده به وسیله ناهپیت و گوشال (۱۹۹۸) با ۱۶ گویه استفاده شد و برای سنجش عدالت اجتماعی نیز از پرسشنامه استاندارد شده با ۱۹ گویه و با مقیاس طیف لیکرت استفاده شد. روایی ابزار تحقیق با استفاده نظرجمعی از صاحب نظران و متخصصان مورد تأیید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه سرمایه اجتماعی با استفاده از آلفای کرونباخ ۸۹۶/۰ و عدالت سازمانی ۹۱۶/۰ تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها هم از آزمون هبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که میان دو متغیر ادراک کارکنان از میزان رعایت عدالت سازمانی و مرتبه سرمایه اجتماعی آنان در سازمان در سطح اطمینان ۹۹ درصد، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
دوره ۱، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۹ )
چکیده
بکارگیری سرمایه اجتماعی در فرایند بهسازی خیابان های واقع در محلات سنتی، مستلزم شناخت فرآیند های شکل دهنده به سکانس ها در طول زمان است. هدف پژوهش حاضر معرفی چارچوبی جهت به کارگیری سرمایه های اجتماعی در بهسازی محیطی و نگهداری مسئولانه سکانس های مرتبط با محلات در خیابان است. پرسش پژوهش آن است که چگونه می توان نقش امروزین خیابان به عنوان عنصر جداکننده محلات را به عنصر پیوند دهنده ی آن ها تبدیل نمود؟ پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی در ۳ فاز ۱- تبیین چارچوب مفهومی مرتبط جهت ورود به بستر پژوهش ۲- تحلیل و بحث در خصوص یافته های عینی و ذهنی و ۳_ رتبه بندی راهبردهای مشارکت موثر و تحلیل کیفی داده ها را به انجام رساند. ابزار سنجش، پرسشنامه نیمه ساختار یافته و استفاده از آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS در راستای سنجش معیارها و پاسخگویی به پرسش ها بوده است. بستر پژوهش خیابان امام خمینی و محلات مجاور آن می باشد. بر اساس جمعیت جامعه آماری پژوهش، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۳۷۸ نفر محاسبه شد. شاخص های پژوهش، دعوت کنندگی، تظاهر شخصیت محله در لبه خیابان، شفافیت و عمق بخشی به لبه خیابان و احساس تعلق و رفتارهای مسئولانه محیطی می باشند. بر اساس نتایج پژوهش گویه های مرتبط با طراحی ورودی های همخوان با هویت تاریخی محلات و تداوم فعالیت های تفریحی و گردشگری در لبه و بافت درونی محلات، در جهت هویت بخشی به سکانس های خیابان از اهمیت بالاتری برخوردارند.
دوره ۲، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۱ )
چکیده
برخورداری از سرمایه اجتماعی قوی ، منجر به دسترسی سریع و با زمانبندی مناسب به مجموعه متنوعی از اطلاعات رقابتی می شود. و از اینرو که اطلاعات دریافتی از افراد مورد اطمینان، عموما دقیق، مرتبط و قابل اتکا هستند؛ یکی از مولفه های کلیدی فرصت های کارآفرینی به شمار می آید. نوآوری پژوهش حاضر در بررسی توامان سرمایه اجتماعی و بازاریابی به مثابه کارکردهای سازمانی با استفاده از روش شناسی نگاشت مفهومی به مثابه ترکیبی از روش های استقرایی و قیاسی است. در فرآیند اجرای پژوهش روش نمونه گیری هدفمند ملاکی و مصاحبه های نیمه ساختاریافته عمیق از ۱۰ نفر از خبرگان موضوع تا مرحله اشباع استفاده شد. نتایج مطالعه گویای جایگاه برجسته و نمایان سرمایه اجتماعی و ابعاد آن در فعالیت های بازاریابی بنگاه های کارآفرین است. به طوریکه سرمایه اجتماعی بر ۵ خوشه ی آمیخته بازاریابی، کنترل و ارزیابی بازار، تحقیقات بازار و تحلیل رفتار مشتری، عوامل راهبردی و عوامل درون سازمانی؛ و ۱۵ زیرخوشه ی توزیع، ترفیع، قیمت و محصول(آمیخته بازاریابی)؛ مشتریان، رقبا، تامین کنندگان و سیستم ها و روش ها(کنترل و ارزیابی بازار)؛ رفتار مشتری و سیستم ها و روش ها(تحقیقات بازار و تحلیل رفتار مشتری)؛ ساختار، سبک و کارکنان(عوامل درون سازمانی)؛ و مشتری و ورود به بازار(عوامل راهبردی) را نگاشت می کند.
دوره ۳، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۲ )
چکیده
این مقاله براساس دیدگاه ارتباطی مزیت رقابتی تدوین شده است. در این دیدگاه مزایای رقابتی نه تنها از منابع سطح شرکت بلکه از ظرفیتهایی که تقلید از آن سخت است و در روابط پویا عجین شده است، نشأت میگیرد. هدف اصلی تحقیق بر تحلیل و کمیسازی تأثیر ابعاد سرمایه اجتماعی بیرونی بر کسب مزیت رقابتی سازمان میباشد. در این راه با بررسی گسترده ادبیات موضوع، مدل مفهومی اولیه تدوین شد. این مدل مفهومی در شرکتهای صنعت رنگ و رزین مورد مطالعه قرار گرفت و دادههای مورد نیاز با پرسشنامه از مدیران ارشد مرتبط و اعضای هیأت مدیره این شرکتها جمعآوری شد. با استفاده از آمار توصیفی، استنباطی و مدلسازی معادلههای ساختاری به تحلیل تجزیه و تحلیل نتایچ پرداخته شد. نتایج نشان از نقش اندازه شرکت در نوآوری شرکت دارد. سرمایه اجتماعی بیرونی تأثیر بهسزایی بر مزیت رقابتی سازمان دارد. علاوه بر این بعد ساختاری مؤلفه سرمایه اجتماعی بیرونی بهعنوان مهمترین و مؤثرترین بعد بر ابعاد مزیت رقابتی و بعد انعطاف استراتژیک بهعنوان تأثیرپذیرترین بعد مزیت رقابتی از سرمایه اجتماعی بیرونی شناخته شدند. بعد شناختی از ابعاد سرمایه اجتماعی بیرونی کمترین تأثیر را بر مزیت رقابتی داشته است. به نظر میرسد توجه به روابط شخصی گرمی، ارتباط کاری متنوع و زیاد و همکاری تنگاتنگ با گروههای کاری در مجموعه صنعت مهمترین ابزار برای رسیدن به نتایج مورد نظر سازمانی باشند.
دوره ۳، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۲ )
چکیده
اهمیت یکپارچگی زنجیره تأمین به حدی است که برخی محققان اعلام میکنند، کل مفهوم مدیریت زنجیره تأمین از یکپارچگی منتج شده است. فراهم کردن زمینههای شکلگیری و تداوم اثربخش یکپارچگی زنجیره تأمین، مستلزم شناخت عوامل مؤثر بریکپارچگی است. از طرفی پژوهشها نشان میدهد که وجود سرمایه اجتماعی در سطح بالا موجب موفقیت سازمانها است. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر یکپارچگی زنجیره تأمین قرار گرفت که از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی از نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی برمدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری شامل ۴۳۵ سازمان فعال در صنعت مواد غذایی استان فارس است که با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای، تعداد ۱۲۴ نفر از مدیران مرتبط با زنجیره تأمین انتخاب و پرسشنامه بین آنها توزیع شد و دادهها مورد تحلیل قرار گرفت. در این مدل از پنج عامل مؤثر بر یکپارچگی زنجیره تأمین نام برده شد که هدف پژوهش، تأثیر سرمایه اجتماعی بر این پنج عامل قرار داده شده است. پس از تجزیه و تحلیل دادههای گردآوری شده بر اساس مدلسازی ساختاری، نتایج به دست آمده نشان داد که سرمایه اجتماعی بر دو عامل قدرت و نگرش درجامعه آماری مدنظرتأثیر ندارد و از طرفی سرمایه اجتماعی بر ابعاد الگوهای ارتباطی، اعتماد و تعهد از یکپارچگی زنجیره تأمین مؤثر میباشد.
دوره ۴، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۳ )
چکیده
امروزه یکی از مهمترین اولویتهای اعلام شده بهوسیله پژوهشگران مدیریت دانش، ایجاد انگیزه در افراد برای تسهیم دانش آنان است. اگرچه بعضیها معتقدند که دانش قدرت است ولی به نظر میرسد که دانش به خودی خود قدرت ندارد بلکه چیزی که به افراد قدرت میدهد، آن قسمتی از دانش آنان است که با دیگران تسهیم میکند.
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سرمایه اجتماعی و کنترل رفتاری به عنوان عوامل تأثیرگذار بر وضعیت تسهیم دانش ضمنی میان کارکنان پرداخته است. در این راستا براساس ادبیات پژوهش، مدلی برای نشان دادن تأثیر سرمایه اجتماعی و کنترل رفتاری بر رفتار تسهیم دانش ضمنی طراحی و مورد آزمون قرار گرفت.
نتایج حاصل از تحلیل معادلات ساختاری و تحلیل رگرسیون نشان داد که سرمایه اجتماعی در قالب دو متغیر اعتماد مبتنی بر تمایل و ارزشهای مشترک و کنترل داخلی بر قصد تسهیم دانش ضمنی تأثیر مثبت دارد. همچنین قصد تسهیم دانش ضمنی بر رفتار تسهیم دانش ضمنی زمانی که کنترل خارجی بیشتر است، نسبت به زمانی که کنترل خارجی کمتر میباشد، بیشتر است.
دوره ۵، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۴ )
چکیده
در دنیای رقابتی کنونی، نقش کارکنان بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. سازمانها به دنبال کارکنانی میباشند که همه تلاش خود را در راستای اهداف سازمان به کار گیرند. پژوهش حاضر در نظر دارد تا در راستای رسیدن به ساز و کارهای لازم برای افزایش حمایت سازمانی ادراک شده، اثر سرمایه اجتماعی را بر آن بررسی نماید. جامعه آماری این پژوهش را تمامی ۲۲۰ نفر کارکنان شاغل در شعب بیمه البرز شهر تهران تشکیل میدهند. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (۱۹۷۰)، حجم نمونه برای انجام این پژوهش۱۴۰ نفر تعیین شد. نمونهگیری به روش تصادفی طبقهای و شیوه انتساب متناسب انجام شد. این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بوده و در جمعآوری دادهها از پرسشنامه بهره گرفته شده است. در تعیین پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ و برای تعیین روایی آن از نظرات استادان مدیریت و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. برای آزمون فرضیههای پژوهش از روش تحلیل مسیر بهره گرفته شد. نتایج نشان میدهد که سرمایه اجتماعی تأثیر مثبت و معنادار بر حمایت سازمانی ادراک شده دارد؛ همچنین از میان ابعاد سرمایه اجتماعی، تأثیرگذارترین بعد آن در میان کارکنان بیمه البرز، بعد رابطهای است.
دوره ۷، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۶ )
چکیده
گسترش استفاده از رسانههای اجتماعی، تمام ابعاد زندگی را تحت تأثیر قرار داده است و طبیعی است که سازمانها نیز نسبت به استفاده کارکنان از این رسانهها حساس باشند. در سالهای اخیر پژوهشهای گوناگونی در این رابطه انجام شده است که برخی از آنها نشاندهنده بهبود یا تضعیف عملکرد شغلی کارکنان در صورت استفاده از این رسانهها می-باشند. به نظر میرسد میبایست عوامل جانبی دیگری نیز در این ارتباط مد نظر قرار گیرد. در این پژوهش با استفاده از روش ارزیابی انطباقی، این عوامل با بررسی پیشینه موجود در این زمینه استخراج شده و مدلی مفهومی طراحی شده است. این مدل انواع تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم را در زمینه تأثیر استفاده از رسانههای اجتماعی بر عملکرد شغلی کارکنان نشان میدهد. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ استراتژی، توصیفی از نوع پیمایشی میباشد، بدین منظور و برای گردآوری اطلاعات پرسشنامهای میان ۲۲۷ نفر از کارکنان و کارشناسان آموزشی دانشگاه تربیت مدرس توزیع گردید و نتایج تحلیل شد. برای بررسی فرضیه ها از آزمون های رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که میان استفاده از رسانههای اجتماعی و هر یک از مؤلفههای عملکرد شغلی، سرمایه اجتماعی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی روابط معناداری وجود دارد.
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۸۶ )
چکیده
در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمانها براساس دانش زندگی میکنند و میمیرند، در این میان موفقترین سازمانها آنهایی هستند که از این دارایی ناملموس بهنحو بهتر و سریعتری استفاده کنند. مطالعات نشان دادهاند که برخلاف کاهش بازدهی منابع سنتی (مثل پول، زمین، ماشینآلات و غیره)، دانش در واقع منبعی برای افزایش عملکرد کسب وکار است. از دیدگاه استراتژیک، امروزه از سرمایه فکری به منظور خلق و افزایش ارزش سازمانی استفاده میشود و موفقیت یک سازمان به توانایی آن در مدیریت این منبع کمیاب بستگی دارد، بهعلاوه یکی از قابلیتهای مهم سازمانی که میتواند به سازمانها در خلق و تسهیم دانش کمک بسیار کند و برای آنها در مقایسه با سازمانهای دیگر «مزیت سازمانی پایدار » ایجاد کند، سرمایه اجتماعی است. از این رو، هدف مقاله حاضر بررسی نقش سرمایه فکری و سرمایه اجتماعی در مزیت رقابتی دو شرکت خودروساز ایرانی است. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری این تحقیق نیز مدیران شرکتهای مطالعه شده میباشند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که در این دو شرکت بین سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به عبارت واضحتر با افزایش سرمایه اجتماعی، سرمایه فکری آنها افزایش یافته است. همچنین نتایج نشان میدهد که سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری شرکتهای مطالعهشده توانسته است تا در افزایش مزیت رقابتی آنها تأثیر بگذارد.
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( ۶-۱۳۹۹ )
چکیده
پییـر بوردیو جامعهشناس فـرانسوی معتقد است، سلیقهها، قضاوتها و استعدادهای افراد اموری اجتماعی هستند که در نتیجه فرایند اجتماعی شدن شخص در طول زندگی کسب میشوند. او سلیقه هنرمند را مخلوق ذوق حاکم بر جامعه، یعنی سلیقه طبقه دارای سرمایههای فرهنگی، اجتماعی و نمادین میداند. این مقاله با هدف بررسی مقایسهای نشانههای تغییرخواهی در آثار کمالالملک و ژاکلوییداوید، براساس نظرات بوردیو نگارش شدهاست. هر یک از این دو نقاش در نقاط عطف تاریخ کشور خود به خلق اثر پرداختهاند. در این پژوهش تلاش شدهاست با روش توصیفی – تحلیلی و تاریخی علاوه بر یافتن علت گزینش سبک مخصوص هر یک از این دو نقاش، چرایی وجود یا عدم وجود نشانههای تغییرخواهی در آثار داوید و کمالالملک با استفاده از نظرات بوردیو تبیین شود. یافتههای پژوهش نشان میدهد، انتخاب سبکهای طبیعتگرا و نئوکلاسیک توسط این دو هنرمند تحت تاثیر نظام آموزشی، سرمایههای فرهنگی و موضع این دو در ارتباط با میدان قدرت صورت گرفتهاست. در ارتباط با نشانههای تغییرخواهی نیز، با توجه به قرار گرفتن کمالالملک در دسته هنرمندان مستقل میدان تولید نقاشی، نمیتوان نشانی از تغییرخواهی را در آثار او دید؛ در حالی که در آثار داوید، به دلیل قرارگیری وی در موضع وابسته به مخالفین طبقه حاکم، نشان تغییرخواهی را میتوان مشاهده کرد.
داود بهبودی، حسین اصغرپور، فرانک باستان، یزدان سیف،
دوره ۱۳، شماره ۳ - ( ۶-۱۳۹۲ )
چکیده
در کشورهای دارای وفور منابع طبیعی از جمله ذخایر نفتی، درآمد حاصل از این منابع به دلایل مختلفی از جمله عدم مدیریت صحیح این درآمدها،میتواند با تأثیرگذاری بر شرایط اقتصادی و اجتماعی، به مانعی برای توسعه تبدیل شود.
هدف این مطالعه، بررسی رابطه درآمدهای نفتی و سرمایه اجتماعی در ایران طی دوره ۸۶-۱۳۵۵ میباشد. به منظور تخمین مدل و تجزیه و تحلیل دادهها، روش خود توضیح با وقفههای گسترده (ARDL) و آزمون همجمعی باند مورد استفاده قرار گرفته است.
بر اساس یافته های تحقیق، درآمد نفتی به عنوان شاخصی برای وفور منابع طبیعی، دارای تأثیر منفی و معنیدار بر سرمایه اجتماعی میباشد. نتایج همچنین نشان میدهند که افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه، تأثیر مثبت بر سرمایه اجتماعی در ایران دارد.
سعید شفیعا،
دوره ۱۳، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۲ )
چکیده
این مقاله با هدف ارزیابی اثر سرمایه اجتماعی بر توسعه پایدار اقتصادی در گروه فعالان اقتصادی محله غیررسمی شمیران نو واقع در منطقه ۴ شهرداری تهران طراحی شده است.
روش تحقیق از نوع توصیفی، پیمایشی و تحلیلی است و برای جمعآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است.
هدف اصلی تحقیق، ارزیابی رابطه سرمایه اجتماعی گروه تحقیق با توسعه پایدار اقتصاد محله ای است و هدف فرعی، بررسی توانایی روش های سنجش مستقیم و غیرمستقیم سرمایه اجتماعی با توجه به داده های آماری است. دادههای آماری نشان داد که دو روش متفاوت ارزیابی سرمایه اجتماعی، توانایی سنجش این مفهوم را دارا میباشند. ضمنأ نتایج تأیید کننده رابطه مثبت و معنیدار میان سرمایه اجتماعی وتوسعه پایدار اقتصادی است. بنابراین سرمایه اجتماعی بالا وسیلهای برای افزایش پایداری اقتصاد محلی بوده و انگیزههای اقتصادی گروه تحقیق، عامل مؤثری برای چگونگی این تبدیل است.
دوره ۱۵، شماره ۱ - ( ۱۱- )
چکیده
در چند دهه اخیر دیدگاه توسعه پایدار به عنوان دیدگاه غالب در تمام زمینههای علوم به عنوان رویکردی نوین وارد گردیده است. این دیدگاه و رویکرد خاص آن به محله یعنی توسعه محلهای پایدار حل مشکلات شهری را در بازگشت به مفهوم محلات در شهرها میدانند. در مقیاس محلی استفاده از فرایندهای مشارکتی توسعه، بر اساس مشارکت بهینه عموم مردم محلی به عنوان سرمایههای اجتماعی امری ضروری است. در این راستا لازم است ابتدا مشخص گردد که ادراک مردم محلی از فرایند مشارکتی چیست و چه مسایلی را سبب تقویت و یا تضعیف این فرایند میدانند.
در این مقاله با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق و استفاده از گروههای کانونی در یک محله نمونه شهری (محله جلفا) که دارای پیشینه قوی تاریخی و شبکههای اجتماعی قوی در گذشته بوده است، ادراک و تصورذهنی ساکنین از یک فرایند مشارکتی و عوامل مثبت و منفی مؤثر بر آن مورد بررسی قرار گرفته است. از بررسیهای بعمل آمده میتوان چنین استنباط نمود که در کنار عدم وجود ویا تضعیف فرهنگ مشارکت در میان مردم محله، یکی از دلایل اصلی عدم وجود روابط اجتماعی در میان ساکنین محلات، عدم وجود فضاهای محلی و اجتماعی است که از طریق آن بتوان زمینه ایجاد تعاملات و شبکه اجتماعی قوی و انگیزه لازم در ساکنین محلی، برای مشارکت در طرحهای محلی را ایجاد نمود. بنابراین ایجاد و طراحی فضاهای عمومی اجتماعی شهری در مقیاس محلات میتواند زمینهای برای تشویق به مشارکت فعالتر مردم در برنامههای توسعه محلی باشد.
نادر مهرگان، حسن دلیری،
دوره ۱۵، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۴ )
چکیده
بشر در اعصار تاریخ و از زمانی که زندگی جمعی را برای ادامه حیات خود برگزید، به صورت تلویحی و ناخودآگاه از سرمایه اجتماعی در پیشبرد بهتر اهدافش بهره برده است. اما امروزه اهمیت مفهوم سرمایه اجتماعی در بطن اقتصاد و اجتماع قرار گرفته است و جوامع برای پیشرفت و بعضاً جلوگیری از انحطاط، ناگزیر به شناخت چارچوب سرمایه اجتماعی و اثراتش در جامعه و استفاده از آن بهعنوان راهکاری برای خروج از انحطاط و رکود هستند. در این میان، یکی از مهمترین اثرات و برهمکنشها حاصل از سرمایه اجتماعی، ارتباطی است که میان آن و شاخصهای توسعه اقتصادی -اجتماعی وجود دارد.
در این پژوهش، به دنبال آن خواهیم بود تا نوع تأثیر متقابلی را که سرمایه اجتماعی و توسعه انسانی در استان های ایران برهم خواهند داشت، شناسایی کنیم. برای رسیدن به این هدف، از روش خودرگرسیون برداری پانل دیتا (PVAR) برای دوره سالهای ۱۳۸۸-۱۳۷۹ استفاده کرده ایم.
نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که سرمایه اجتماعی دارای اثرات مثبتی بر توسعه انسانی در استان های ایران بوده و از سوی دیگر، توسعه انسانی نیز سبب خواهد شد تا لایه های سرمایه اجتماعی در استان ها شکل گرفته و تقویت شود.
دوره ۱۶، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۱ )
چکیده
نحوه اعمال اراده سیاسی و چگونگی توزیع قدرت سیاسی در سطح فضای درون یک واحد سیاسی یا ناحیه سیاسی، از مهمترین مباحث جغرافیای سیاسی است که تحت عنوان نظام سیاسی یا نظام فرمانروایی مطرح می گردد. مطالعه حاضر توزیع فضایی قدرت سیاسی از طریق شورای اسلامی شهر در ایران با استفاده از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و نظریه سرمایه اجتماعی می باشد. تحلیل داده های مطالعه نشان می دهد، با وجود تاکید سرمایه اجتماعی به همکاری، مشارکت و اعتماد میان نهادهای مردمی و مردم محلی که سبب پویایی بیشتر جامعه می شود و مردم خود امور محلی را انجام می دهند، وجود قوانین مبهم و نظام اداری متمرکز منجر به عدم کارایی مناسب شوراهای اسلامی شده و حوزه عمل و اختیارات آنها را محدود می کند. در این شرایط به جای توزیع قدرت در دست نهادهای مردمی همچون شوراها، شورایاری ها و شهرداری ها، قدرت در دست حکومت مرکزی متمرکز خواهد بود و این نهادهای مردمی به جای تمرکززدایی به حمایت خواهی از دولت و تمرکزگرایی شدیدتر قدرت در دست دولت مرکزی دامن می زنند. از این رو می توان گفت که، هماهنگی سیاستی برای تدوین توسعه راهبردی شهر ها در شرایط کنونی باید از طریق مکانیزم های هماهنگی و همکاری با استفاده از موارد زیر صورت گیرد که عبارتند از: مشارکت تعداد زیاد شهروندان و گروه های ذی نفع شهری از جمله بخش عمومی و خصوصی، همکاری تا حد امکان در صورت بندی و اجرای راهبرد ها، گستردگی کم موضوعات سیاسی در سیاست گذاری، مرز های بسیار باز برای شهروندان و مشارکت آنها به صورت مشاوره افقی، آزادی عمل اندک دولت از جامعه.
دوره ۱۶، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۱ )
چکیده
در این مقاله پس از معرفی رویکرد توسعه دارایی مبنا به تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی (به عنوان مهم ترین دارایی در سطح اجتماع محلی)، عوامل اجتماعی-کالبدی و تمایل به مشارکت سازمان یافته (به عنوان پیش نیاز ضروری رویکرد دارایی مبنا) می پردازیم. شاخص های مورد بررسی را از مطالعات و تجربیات داخلی و جهانی استخراج کرده و با روش پیمایش، در محله امامزاده حسن شهر تهران مورد سنجش قرار داده ایم. نتایج رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر تمایل به مشارکت سازمان یافته، سرمایه اجتماعی و عوامل اجتماعی- کالبدی نشان می دهد سرمایه اجتماعی (با ضریب ۰,۴۸۴) بر تمایل به مشارکت تأثیر مستقیم و افزاینده دارد. همچنین، قدمت سکونت (با ضریب ۰.۲۵۶)، میزان کیفیت امکانات کالبدی از دید ساکنان (با ضریب ۰.۳۳۳) و میزان حضور پذیری فضاهای عمومی در محله (با ضریب ۰.۳۵۴) با واسطه سرمایه اجتماعی بر تمایل به مشارکت سازمان یافته تأثیر افزاینده دارند و تأثیر وضعیت مالکیت (۰.۰۵۸) نسبت به سه عامل دیگر کمتر است. این نتایج نشان می دهد سرمایه کالبدی برای افزایش سرمایه اجتماعی دارای اهمیت ابزاری است و در رویکرد دارایی مبنا برای توسعه اجتماع محلی باید به سرمایه های کالبدی و اجتماعی به صورت یکپارچه برای ظرفیت سازی توجه کرد.
دوره ۱۸، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۳ )
چکیده
هدف این مقاله بررسی رابطه تسهیم دانش در سازمان بر موفقیت سیستم مدیریت استعداد با در نظر گرفتن سرمایه اجتماعی در صنعت نفت میباشد. سؤال اصلی مقاله این است که چگونه میتوان تسهیم دانش و مدیریت استعداد را با استفاده از این رابطهها در سازمان پیادهسازی کرد. نتایج نشان داده است که این امر از طریق فعالیتهایی است که سرمایه اجتماعی را افزایش می دهند، به این منظور سه پرسشنامه برای سنجش مدیریت استعداد، تسهیم دانش و سرمایه اجتماعی در جامعهای شامل ۱۷۴ نفر از مدیران و کارشناسان منابع انسانی در حوزههای ستادی شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای تابعه مستقر در تهران با روش نمونهگیری تصادفی طبقهبندی شده، توزیع شد. ۶۲ نفر از آنها براساس فرمول نمونهگیری به عنوان نمونه انتخاب شدند. از میان آنها ۵۷ پرسشنامه بازگردانده شد که ۳۵ درصد کل جامعه را تشکیل داده است. پردازش حاصل از دادهها با استفاده از مدل معادلات ساختاری نشان میدهد که نقش تعدیلگری متغیر مطالعه شده بر رابطه بین ابعاد دو متغیر تسهیم دانش و مدیریت استعداد مورد تأیید است. این یافته به آن معناست که تأکید بر سرمایه اجتماعی و رعایت آن از سوی سازمانها میتواند منجر به تأثیر هر کدام از متغیرهای تسهیم دانش و مدیریت استعداد در پیادهسازی موفق دیگری در سازمان باشد.
دوره ۱۹، شماره ۱ - ( ۱۲- )
چکیده
سرمایه اجتماعی به تفکیک ابعاد سه گانه آن یعنی، گستره روابط اجتماعی، میزان اعتماد اجتماعی و میزان معامله به مثل، با ۶۰۰ نمونه از دانش آموزان و والدین آن ها در دو شهر چندیگر در هند و تهران در ایران مطالعه شد. نتایج نشان می دهد که گستره روابط اجتماعی در هند بالاتر از ایران است، در حالی که میزان اعتماد واقعی سنجیده شده در شبکه اجتماعی ایران بسیار بالاتر از هند می باشد. سومین بعد یعنی میزان معامله به مثل نیز در ایران بالاتر از هند است و بدین ترتیب، سرمایه اجتماعی در نمونه های مطالعه شده ایرانی بالاتر از هند می باشد. همچنین میزان اعتماد اجتماعی تخمین زده شده به وسیله افراد در هند بالاتر از میزان اعتماد واقعی موجود در شبکه است و عکس این حالت نیز در ایران دیده می شود. به عبارت دیگر ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی ، الزاما با یکدیگر هم تغییری بالایی ندارند.