---

چکیده روستای سطوه یکی از روستاهای کویری استان سمنان و از نظر تقسیمات کشوری از توابع شهرستان شاهرود است که به همراه چند روستای مجاورش به منطقۀ «سرکویر» معروف است. گونۀ زبانی این روستا -که مشابهت زیادی به لهجه‌های بازماندۀ خراسان قدیم دارد- به دلایل متعدد، ازجمله فاصلۀ طولانی با شهر، تا حد زیادی دست‌نخورده باقی مانده است. مطالعه دربارۀ واژگان، اصطلاحات و تعابیر این گونۀ زبانی افزون‌بر فواید مردم‌شناسانه و زبان‌شناسانۀ آن ممکن است در حل برخی از مشکلات زبانی و معنایی متون کهن فارسی مفید و مؤثر باشد. در پژوهش حاضر مهم‌ترین واژگان و اصطلاحات دامداری این روستا- که طی پژوهشی میدانی گردآوری شده و با منابع کتابخانه‌ای تکمیل گردیده- به صورت موضوعی تدوین شده و افزون‌بر آن، به نکاتی دیگر از قبیل وجوه اشتقاق، ریشه‌یابی برخی لغات کهن ایرانی و آداب و رسوم دامداران در این گونۀ زبانی اشاره شده است.

---

یکی از شناخته شده ترین روش های پایش کیفیت میکروبی شیرخام، تعیین شمار کلی باکتریهاست که از اهمیت ویژه ای برای دامداران و فرآوری کنندگان برخوردار است. از روش استاندارد پلیت کانت می توان برای تعیین بار میکروبی شیرخام استفاده نمود. ارزیابی شمار کلی باکتریها در شیرخام دامداری ها با استفاده از روش استاندارد پلیت کانت، هدف اصلی این پژوهش بود. به این منظور هفت دامداری بصورت تصادفی انتخاب شدند و کیفیت میکروبی شیر خام تازه دوشیده شده در آنها در مراحل مختلف مانند: قبل و پس از تخلیه اولین جهش های شیر خروجی از پستان دام و شیر جمع آوری شده در تانک ذخیره شیر بررسی گردید. نتایج این تحقیق نشان دادند که خارج نمودن اولین بخش های شیر موجود در مجرای خروجی شیر اثر مشخصی بر کاهش بار میکروبی شیر تازه دوشیده شده دارد، اما افزایش بار میکروبی در مرحله اختلاط شیرخام در مخزن ذخیره به مراتب بیشتر است و به همین علت جدا نمودن شیر های خام با درجات مختلفی از کیفیت میکروبی در مرحله نگهداری شیرخام از اهمیت به مراتب بیشتری برخوردار است. می توان نتیجه گیری نمود که کیفیت شیرخام تولید شده بوسیله اغلب دامداران مناسب نبوده و پیشنهاد می شود آموزش ها و راهنمایی های لازم به آنان ارایه گردد.

---

دهستان طرود واقع در مرز جنوبی استان سمنان و بلحاظ تقسیم بندی جغرافیایی جدید زیرمجموعه شهرستان شاهرود به شمار می‌رود. گونۀ زبانی رایج در این دهستان دورافتاده -که همانندی فراوانی با گویش‌های خراسانی دارد- به دلایل گوناگون، از جمله دوری از محیط‌های بزرگ، تا حد زیادی دست ناخورده باقی مانده است. هم از این رو پژوهش علمی پیرامون واژگان، اصطلاحات و تعابیر این گونه زبانی می‌تواند افزون بر مزایای مردم‌شناسانه و زبان‌شناسانۀ آن، در گشودن برخی ازگره‌های زبانی و معنایی متون کهن فارسی مفید و راهگشا باشد. پژوهش پیش رو می‌کوشد با دسته بندی مهم‌ترین واژگان و اصطلاحات درپیوسته با پیشه شترداری در دهستان طرود، که طی یک پژوهش میدانی گردآوری شده و پس از تکمیل با کمک منابع کتابخانه‌ای به صورت موضوعی تدوین شده، به نکاتی دیگر از قبیل واژگان همانند در دیگر گویش‌های ایرانی، وجوه اشتقاق آنها، ریشه‌یابی برخی واژه‌های کهن ایرانی و آداب و رسوم ساربانی در این گونۀ زبانی اشاره شده است.

---

کارایی و بهره وری مفاهیمی اند که تعیین کننده ی نسبت های ورودی و خروجی یک سیستم اقتصادی است. مدل تحلیل پوششی داده ها ابزاری مناسب برای محاسبه ی کارایی یک بنگاه می باشد, اما یکی از اشکالات این مدل این است که تصمیم گیرنده قادر به دخالت دادن شرایط ریسک و عدم قطعیت در نتایج بدست آمده نمی باشد , از سویی در پژوهش هایی که در بخش کشاورزی صورت می گیرد تصمیم گیرنده به شدت با شرایط ریسک و عدم قطعیت روبروست. روش تحلیل پوششی داده های بازه ای ( ) یک ابزار مفید در سنجش کارایی چندین بنگاه با در نظر گرفتن شرایط ریسک و عدم قطعیت و داده های غیر دقیق می باشد. در این تحقیق با استفاده از مدل کارایی استان های کشور در زمینه ی صنعت دامداری در سطح کشور با توجه به نهاده ها و ستاده های کلیدی و مهم در این صنعت, مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که استان اردبیل دارای بالاترین کارایی و استان بوشهر دارای پایین ترین کارایی در زمینه ی گاوداری های شیری و همچنین استان خوزستان دارای بالاترین کارایی و استان چهار محال و بختیاری دارای پایین ترین کارایی در زمینه گاوداری های پرواری در سطح کشور می باشند.آمار مورد استفاده در این پژوهش مربوط به یک دوره زمانی پنج ساله(۱۳۸۳-۱۳۷۹) می باشد.

---

مطالعات معاونت تحقیقات اقتصادی و اجتماعی وزارت کشاورزی سابق نشان می‬دهد که ضعف مدیریت در روستاها بخصوص بعد از اصلاحات ارضی سال ۱۳۴۲ مشکلات آسیب‏شناختی متعددی در حوزه تولید کشاورزی و روابط اجتماعی روستاها به‌وجود آورده و نتایج خسارت باری برای روند توسعه در کشور و تولید کشاورزی در روستاها به بار آورده است ]۱، صص ۸۲ و ۸۳[. به همین دلیل مقاله حاضر - نتیجه پژوهشی است که مؤسسه برنامه‏ریزی و اقتصاد کشاورزی آن را از نظر مالی تأمین کرده است - کوششی برای طراحی ابزار اندازه‬گیری (تبدیل متغیرهای اجتماعی- اقتصادی به عناصر ریاضی در فرمولهای عام) عملکرد مدیریت روستایی براساس نوع فعالیت اقتصادی روستا است؛ به ‌نحوی‌که با به‌کارگیری ادواری آن بتوان نقاط ضعف مدیریت روستایی را شناسایی و متغیرهای مورد نیاز را برای اصلاح این نقاط به‌کار گرفت. برای طراحی این فرمولها ابتدا عوامل مؤثر در کاهش یا افزایش کارایی مدیریت در روستا به لحاظ نظری و با رویکردی جامعه‬شناختی- روانشناختی شناسایی و دسته‌بندی شده و به یک مدل تحلیلی تبدیل شده‌اند. این رویکرد با مطالعه اکتشافی در مناطقی نظیر شهمیرزاد، سرگست بندرعباس، نوار شمالی از نور تا رامسر، منطقه زرین دشت فیروزکوه و روستاهای منطقه شاهرود و منطقه کلاردشت مورد اعتبارسازی تجربی نیز قرار گرفته است. سپس این عناصر نظری به متغیرهای قابل اندازه‬گیری تبدیل و شاخص سازی معادل شده‌اند. خصلت اجرایی این مدل و فرمولهای آن این است که در فرایند کاربرد و با توجه به شاخصهای تغییر اجتماعی- سیاسی و اقتصادی و فرهنگی می‬توان عناصر آن را با شاخصهای جدید جایگزین کرد. به همین جهت این مدل و ابزار اندازه‬گیری آن خاصیت خود- اصلاحگر دارد و تابع زمان و یا مکان و حتی بعد جغرافیای کاربرد و یا نوع فعالیت اقتصادی روستا نمی‬باشد. از این رو این مدل پس از کاربرد آزمایشی سه تا پنج ساله و پس از اصلاح عناصر آن می‌تواند در هر مجموعه‌ای که با مؤلفه‌های روستایی همخوان باشد، به‬کار گرفته شود.

---