۸ نتیجه برای خراسان رضوی
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۱۰-۱۳۹۷ )
چکیده
اهداف: نظم فضایی تحت تاثیر پدیده‌های طبیعی و انسانی، شبکه شهری را تشکیل میدهد. در نظام شهری متعادل به‌‌علت وجود عملکردها و فعالیت‌های سلسله‌مراتبی در شهرهای مختلف و ارایه خدمات متناسب با جمعیت موجود، پیوندهای سلسله‌مراتبی بین آنها برقرار است. هدف پژوهش حاضر، بررسی چگونگی شبکه شهری براساس تحلیل عملکردی و عوامل موثر بر تغییر شکل شبکه شهری استان خراسان رضوی بود.
ابزار و روش‌ها: پژوهش توصیفی- تحلیلی حاضر در سال ۱۳۹۴ به‌روش پیمایشی، بین ۱۱۸ نفر از کارشناسان استانداری، اداره کل راه و شهرسازی استان خراسان رضوی، فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها، جهاد دانشگاهی دانشگاه فردوسی، اساتید جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد و شهرداران شهرهای خراسان رضوی انجام شد که به‌روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه محقق‌ساخته بود. عوامل موثر بر عدم تعادل فضایی از طریق مدل‌سازی معادله ساختاری از نوع تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی و با استفاده از نرمافزار SPSS ۲۲ و Lisrel ۸,۵۲ ارزیابی شد.
یافتهها: عوامل اقتصادی، زیربنایی و سیاسی با بار عاملی ۷۷/۰، ۷۵/۰ و ۷۰/۰ بیشترین تاثیر را در عدم تعادل فضایی داشتند.
نتیجه‌گیری: شهر مشهد در بالاترین و شهر باجگیران در پایین‌ترین سطح از نظر عوامل توسعه قرار دارند. از بین عوامل موثر در عدم تعادل فضایی، تغییرات تقسیمات کشوری در سطح استان (تبدیل روستا به شهر)، حاکمیت نظام بسیط متمرکز، عدم توجه به نقش شهرهای میانی در تقسیم کار (عوامل سیاسی)، تمرکز فعالیت‌ها در کلان‌شهرها، تخصیص اعتبارات به‌طور نامتناسب در سطح استان و تمرکز نقش‌ها در مشهد (عوامل اقتصادی) و تمرکز خدمات برتر آموزشی و بهداشتی- درمانی (عوامل زیربنایی) نقش موثرتری دارند.
دوره ۲، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۳۹۹ )
چکیده
استقرار امنیت درمناطق مرزی به دلیل ویژگی‌ها و شاخص‌های این مناطق از اولویت بیشتری برخورداراست، از آن روی هرگونه ناامنی در مناطق مرزی میتواند امنیت را در داخل کشور در ابعاد مختلف مورد تهدید جدی قرار دهد. استقرار امنیت در مرز ومناطق مرزی در درجه اول مستلزم بررسی و شناخت ویژگی‌های طبیعی و انسانی مناطق مرزی میباشد. شناخت ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی مناطق مرزی به دلیل نقش مهم و بسترساز این‌گونه بنیادهای زیستی درحیات اجتماعی و توسعه مناطق مرزی از اهمیت زیادی برخوردار است، ضمن اینکه پدیده‌های طبیعی و عوارض جغرافیایی نقش مهمی در سیستم‌های پایش، مدیریت و کنترل مرزها دارند.
بر این اساس این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که پدیده‌ها و عوارض طبیعی منطقه مرزی استان خراسان رضوی و افغانستان شامل رودمرزی، توپوگرافی، پوشش گیاهی درچه وضعیتی قرار دارند و چه تاثیری بر امنیت مرز و مناطق مرزی دارند؟
مواد و روش: جهت استخراج، بررسی و تحلیل اطلاعات مورد نیاز از تصاویر ماهواره لندست، سنجنده OLI در سال۲۰۱۸، نرم افزارهایENVI۵.۳ و فنون RS& GIS استفاده شده است.
نتیجه گیری: یافته‌های پژوهش نشان میدهد، کم آبی و عمق کم رودخانه مرزی هریرود در بیشتر ایام سال، موجب افزایش امکان تردد غیرمجاز و قاچاق کالا و مواد مخدر از مرز شده و بر امنیت مرز تاثیر منفی دارد. وضعیتی که در مورد دریاچه فصلی نمک‌زار در منطقه مرزی مشترک بین دوکشور نیز صدق می‌کند. در مورد عامل توپوگرافی هم با توجه به نقشه‌های موجود می‌توان گفت وجود ارتفاعات در جوار مرزهای دو کشور و علاوه بر این تداوم و پیوستگی برخی ارتفاعات در آن سوی مرز در کشور افغانستان در مجموع بر امنیت مرز تاثیر منفی داشته است.
مریم مقیمی فیض آبادی، ناصر شاهنوشی،
دوره ۱۲، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۱ )
چکیده
سوختهای فسیلی، یکی از نهاده های مهم مصرفی در بخش های تولیدیاند که در ایران با قیمت بسیار پایینتر از قیمت جهانی در اختیار تولیدکنندگان و مصرفکنندگان قرار میگیرند و سهم زیادی از یارانه پرداختی را به خود اختصاص میدهند. یارانههای انرژی با تأثیر بر هزینه و قیمت کالاها و خدمات، تغییرات پیچیدهای در اقتصاد از طریق تخصیص منابع به وجود میآورد، که دارای آثار گستردهای میباشد.
در این مقاله، یک الگوهای تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE) تدوین و اطلاعات مربوط به آخرین جدول داده- ستانده در سال ۱۳۸۰ خراسان رضوی و حسابهای ملی ایران در همین سال در قالب ماتریس حسابداری اجتماعی به عنوان پایه آماری به کار گرفته شده است و اثرات حذف یارانه سوخت بر تغییرات تولید، هزینه و قیمت در قالب مدل تعادل عمومی محاسباتی مورد بررسی قرارگرفته است.
نتایج به دست آمده نشان میدهد با حذف یارانه سوختهای فسیلی شاخص تولید، هزینه و قیمت کالاهای تولیدی بخشهای مختلف افزایش مییابد و بالاترین رشد تولید و هزینه، مربوط به بخش گاز طبیعی و بالاترین افزایش قیمت، مربوط به بخش فرآوردههای نفتی میباشد.
سناریوی حذف یکباره با افزایش تولید کمتر و افزایش هزینه بیشتر نسبت به دیگر سناریوها، ترجیح داده میشود؛ زیرا پس از آزادسازی قیمتها، بار روانی این افزایش قیمت در یک سال تحمیل میشود.
دوره ۱۵، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۰ )
چکیده
آمایش سرزمین را سازمان‌دهی هماهنگ و سزاوار فضای حیاتی کشور در قالب سیاست‌های کلی توسعه و ضرورت‌های دفاعی دانسته‌اند. اعمال دیدگاه‌های دفاعی و امنیتی در طرح‌های آمایش نشاندهنده هم پیوندی عملکردی میان فعالیت از یک طرف و تشکیلات دفاعی از طرف دیگر است. تاکنون در طرح‌های آمایش به ملاحظات دفاعی – امنیتی کمتر توجه شده و از ارائه طرح‌ها و راه‌کارهایی برای دفاع سرزمینی و حفاظت از استقرارگاه‌های نظامی، مراکز و تأسیسات حیاتی، حساس و مهم در مقابل تهدیدات و حملات نظامی غفلت شده است رعایت ملاحظات دفاعی و امنیتی در طرح‌های آمایش تابع متغیرهای متعددی است که باید در این‌گونه طرح‌ها مورد توجه قرار گیرند. موقعیت جغرافیایی منطقه مورد نظر، نوع و سطح تهدیدات نظامی و امنیتی متوجه منطقه مورد نظر، منشأ و منبع تهدید و راهکارها و طرح‌های پدافند غیر عامل متناسب با نوع تهدیدات، مهم‌ترین این متغیرها هستند. استان‌های مرزی کشور دارای موقعیت، شرایط و ویژگی‌های خاص بوده و تفاوت‌های سیاسی- فضایی با سایر استان‌های داخل کشور دارند، از اینرو در طرح‌های آمایش استان‌های مرزی باید ملاحظات دفاعی- امنیتی متناسب با این ویژگی‌ها تدوین و اجرا شود. استان خراسان رضوی به دلیل ویژگی‌های خاص جغرافیایی، سیاسی و ژئوپلیتیکی از جمله مجاورت با کشور افغانستان دارای خطرات و تهدیدهای ویژه‌ای است که لازم است در طرح‌های آمایش به این ملاحظات توجه شود.
این مقاله تلاش می‌کند تا با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین اهمیت و جایگاه ملاحظات دفاعی- امنیتی در طرح‌های آمایش استان خراسان رضوی بپردازد. بر این اساس نخست انواع تهدیدات نظامی و مهم‌ترین کانونهای این نوع تهدیدات برای استان مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس جایگاه و نقش ملاحظات دفاعی – امنیتی در استقرار و مکان‌گزینی مراکز و تأسیسات نظامی استان خراسان رضوی تجزیه و تحلیل میشود.
دوره ۱۶، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۱ )
چکیده
هدف مقاله تبیین نابرابریهای فضایی از نظر توسعه در استان خراسان رضوی است. ابتدا مدل مفهومی تحقیق با استفاده از ۳۶ شاخص اجتماعی و اقتصادی و زیر بنایی در سطح ۱۹ شهرستان ساخته و سپس شاخصها بدلیل اثرات متضاد، همسو و بدلیل مقیاسهای متفاوت، به منظور کاهش تفاوتها استاندارد شدند. نتایج حاصل از کاربرد مدل تحلیل عاملی منجر به شکل گیری ۵ عامل شد که دو عامل بیش از ۵۶% کل تغییرات واریانسها را تبیین و باقیمانده به دلیل تبیین کمتر از ۱۰% کل واریانس از مطالعه حذف شدند. با توجه به رابطه بین متغیرها (در سطح بالاتر از ۵/۰ و عاملها) ، این دو عامل به نامهای ۱- توسعه اجتماعی- اقتصادی و ۲- توسعه اقتصادی نامگذاری شدند. نتیجهی شاخصها برای شهرستانها محاسبه و در محور مختصات (X,Y) ترسیم شد که با ترکیب دو عامل فوق یک منطقه بندی جدیدی بدست آمد، و شهرستانها به ۵ گروه طبقه بندی شد. شهرستان مشهد یک گروه خاص پیشرو در برخورداری از عامل اول و کلات در پایین ترین سطح دسته بندی شدند. این الگو می تواند بعنوان مبنای برنامهریزی قرار گیرد تا علاوه بر تعیین فضاهای نابرابر،اولویت توسعه آنها را نیز به همراه شاخص های نیازمند به تقویت جهت توسعه تعیین نماید.
دوره ۱۸، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۳ )
چکیده
در ادبیات جامعه¬ی اطلاعاتی، بین استفاده و تولید دانش با توسعه، ارتباطی مستقیم وجود دارد؛ اگرچه بر اساس گزارشات بین‌المللی این نوع از توسعه، یک توسعه متعادل نبوده است. به هر حال برای سنجش هرنوع توسعه‌ای به شاخصها و عامل‌هایی نیاز داریم. این تحقیق پس از مروری بر شاخص‌های جامعه اطلاعاتی و جمع‌بندی و بومی‌سازی آنها، به خوشه‌بندی سطح توسعه اطلاعاتی در شهرستان‌های استان خراسان رضوی اختصاص یافته است. نتایج تحلیل خوشه‌ای نشان میدهد شهرستان مشهد به تنهایی در یک خوشه و سایر شهرستان‌های استان در خوشه دیگر قرار میگیرند و در صورت حذف شهرستان مشهد از تحلیل می‌توان سایر شهرستانها را در سه خوشه دسته‌بندی نمود. از طرف دیگر خوشه‌بندی فوق نشاندهنده¬ی رابطه مستقیمی با سایر شاخص‌های توسعه‌ای در استان مانند سطح توسعه اجتماعی، توسعه انسانی و توسعه زیرساختی است. از مجموع این یافتهها می‌توان چنین نتیجه گرفت که شهرستان مشهد به عنوان مرکز سیاسی و قطب اصلی رشد استان، بیشتر زیرساخت‌ها و شاخص‌های جامعه اطلاعاتی را در خود متمرکز کرده است. با توجه به اینکه توسعه آینده بر پایه جوامع اطلاعاتی است، بایستی به توسعه متعادل استان از این نظر توجه دوچندان داشت.
دوره ۲۰، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۹۵ )
چکیده
امروزه کرویدورهای ارتباطی یکی از اجزای مهم اقتصاد ملی محسوب شده و ازطرف دیگر، بهدلیل نقش آن در تمرکز و توزیع جمعیت و فعالیت، نقش غیرقابل انکاری در شکلگیری ساختار فضایی مناطق برعهده دارند؛ از اینرو، هدف این پژوهش، تحلیل نقش کریدورهای ارتباطی بر ساختار فضایی جمعیت و فعالیت (در اینجا صنعت و معدن) در استان خراسان رضوی است. روش تحقیق کمّی بوده و رویکرد آن توصیفی- تحلیلی است. بهمنظور جمعآوری دادهها از شیوهی اسنادی و برای تحلیل دادهها، از روشهای موران و رگرسیون وزنی جغرافیایی با استفاده از نرمافزار GeoDa و ArcGIS استفاده شده است. نتایج یافتهها نشان میدهد که بین تراکم شبکهی ارتباطی و ساختار فضایی جمعیت و فعالیت در استان رابطهی مستقیم و مثبتی وجود دارد. علاوهبر این، یافتهها نشان میدهد که استان خراسان رضوی باوجود ظرفیتهای مختلف در فرایند توسعهی خود، از الگوی فضایی قطبی پیروی کرده و تمرکز شدید فعالیتی و جمعیتی در مرکز استان آشکارا به چشم میخورد؛ بنابراین، ایجاد و تقویت کانونهای توسعه در محورهای اصلی ارتباطی میتواند از شدت تمرکز آن کاسته و به تقویت تعادل فضایی آن کمک کند.
دوره ۲۱، شماره ۵ - ( ۶-۱۳۹۸ )
چکیده
در این تحقیق، فعالیت آنتاگونیستی ۱۰۰۰ جدایه باکتریایی (جدا شده از مناطق مختلف ایران) و دو جدایه‌ی Pseudomonas fluorescens CHA۰ و UTPf۵ به طور جداگانه روی دو جدایه قارچ Fusarium solani وF. oxysporum، که عامل پوسیدگی خشک سیب‌زمینی در منطقه‌ی مشهد می‌باشند، مورد بررسی قرار گرفت. در آزمون هاله بازدارنده، اکثر جدایه‌ها به طور قابل توجهی باعث کاهش رشد میسلیومی جدایه‌های فوزاریوم روی محیط PDA بعد از ۷ روز نگهداری در دمای Ċ۲۵، در مقایسه با شاهد شدند,۳۰ جدایه باکتریایی با بیشترین بازدارندگی به همراه باکتری P. fluorescens CHA۰ برای آزمایش روی غده سیب‌زمینی انتخاب شدند. تمام باکتری‌ها روی غده‌های سیب‌زمینی رقم آگریا در شرایط آزمایشگاه بررسی شدند. اختلاف قابل توجهی بین قطر پوسیدگی در نمونه‌های تیمار شده باP. fluorescens CHA۰ و کنترل منفی وجود نداشت، اما سایر جدایه‌ها باعث کاهش گسترش پوسیدگی خشک بعد از ۲۱ روز نگهداری در دمای Ċ۲۷-۲۵ ، در مقایسه با شاهد شدند. اگرچه ۳ جدایه‌ی VUPf۴۰، VUPf۴۴ و VUPf۵۰۶ که متعلق به گونه‌یP. fluorescens می‌باشند، بیشترین تاثیر را داشتند. فرمولاسیون ساخته شده‌ی پودر تالک این سه باکتری موثر و همچنینP. fluorescens CHA۰ روی گسترش پوسیدگی خشک سیب‌زمینی با عامل F. solani FPO۶۷ در شرایط انبار فنی ارزیابی شد. فرمولاسیون همه‌ی باکتری‌های موثر به طور قابل توجهی گسترش پوسیدگی خشک را محدود کردند، ولی فقطVUPf۵۰۶ P. fluorescens، با ۸/۷۹% کاهش گسترش قارچ و۵۷/۱۸% بازدارندگی، موثرترین جدایه در کاهش پوسیدگی خشک سیب‌زمینی در شرایط طبیعی بود. بر اساس نتایج، P. fluorescens VUPf۵۰۶ میتواند بعنوان یک جایگزین امید بخش برای محصولات شیمیایی در نظر گرفته شود.
