---

اهداف: در شهرها از حریم برای تامین نیازهای شهر و به‌عنوان ابزاری برای محدودکردن ساخت‌وسازهای غیرمجاز استفاده می‌شود و حریم، فضای مناسبی برای استقرار صنایع متنوع و مزاحم شهری است که امکان فعالیت آنها در محدوده شهرها وجود ندارد. پژوهش حاضر با هدف ارایه تحلیل راهبردی وضعیت نظام مدیریت سیاسی حریم منطقه شهری تهران انجام شد.
ابزار و روش‌ها: پژوهش کاربردی حاضر از نوع اسنادی- تحلیلی در شهر تهران اجرا و با استفاده از رویکرد استراتژیک صورت گرفت. برای جمع‌آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه‌ای و پیمایشی و برای ارزیابی شرایط درون سیستمی و برون سیستمی از مدل ترکیبی (AHP-SOWT) بهره گرفته شد. بنابراین فهرستی از متغیرهای اثرگذار تهیه و سپس با نظرسنجی از متخصصان امر، اقدام به وزن‌دهی هر یک از متغیرها شد و عوامل داخلی و خارجی و راهبردها به‌دست‌ آمدند.
یافته‌ها: مجموع نمره‌های نهایی عوامل بیرونی برای تحقق مدیریت یکپارچه حریم کلان‌شهر تهران ۴۸/۳ و برای عوامل داخلی ۶/۳ بود و راهبردهای قابل قبول برای مدیریت یکپارچه حریم کلان‌شهر تهران، راهبردهای تهاجمی  (SO)تشخیص داده شد.
نتیجه‌گیری: مهم‌ترین راهبردهای تهاجمی شامل تهیه طرح هادی برای روستاهای فاقد طرح، تدوین برنامه فراگیر حضور موثر سازمان‌ها و نهادهای ذی‌دخل، شناخت و مکان‌یابی فضاهای مناسب در جهت استقرار فعالیت‌های منطبق با عملکرد حریم شهر، نظارت جدی بر کاهش آلودگی‌ها، برنامه‌ریزی و طراحی و ایجاد زیرساخت سبز شهری، زمینه‌سازی برای ایجاد مشارکت موثر شهروندان و برگزاری همایش ملی و بین‌المللی و تورهای حریم‌شناسی است.
 

---

مقدمه: با توجه به اسکان بیش از ۶۰% جمعیت جهان تا سال‌های ۲۰۳۰ در شهرها و تولید بیش از ۷۰% کربن جهان در آنها و ۵۰% آسیب وارده به لایه اوزن توسط شهرها و همچنین تجربه کم در زمینه سامان‌دهی مسایل محیط‌زیست شهرها، بررسی تجربه موفق کشورها و به‌ویژه کلان‌شهرهای جهانی در زمینه برنامه‌ریزی مسایل محیط‌زیستی ضرورت می‌یابد. بر همین اساس این تحقیق به‌لحاظ ماهیت نظری است. به‌لحاظ نتیجه کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و اسنادی است. اطلاعات از منابع کتابخانه‌ای، مشاهدات میدانی از بعضی کلان‌شهرها و منابع اینترنتی مربوط به چشم‌انداز پایتخت‌ها و کلان‌شهرهای جهانی (۱۵ مورد) جمع‌آوری و تحلیل شد.
نتیجه‌گیری: حداقل از سال ۲۰۰۰ در تمام چشم‌اندازهای تهیه‌شده برای پایتخت‌ها و کلان‌شهرهای مورد مطالعه، پیشگامی در مسایل محیط‌زیست شهری یکی از اهداف عمده و محورهای اساسی آنها بوده است. حصول سرزمین  "بدون دفن" و "بدون پسماند" شعار اکثر آنها بوده است. تکمیل چرخه کاهش مصرف، بازیافت، استفاده مجدد، هدف اساسی توسعه پایدار تلقی شده است. بر الگوی مدیریت یکپارچه محیط‌زیست شهری تاکید شده، انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری راهبردی موثر برای دست‌یابی به اهداف توسعه پایدار ۲۰۳۰ برنامه سازمان ملل تلقی شده است. بنابراین پیشنهاد می‌شود اهداف ۱۷گانه توسعه پایدار ۲۰۳۰ سازمان ملل متحد و به‌ویژه هدف ۱۱ آن که مربوط به توسعه پایدار شهری است به‌همراه برنامه محیطی سازمان ملل متحد ملاک عمل برنامه‌های محیط‌زیست پایدار شهری، به‌ویژه در کلان‌شهرهای ایران قرار گیرد.

---

اهداف: هدف از این پژوهش، معرفی الگوی اکوویلیج به‌عنوان رهیافتی کارآمد در جهت پایداری سکونت‌گاه‌های انسانی و پاسخی مناسب به چالش‌های موجود در روستاشهرهایی که در مواجهه با توسعه فیزیکی شهرها قرار گرفته‌اند، می‌باشد.
روش‌ها: روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. بدین‌صورت که در بخش نظری به بررسی و استخراج اصول اکوویلیج‌ها از طریق بررسی و تحلیل متون (روش اسنادی) پرداخته شده و چارچوب مفهومی‌ و اهداف عام توسعه پایدار روستاشهرها مبتنی بر الگوی اکوویلیج تدوین گردیده است. در بخش مطالعات تجربی، مطالعات میدانی و بازدید از محل به‌منظور شناخت بهتر نمونه پژوهش و آشنایی با مسائل آن صورت گرفته و چارچوب طراحی شهری روستاشهر فرحزاد پس از انتخاب گزینه مفهومی ‌برتر بر اساس تکنیک فرایند تحلیل سلسه‌مراتبی تدوین گردیده است.
یافته‌ها: بر اساس یافته‌های پژوهش، الگوی اکوویلیج دارای چهار بعد اصلی ‌زیست‌محیطی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و هیجده اصل می‌باشد که در روستاشهر فرحزاد، بعد زیست‌محیطی و سپس بعد اجتماعی و اقتصادی دارای بیشترین اهمیت می‌باشند. چارچوب انتخابی روستاشهر فرحزاد بر اساس تکنیک فرایند تحلیل سلسه‌مراتبی، بر مبنای تأکید بر نقش گردشگری و مسکونی روستاشهر و در نظر گرفتن دو محدوده محلی و گردشگری می‌باشد.
نتیجه‌گیری: الگوی اکوویلیج، الگویی همه‌جانبه در راستای توسعه پایدار روستاشهر فرحزاد و روستاشهرهای هدف می‌باشد. اصول و اهداف اکوویلیج هر دو بعد ماهوی و رویه‌ای را در برمی‌گیرد که با فرایندی از پایین به بالا و مشارکت ساکنان و نهادهای محلی انجام پذیر می‌باشد.

---

پارک‌ها و فضاهای سبز شهر، بخشی از ساختار شهری می‌باشند که طراحی آن می‌بایست در راستای ضروریات زندگی شهری و پاسخگویی به نیاز شهروندان قرار گیرد. نیازهای شهروندان دارای ابعاد گسترده‌ای است که جنبه‌های متعددی از جمله زیست‌محیطی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی را در بر می‌گیرد. در راستای پاسخ‌گویی پایدار به این نیازها، می‌بایست از تمامی پتانسیل‌های موجود در شهر و طبیعت موجود در آن بهره جست. یکی از مهمترین فضاهای طبیعی که همواره توجه مسئولین و برنامه‌ریزان برای به‌وجود آوردن فضاهای سبز شهری را به خود جلب کرده است، رودخانه و رود دره‌های شهری می‌باشد. ساماندهی و احیای این رود‌ها عمدتا با اهداف توسعه فضای تفرجگاهی صورت می‌گیرد و شرایط اکولوژیکی مناسب و پایداری زیست‌محیطی آن‌ها از اهمیت برخوردار است. از آنجا که فضاهای سبز و رودخانه‌ها در محیط های شهری از جمله عوامل با اهمیت معماری منظر و حیات انسان به شمار می رود، لذا بایستی نیاز انسان به این فضاها را به عنوان یکی از مهمترین عوامل اکوسیستم، در چارچوب توسعه و حفظ و نگهداری آنها در نظر داشت. بدین منظور، تحقیق حاضر به بررسی اصول و معیارها ارزیابی اکولوژیک رودـ‌دره‌های شهری با توجه به ارکان مطرح شده در طراحی پایدار منظر می‌پردازد. در این پژوهش از روش تحقیق نمونه موردی با استفاده از راهکارهای ترکیبی استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان‌دهنده آن است که، عناصر منظر موجود در رودـ‌دره دارآباد را می‌‌توان به چهار دسته اصلی ا- سطوح آبی ۲- شکل زمین ۳- پوشش گیاهی و ۴- عناصر انسان‌ساز (مصنوع) تقسیم نمود که اولین اولویت در احیای منظر اکولوژیکی پایدار این رودـ‌دره به حفظ و احیای رودخانه و پوشش گیاهی موجود در بستر دره و باغ‌های کناری آن، مربوط می‌شود.

---

هدف پژوهش: کسب‌وکارهای خانگی از پیشینه تاریخی برخوردار است. با ظهور فضای مجازی بسیاری از افراد به دلایل مختلف شروع به ایجاد کسب‌وکار در محیط خانه خود نموده ­اند. این تغییر و تحول نه­تنها در خانه و خانواده بلکه در شهر نیز تأثیرات آشکار و نا آشکار زیادی در پی داشته است. پژوهش پیش رو بر تعیین رتبه‌بندی مؤلفه‌ها و شاخص­های تأثیرپذیر توسعه پایدار از کسب‌وکارهای خانگی جهت تعیین اولویت آنها متمرکز است.
روش پژوهش: روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی با روش کمی و نتایج کیفی و امتیازدهی بر پایه نظرات ۳۵ نفر از خبرگان به جهت‌گیری نتایج پرسشنامه تخصصی، شکل گرفته است. در خاتمه ۲۵ مؤلفه و ۹ شاخص زیرمجموعه بعد اجتماعی توسعه پایدار شهری بر اساس سند توسعه پایدار ۲۰۳۰ با استفاده از پرسشنامه ساختاریافته و تحلیل آن با نرم‌افزارهای EXCEL و SPSS می‌کوشد تا متغیرهای مرتبط را طبقه‌بندی و اولویت‌بندی کند تا در تصمیم‌گیری‌های آینده کشورها مورد استفاده قرار گیرند.
یافته‌های پژوهش: مؤلفه‌های توانمندسازی اجتماعی، سوادآموزی ، آموزش با کیفیت ، مسئولیت‌های اجتماعی اعتماد اجتماعی، توسعه نیروی انسانی، اعتماد اجتماعی، میزان جرایم ، توسعه محله‌ای ، جریان سازی اجتماعی با تأثیرپذیری قوی و شاخص‌های آموزش، شهرها و جوامع پایدار، امنیت اجتماعی، سرمایه اجتماعی به‌عنوان اثر پذیرترین شاخص‌ها در اولویت قرار دارند.
نتیجه‌گیری: نتایج عمده پژوهش نشان داد، مشاغل خانگی اعم از آنلاین و غیر آنلاین، بر اساس نتایج پژوهش به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر بعد اجتماعی توسعه پایدار اجتماعی شهری تأثیر قابل‌توجهی دارد و پیشنهاد می‌شود در برنامه‌های توسعه کشورها با اولویت بالاتری طرح‌ریزی شود.

---

در سال‌های اخیر پس از مطرح شدن دوباره اهمیت فضاهای عمومی و ارزش زندگی شهری، نما اهمیت دوباره ای یافته است. نمای هر ساختمان موثر در مجموعه شهری است که در آن حضور دارد و این تاثیر را در بدنه خیابان‌ها یا میدان‌ها می گذارد. از ابتدای دهه ۱۹۸۰ میلادی،گستره طراحی و ساخت ساختمان ها در زمینه مصالح کارآمدتر و پربازده هر روز شاهد نوآوری های جدید تر بوده است. در توسعه پایدار شهری یکی دیگر از عواملی که در انتخاب مصالح نما ساختمان مطرح می‌شود موضوع پایداری نما به ویژه سازگاری مصالح مورد استفاده در نما با محیط می‌باشد.امروزه اکثر مصالح به کارگرفته شده در نمای ساختمان ها، تنها با نگاهی ظاهر بینانه و اقتصادی بدون هیچ توجهی به محیط زیست و اجتماع ساخته می-شود. لذا تولید و استفاده ناآگاهانه این مصالح در دراز مدت پیامدهای بسیاری دربر دارد. با توجه به اهمیت حفاظت محیط زیست از اثرات مخرب و مطرح شدن مفهوم توسعه پایدار باید راه حلی برای استفاده از مصالح ساخت بشر ارائه شود. از آنجا که تا به حال کمتر به موضوع مصالح نمای پایدار پرداخته شده است؛ در این نوشتار سعی شده است تا با آشنایی شکل گیری مصالح در فرایند برداشت(شامل:استخراج،پردازش،بسته بندی،حمل)، تولید (شامل:ساخت،نصب،اجرا،نگهداری)و نصب (شامل:بازیافت،استفاده مجدد)در ساختمان از میزان انرژی مصرفی آن ها در هر یک از مراحل، آگاهی پیدا کرد. سپس با شبیه سازی یک ساختمان در اقلیم تهران با نرم افزار اکوتکت ،تفاوت مصالح مختلف نما در میزان انرژی نهفته ساختمان بررسی شود و به این ترتیب میزان سازگاری با محیط زیست و پایداری هر یک از مصالح ارائه شود، تا نمای پایدار که لازمه داشتن ساختمان پایدار است، شکل بگیرد. با توجه به نتایج به دست آمده آجر از لحاظ پایداری نسبت به بتن و سپس آلومینیوم از جایگاه بهتری برای استفاده در نمای ساختمان های شهر تهران برخوردار است.

---

 

---

یکی از مهمترین مراحل فرایند برنامه‌ریزی، ارزیابی طرحها و برنامه‌ها است. این فرایند به بهینه کردن تصمیم‌گیـریها و سرانجـام به امکـانپذیـری و واقعگرایی طرحها کمک می‌‌کند. در ایران بعد از اصلاحات ارضی، سازمانهای دولتی متعددی در مناطق روستایی فعالیت کردند که هر یک با هدفی خاص به آثاری چند در مناطق روستایی منجر شده‌اند. یکی از مهمترین این سازمانها، سازمان بهزیستی است. این سازمان در قالب مجتمعهای خدمات بهزیستی روستایی به مناطق روستایی ارائه خدمت می‌کند. این مراکز به‌عنوان یکی از متولیان رفاه روستایی، وظیفه خدمات‌رسانی به روستاییان از جمله فقرای روستایی را بر عهده دارند. مقاله حاضر، نقش مجتمعهای خدمات بهزیستی روستایی در رفاه اقتصادی- اجتماعی روستاییان تحت پوشش مراکز روستایی سجاس، کرسف و گرماب شهرستان خدابنده را بررسی می‌کند. برای ارزیابی عملکرد مجتمعهای خدمات بهزیستی در رفاه خانوارهای تحت پوشش روستایی دو سؤال زیر مطرح است: ۱- آیا تفاوت معناداری بین شاخصهای اقتصادی در دو مقطع قبل و بعد از تحت پوشش در بین خانوارهای مطالعه‌ شده (در روستاهای سجاس، گرماب و کرسف) وجود دارد یا خیر؟ ۲- آیا تفاوت معناداری بین شاخصهای اجتماعی در دو مقطع قبل و بعد از تحت پوشش در بین خانوارهای مطالعه شده (در روستاهای سجاس، گرماب و کرسف) وجود دارد یا خیر؟ برای پاسخ دادن به سؤالات تحقیق از روش پانل گذشته‌نگر استفاده شده ‌است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل تغییرات شاخصهای اقتصادی و اجتماعی نشان می‌دهد که عملکرد مجتمعهای خدمات بهزیستی در رفاه روستاییان تحت پوشش در سطح آلفا ۰۵/۰ معنادار بوده است ولی می‌توان اذعان کرد که تغییر شاخصهای اجتماعی در مقایسه با شاخصهای اقتصادی بیشتر بوده است.

---

---

اینکه توسعه پایدار در عمل چند معنا می‌دهد، چارچوبهای آن چیست و اجزای مفهومی آن کدامند، موضوعاتی است که در کشور ما نیز به طور لازم به آن توجه نشده است. هدف این مقاله پرداختن به این امر و بسط مفهومی توسعه پایدار است که در چهار زمینه ذیل صورت گرفته است: ۱- متمایز ساختن پارادیم توسعه پایدار: در این مقاله پارادایم پایداری و الگوی پایداری مطرح شد و تفاوتهای آن از پارادایم رشد و الگوی اصلی آن به تفکیک عنوان گردید. ۲- تبیین و ترسیم چارچوب توسعه پایدار: محیطها، ابعاد و اهداف- در نوشته‌ها. به طور کلی از توسعه پایدار به عنوان سیستم تلفیق‌کننده اهداف اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی تعریف شده‌است و به استناد همین تعریف برای آن سه دسته هدف و سه بعد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی قائل شده‌اند که از طریق این سه بعد با سه محیط اجتماعی، اقتصادی و طبیعی( زیست محیطی یا اکولوژیکی) در ارتباط است.به استناد این پژوهش تلفیق این سه دسته هدف محتاج کارکرد سیستم سیاسی، محیط سیاسی و در نتیجه وجود یک دسته اهداف سیاسی است؛ یعنی الگوی مفهومی توسعه پایدار چهار دسته هدف، چهاربعد و چهار محیط دارد. ۳- تعیین و تبیین پایداری: توانایی سیستم برای پایداری، به گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر وابسته به موفقیتی است که سیستم در ارتباط با محیط کسب می‌کند. اما لازمه ارتباط پایدار با محیط مستلزم توزیع منابع و مسئوولیت کار بین اجزای سیستم به نحوی است که عناصر درونی با قبول جایگاه و نقش خود همراه با عناصر دیگر برای تداوم کارکرد و پایداری سیستم در یک محیط متغیر فعالیت کنند. در این صورت پایداری به دو قسمت اصلی تقسیم می‌شود: پایداری درونی و پایداری بیرونی. ۴- بسط معنایی توسعه پایدار: براساس این پژوهش توسعه پایدار را می‌توان " مدیریت روابط سیستمهای انسانی و اکوسیستمها به منظور استفاده پایدار از منابع در جهت تأمین رفاه حال و آینده انسانها و اکوسیستمها" تعریف کرد. برای چنین نظام مدیریتی ضرورت دارد که جوامع به تغییر و تقویت چهار موضوع مورد نیاز بپردازند که عبارت است از: ارزشهای هدایت‌کننده روابط، دانش درک روابط، تکنولوژیهای استفاده شده در روابط و نهادهای مدیریت این روابط. در نهایت دو شمای مفهومی ترسیم شد: توسعه پایدار از نظر رفاه انسان و اکوسیستم و توسعه پایدار از لحاظ فرایند تغییر.

---

هدف: به‌زعم صاحب‌نظران، یکی از راهکارهای تحقق اهداف توسعه پایدار در طرح‌ها، بهبود قابلیت‌های سازمانی مرتبط با ابعاد سه‌گانه توسعه پایدار در سازمان‌های طرح‌‌محور است. از‌این‌رو هدف پژوهش حاضر شناسایی قابلیت‌های سازمانی توسعه پایدار در سازمان‌های طرح‌محور نفت و گاز در ایران است.
روش: به‌منظور بررسی عمیق قابلیت‌های توسعه پایدار در بستر سازمان‌های نفت و گاز ایران، استراتژی مطالعه موردی در هشت سازمان نفت و گاز ایران استفاده شد. برای گردآوری اطلاعات سازمان‌ها، ۲۳ فرد مطلع انتخاب و مورد‌مصاحبه واقع شدند، به‌این‌ترتیب که باتوجه‌به فهرست قابلیت‌های استخراج‌شده از ادبیات و تهیه ماتریس تعریف قابلیت‌ها، از مصاحبه‌شوندگان خواسته شد تا قابلیت‌هایی که در سازمان‌های طرح‌محور نفت و گاز ایران درزمینه توسعه پایدار موجود است، تشریح کنند. داده‌های حاصل از مصاحبه با روش تحلیل محتوی کیفی قیاسی، حول مفاهیم شکل گرفته از ادبیات، کدگذاری شدند.
یافته‌ها: در پژوهش حاضر قابلیت‌های توسعه پایدار در سازمان‌های طرح‌محور حوزه نفت و گاز در هشت دسته عامل اصلی مشتمل بر فرایندی، ساختاری، فناورانه، فرهنگی، دانشی، انسانی، سیاسی و مالی شناسایی شدند و وضعیت نسبی این قابلیت‌ها در سازمان‌های نفت و گاز ایرانی بررسی شد. دانش‌افزایی پژوهش حاضر از این بعد موردتوجه است که قابلیت‌ها با توجه بستر خاص سازمان‌های نفت و گاز ایرانی شناسایی شدند، ازسوی‌دیگر قابلیت‌های سازمانی در هر سه حوزه زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی به‌صورت هم‌زمان بررسی قرار شده‌اند.

---

---

اهداف: «شهر تعالی» با هدف رشد شهروندان، شهر و توسعه پایدار معرفی شده است. پرسش آن است که شهر و شهروند چگونه می‌توانند در یک رابطه دوطرفه، موجب تعالی یکدیگر شوند. هدف این پژوهش آن است تا به تبیین ­مؤلفه های شهر تعالی در سه بعد پایداری زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی از منظر قرآن کریم بپردازد.

روش ها: روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی، بر اساس رویکرد برنامه ریزی راهبردی به شهر و شهروندان است. چارچوب مفهومی به نظریه معماری سرآمد وابسته است و در آن با رویکرد تفسیری، محتوای قرآن کریم در تفاسیر معتبر مورد کدگذاری قرار می گیرد. سپس نسبت به طبقه بندی و مقوله بندی متون انتخابی توسط نرم‌افزار ATLAS.ti اقدام شده است.

یافته ها: در مجموع از میان گزاره های مرتبط با موضوع پژوهش، ۳۱۵ کد استخراج گردید که در ۵۳ مؤلفه و ۱۸مقوله دسته بندی شدند و در نهایت در سه بعد جهان بینی، گرایش و اعمال و رفتار، مدل نهایی منتج شده، در سه بعد پایداری زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی ارائه گردید.

نتیجه گیری: نتایج پژوهش سه بعد اساسی مانند ۱- جهان بینی الهی شهروندان، ۲- رایش به سمت کمال در انسان ها، و ۳- اعمال و رفتار شهروندان در چارچوب قوانین الهی مورد تأکید بوده و انتظار می‌رود که این نگرش منجر به «تعالی»، و توسعه پایدار شهری و دست یابی به آرمانشهر پایدار شود. در مدل نظری توضیح داده شده، شهروندان نقشی کلیدی در ایجاد «شهر تعالی» بر عهده دارند.

---

اهداف: هدف اصلی این پژوهش برقراری ارتباط مناسب بین مجموعه کارخانه صنعتی سیمان ری و مخاطبان از طریق تعریف فعالیت پایدار و افزایش منزلت فرهنگی و اجتماعی منطقه و ایجاد اقتصاد چرخشی و پویا است. بر اساس پیش فرض­ مقاله، ظرفیت­ مهم این کارخانه قرارگیری در فهرست میراث صنعتی مشترک ایران و آلمان است، که فرصت مناسبی برای بازکاربست همساز سبز این بنا محسوب می­ شود.
روش­ ها: این پژوهش ماهیتی کاربردی دارد و با استفاده از روش کیفی- اقناعی نسبت به تبیین موضوع اقدام می­نماید. چارچوب مفهومی پژوهش بر ترکیبی از نظریه­ های معماری و اقتصاد چرخشی بنیان نهاده شده است. پژوهش با مقایسه بایسته­ های معاصرسازی سبز با شاخص ­های اقتصاد چرخشی، راهکارهایی را برای موفقیت نمونه مورد مطالعه ارایه می­ دهد.
یافته‌ها: دستاوردهای حاصل از تحلیل یافته نشان­ دهنده آن است که شناخت فرایندهای و ساختمان­ های کارخانه، با نگاه جامع به تعریف فعالیت های به روز و پایدار با در نظر گرفتن ده شاخص کلیدی مربوط به اقتصاد چرخشی، به بازکاربست همساز کارخانه سیمان ری همبسته است. یافته ­های پژوهش بر اهمیت رویکرد جامع مبتنی بر اقتصاد چرخشی تاکید می ­ورزد.  
نتیجه ­گیری: ارزش­ های میراث معماری صنعتی در سه حوزه اصلی زمان، مکان و اصالت با راهکارهای کاهش مصرف، استفاده مجدد و بازیافت می­ تواند با توجه خاص به گردشگری پایدار و اقتصاد فرهنگی افزایش یابد. معاصرسازی کارخانه سیمان ری و تبدیل آن به موزه میراث معماری صنعتی و آموزش صنعت به جامعه به عنوان یک مقصد گردشگری پایدار، فرصتی کلیدی برای تبدیل این نمونه از میراث صنعتی؛ به موتور محرک توسعه می­ باشد.

---

اهداف: هدف از این پژوهش شناسایی راهبردهای بهره گیری مجدد از میراث صنعتی استان مازندران، ثبت شده در فهرست میراث ملی، در توسعه جوامع محلی با رویکرد پایداری است. از این رو پژوهش با شناسایی مؤلفه های مؤثر در توسعه گردشگری سبز آثار میراث صنعتی مازندران، با تاکید بر میراث مشترک ایران و آلمان؛ به تأثیر هر یک بر توسعه پایدار پرداخته، راهکارهایی را برای تغییر کاربری تطبیقی آن ها پیشنهاد می دهد.
روش ها: به کمک روش ای.اچ.پی به ارزیابی مؤلفه های اصلی پرداخته؛ و تهیه پرسش نامه و روش دلفی از تجربه متخصصان کمک گرفته شد. سپس با بررسی میراث صنعتی مازندران و با مقایسه موقعیت آن با موارد مشابه، مؤلفه های تأثیرگذار در انتخاب نوع بهره وری، اولویت بندی شد.
یافته­ ها: هریک از آثار میراث صنعتی مازندران مانند کارخانه پنبه بابل با ۲۶,۶ در صد، کارخانه نساجی قائم شهر با ۲۱ درصد، راه  ناصری با ۲۰.۶ درصد، پل فلزی چالوس با ۱۶.۸ درصد و  پل لار با ۱۵.۵ درصد؛ رابطه میان توسعه گردشگری و توسعه جوامعی محلی را نشان می دهند.
نتیجه­ گیری: معاصرسازی میراث صنعتی با اولویت توسعه پایدار اجتماعی و سپس با توسعه اقتصادی و زیست محیطی، سببِ توسعه جوامع محلی می شود. رونق گردشگری سبز با مفاهیم چون ایجاد امنیت دسترسی، امکان فروش، عرصه بندی عمومی و خصوصی، استفاده بهینه از محوطه مخروبه، ایجاد کاربری چندمنظوره و ساماندهی واحدهای تجاری و همچنین توسعه فرهنگی با حفاظت از آثار، توسعه یکپارچه، و برگزاری فعالیت های فرهنگی در توسعه جوامع محلی مازندران نقش مؤثری خواهند داشت.

---

گردشگری در مفهوم پایداری، دربرگیرنده پردازش معنایی خاص خود است. زایش این مفهوم در ادبیات گردشگری، حاصل تلاش درجهت دستیابی به پایداری در تمامی زمینه‏های توسعه است. توسعه پایدار از نظر زیست‏محیطی، غیر مخرب؛ ازنظر فنی، متناسب؛ از نظر اقتصادی، پویا و از نظر اجتماعی، قابل پذیرش مردم است. حال اگر توسعه پایدار یکی از اهداف عینی این عصر از صنعت گردشگری است، پس، اندازه‏گیری عملکرد و اثراتش در مقصدهای گردشگری یک ضرورت است. این پرسشی است که از سال ۱۹۹۰ در علم گردشگری ایجاد شده است: چگونه می‏توان ترقی و پیشرفت مقصدهای گردشگری را به سمت توسعه پایدار گردشگری اندازه گرفت؟ هدف این مقاله، انتخاب واجرای مدلی مناسب برای سنجش توسعه پایدار گردشگری در جزیره کیش است. برای این منظور، مدل مفهومی سنجش توسعه پایدار گردشگری"کو" انتخاب گردید. این مدل، با فرایندی هدفمند بر اساس رویکردهای کل‏نگرانه و جزئی ‏نگرانه مدل‏سازی شده است. برای سنجش توسعه پایدار گردشگری در جزیره کیش براساس این مدل، مراحل زیر طی یک فرایند هدفمندی به­کار گرفته شده‏اند: شناسایی و مشخص کردن سیستم‏های توسعه گردشگری جزیره کیش، تعیین ابعاد و شاخص های توسعه پایدار گردشگری جزیره کیش، انتخاب مقیاس پایداری، تعیین درجه بندی پایداری و نهایتا، بسط نقشه های سنجش (BTS,ATSI) گردشگری پایدار جزیره کیش. برای انجام این فرایند، ابتدا پیمایش پرسشنامه‏ای جهت گردآوری داده‏ها از سه عنصر اصلی توسعه پایدار گردشگری (گردشگران، جامعه میزبان و کارشناسان محیط زیست) انجام پذیرفت و سپس نتیجه تجزیه و تحلیل داده‏ها بر اساس مقیاس پنج قسمتی پایداری بر روی نقشه بارومتر گردشگری پایدار (BTS) نشان داده شد، نتایج به‏دست آمده حاکی از درجه پایداری بینابین برای شرایط جاری توسعه گردشگری در جزیره کیش است و درجه پایداری سیستم انسانی بالاتر از سیستم طبیعی ملاحظه شد. همچنین مدل ATSI نیز به‏عنوان مکملی برای تجزیه و تحلیل BTS به کار برده شد تا سطوح منفرد پایداری شاخص‏های گردشگری پایدار جزیره کیش مشخص شوند. بدین ترتیب، شاخص سروصدا حاکی از آرامش محیط، بالاترین درجه پایداری و شاخص انجام بازرسی‏های زیست‏محیطی، از کمترین درجه پایداری نسبت به سایر شاخص‏های توسعه پایدار گردشگری جزیره کیش برخوردار است.

---

اهداف: هدف پژوهش حاضر تدوین راهبردهای توسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری شمال شرق استان کرمان  است. هدف کاربردی پژوهش، نشان دادن اهمیت و جایگاه توسعه گردشگری پایدار، به عنوان عاملی در جهت تحقق اهداف توسعه پایدار است.
روش ها: برای گردآوری داده­ها از روش کتابخانه­ای و میدانی ) استفاده شد. فرآیند پژوهش با تکمیل پرسشنامه توسط ۳۰ نفر از کارمندان اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان کرمان ادامه یافته، داده‌ها به روش گلوله برفی گردآوری شدند. تحلیل داده­ها توسط ماتریس سوات (SWOT) و ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی (QSPM) تحلیل شدند.
یافته ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از میان اهمیت عوامل داخلی نتیجه گرفته شد که در میان نقاط قوت بیشترین اولویت مربوط به شاخص­های «ایمنی جاده‌های منطقه» با نمره ۱۹,۳۳ است؛ و شاخص «برخورداری از چشم‌اندازهای طبیعی منحصربه‌فرد» با نمره ۱۰.۹۳ از دید خبرگان در میان نقاط قوت از اهمیت کمتری برخوردار هست. در میان نقاط ضعف شاخص «کیفیت پایین امکانات خدماتی» با نمره ۱۸ مهم­ترین نقاط ضعف داخلی محسوب می‌شود. در ادامه تحلیل نمرات عوامل خارجی نشان داد که در میان فرصت‌ها بیشترین اولویت مربوط به شاخص «روند رو به رشد فعالیت‌های گردشگری کویری» با نمره ۱۸.۴۰ است. شاخص «عدم توجه به توسعه گردشگری در مناطق کویری در سیاست‌گذاری» با نمره ۱۹.۲۰ مهم‌ترین تهدید محیطی محسوب می‌شود.
نتیجه گیری: وضعیت توسعه پایداری گردشگری کویری شمال شرق استان کرمان در حالت تهاجمی قرار دارد و این وضعیت ناشی از غلبه نقاط قوت داخلی بر نقاط ضعف داخلی و فرصت‌های محیطی بر تهدیدات محیطی است.

---

---

اهداف: تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغی یکی از مهمترین چالش های توسعه شهری در ایران است. هدف پژوهش، بررسی روند تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تأثیر آن بر مؤلفه‌های توسعه پایدار، و پیش‌بینی روند تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغی در حوزه نفوذ شهرستان شهریار است.

روش ها: این پژوهش نظر هدف کاربردی و از نوع تحقیقات توصیفی _ تحلیلی است. با بهره­گیری از تصاویر ماهواره لندست طی دوره زمانی ۱۳۷۵ الی ۱۳۹۵ به بررسی و تحلیل تغییرات سطوح کاربری شهرستان شهریار پرداخته شده و با استفاده از نرم‌افزار ENVI تصحیح رادیومتریک می شود. برای بررسی تأثیرات تغییر کاربری اراضی بر مؤلفه‌های توسعه پایدار از روش پرسشنامه استفاده شد.

یافته ها: بر اساس نتایج اراضی سکونت­گاهی در طول زمان مورد مطالعه (۱۹۹۶ تا ۲۰۱۶) روند صعودی را با نرخ رشد سالانه برابر با ۱۱۷ هکتار در سال تجربه کرده است. همچنین روند کاربری اراضی باغی و زارعی نیز به‌صورت افزایشی با نرخ متوسط به ترتیب ۲۰۰ و ۳۷ هکتار در سال است. اراضی کشاورزی ابتدا روند کاهشی را تجربه کرده (۸ در صد)، سپس دوباره افزایش یافته (۱۶,۷ درصد) و برآیند آن در دوره مطالعاتی افزایشی (۸.۷ درصد) بوده است. اراضی بایر نیز دارای نرخ کاهشی ۳۰ درصدی در منطقه است.

نتیجه گیری: نتایج پژوهش، بر اهمیت و تاثیر چشمگیر تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغی، بر مؤلفه‌های توسعه پایدار تاکید دارد و به خوبی نشان می دهد که تغییرات کاربری اراضی تأثیرات منفی اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و کالبدی فضایی در راستای توسعه پایدار را به بار می‌آورد.

---

این مقاله با هدف ارزیابی اثر سرمایه اجتماعی بر توسعه پایدار اقتصادی در گروه فعالان اقتصادی محله غیررسمی شمیران نو واقع در منطقه ۴ شهرداری تهران طراحی شده است.      روش تحقیق از نوع توصیفی، پیمایشی و تحلیلی است و برای جمع­آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است.       هدف اصلی تحقیق، ارزیابی رابطه سرمایه اجتماعی گروه تحقیق با توسعه پایدار اقتصاد محله ای است و هدف فرعی، بررسی توانایی روش های سنجش مستقیم و غیرمستقیم سرمایه اجتماعی با توجه به داده های آماری است.     داده­های آماری نشان داد که دو روش متفاوت ارزیابی سرمایه اجتماعی، توانایی سنجش این مفهوم را دارا می­باشند. ضمنأ نتایج تأیید کننده رابطه مثبت و معنی­دار میان سرمایه اجتماعی وتوسعه پایدار اقتصادی است.  بنابراین سرمایه اجتماعی بالا وسیله­ای برای افزایش پایداری اقتصاد محلی بوده و انگیزه­های اقتصادی گروه تحقیق، عامل مؤثری برای چگونگی این تبدیل است.