۲۴۷ نتیجه برای حاجی
دوره ۰، شماره ۰ - ( مقالات پذیرفته شده در نوبت انتشار ۱۴۰۳ )
چکیده
تحلیل دقیق رفتار قیر به عنوان یک ماده ویسکوالاستیک و پدیده‌های طبیعی حاکم بر آن مانند پیرشدگی، از مسائل مهم مهندسی روسازی است. از این رو کنترل خصوصیات دمای پایین و بالای قیرها به منظور پیشگیری از ترک خوردگی‌های دمای پایین و آسیب‌های متداول دمای بالا به منظور خدمت‌دهی مناسب در طول عمر روسازی ضروری است. در این مطالعه شبیه‌سازی پدیده پیرشدگی و بررسی اثرات آن بر روی خصوصیات مکانیکی قیرها با استفاده از روش دستورالعمل سوپرپیو یعنی روش RTFOT برای پیرشدگی کوتاه‌مدت و روش PAV برای پیرشدگی بلندمدت انجام شده است. به منظور بررسی تأثیر چرخه‌های مکرر PAV بر خصوصیات قیرها سه نوع قیر با درجات نفوذ مختلف ۵۰-۴۰ (۷۰-۱۶PG)، ۶۰-۷۰ (۶۴-۲۲PG) و ۱۰۰-۸۵ (۲۸-۵۸PG) انتخاب و از هر کدام سه نمونه تحت مراتب پیرشدگی یک الی سه بار PAV قرار گرفتهاند. آزمون رئومتر تیر برشی (BBR) در سه دما از صفر تا ۱۲- درجه سانتی‌گراد و رئومتر برش دینامیکی (DSR) در هفت دما از ۴۶ تا ۸۲ درجه سانتی‌گراد انجام شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، دمای بالای عملکردی قیرها حداکثر سه رده و دمای پایین عملکردی آنها حداکثر دو رده افزایش پیدا کرده است. به عبارت دیگر درجه‌بندی قیرهای مورد بررسی در این پژوهش، پس از سه مرتبه اعمال PAV به‌ترتیب به ۴-۸۲، ۱۰-۸۲ و ۱۶-۷۰ تبدیل شده است. همچنین ارتباط خصوصیات عملکردی دمای بالای قیرهای پیرشده با تغییرات شیمیایی آنها در مراتب مختلف پیرشدگی بررسی و تغییرات آنها به منظور نمایش همبستگی میان این خصوصیات مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داده است که خصوصیات ویسکوالاستیک دمای بالا و شاخص پیرشدگی شیمیایی قیرهای مختلف دارای ارتباط خطی قوی با ضریب تعیین (R۲) بیش از ۹/۰ بوده است.
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۸۹ )
چکیده
سخن در حضور یا غیبت «معنی» است. عقل و منطق حکم میکند که حضور «معنی» امری عقلانی باشد و وظیفه خواننده زدودن حجاب‌‌ها و دریافت معانی و مقاصدی باشد که به کمک نشانه‌های لفظی مطرح شده‌اند. در این فرایند، نکته قابل‌تأمّل آن است که انتخاب و نام‌گذاری این نشانه‌های لفظی برای مضامین و معانی و مدلولات، با توجه به ویژگی‌‌ها و عملکردی است که برای تمامی بینندگان و مخاطبان آن مدلول، قابل لمس و مشاهده است؛ از این رو زوایای پنهان در این نام‌گذاری نقشی ندارند. با این تحلیل، بهانه مسبوق‌بودن معنی به تئوریهای هر عصر، رنگ می‌بازد و معنی، امری متعین خواهد شد. البته مراد از تعیّن مخالفت با قرائت‌‌ها و برداشت‌های گوناگون نیست، بلکه این استنتاجات تا زمانی می‌توانند پذیرفتنی باشند که با قوانین زبانی هم‌خوانی داشته باشند و قرائت‌های استنباط‌شده با یکدیگر تعارضی نداشته باشند. در این فرایند معنی‌یابی، دلالت‌های داخل‌زبانی و خارج‌زبانی تأثیرگذار هستند. از مهمترین ابزارهای دریافت معنی که چالش‌های بسیاری را در محافل فکری برانگیخته است، سه محور «متن»، «مؤلّف» و «خواننده» هستند که سه ضلع اصلی مثلث معنی‌یابی را تشکیل میدهند. تعیین سهم هرکدام از این عوامل، بستگی به نوع نگرش مخاطب و مبانی نظری او دارد که در این مقاله در‌صدد به چالش کشیدن این مبانی هستیم.
دوره ۱، شماره ۱ - ( بهار ۱۳۹۹ )
چکیده
دوره ۱، شماره ۲ - ( پاییز و زمستان ۱۳۹۳ )
چکیده
صنعت التفات به معنای دگرگونی و تغییر خلافِ ظاهر در اسلوب کلام، ازجمله پرکاربردترین صنایع ادبی به کار رفته در قرآن و از ویژگیهای سبکی آن به شمار میآید. دشواری کاربرد این فن سبب شده است تا آن را «شجاعات العربیه» بنامند و در ادبیات عرب پیش از قرآن، کمتر استفاده شود. از این رو کاربرد فراوان آن در قرآن با توجه به فایده‌های عام و خاصش، نشان دهندۀ فصاحت و بلاغت بی‌نظیر قرآن است؛ اما بااین‌وجود ، در ترجمههای قرآن به زبان فارسی، کمتر مورد توجه قرارگرفته شده است. البته از میان گونههای این فن، برخی مانند التفات در ادوات؛ التفات در ساختار نحوی و التفات در معجم به دلیل کاستی‌های زبان فارسی نسبت به عربی، در ترجمه قابل انتقال نیستند؛ اما برخی دیگر مانند التفات در ضمایر؛ التفات در عدد و التفات در صیغه‌ها قابل‌انتقال‌اند و مترجم قرآن باید تلاش کند این‌گونه موارد را منتقل کند تا خواننده ترجمه بتواند از این محسنات معنوی قرآن و فایده آنها بهره‌مند شود. این تحقیق بر آن است تا با استفاده از دیدگاه‌های مفسران و محققان قرآنی درباره آیات التفات و حکمت آنها، برخی از مهمترین ترجمههای فارسی قرآن کریم در دوره معاصر را مورد بررسی و نقد قرار دهد تا پس از بیان نکات ضعف و قوت هر یک، هم شاخص‌ترین آنها را در توجه به التفات و انتقال آن مشخص کند و هم برای مترجمان آینده قرآن راهنما باشد.
دوره ۱، شماره ۲ - ( تابستان ۱۳۹۹ )
چکیده
در قلمرو سراسری جهان، داوطلبان یکی از جنبه‌های محوری زندگی اجتماعی هستند و در این بین داوطلبی ورزشی یکی از متداول‌ترین و بیش‌ترین حوزه‌های مشارکت داوطلبی را نشان می‌دهد. به لحاظ تاریخی نیز در بخش ورزش، ارائه برنامه‌ها و رویدادها بر اساس نیروی داوطلب ساختاریافته است و این مورد هم از کوچک‌ترین باشگاه ورزشی غیررسمی جامعه گرفته تا بزرگ‌ترین و مهمترین رویدادهای ورزشی جهان نیز صادق است. از طرفی موضوعی که در سالهای اخیر توجه زیادی را به‌خود جلب کرده است، نقش مهم داوطلبان در عملکرد سازمان‌ها و به‌ویژه سازمان‌های ورزشی است؛ به‌طوری که گفته میشود حتی برگزاری موفقیت‌آمیز بازی‌های المپیک، فقط به رهبری قوی مدیران آنها نیست بلکه به دلیل انرژی، تلاش و زمانی است که هزاران داوطلب در برگزاری این رویداد بزرگ ورزشی صرف می‌کنند.
دوره ۱، شماره ۳ - ( پاییز ۱۳۹۹ )
چکیده
لزوم هماهنگی نماها در سیمای شهری به ویژه در بخشهای مرکزی شهرها از اهمیت بسزایی برخوردار است. از این‌رو، تنظیم یک چارچوب قابل اتکا برای تضمین ابقای این انسجام بسیار مهم و ضروری است. با این حال در نبود سازوکار اجراسازی، این ضوابط تنها خطوط نوشتاری بر روی کاغذ باقی مانده و نمی‌توان نمود بصری آنها را در چهره شهر مشاهده نمود. بررسی اسناد خارجی تدوین شده، نشان از وجود دسته‌ای از اسناد نما می‌دهد که به عنوان یک ابزار تشویقی، ماهیتاً پیادهسازی دستورالعمل‌های طراحی نما را هدف قرار میدهند. این اسناد که غالباً «برنامههای اصلاحات نما» نامیده میشوند، مورد استفاده طی گسترده‌ای از شهرها هستند.
این مقاله از طریق بررسی اجمالی محتوای اسناد اصلاحات نما و مرور آنها در تعدادی از این اسناد، سعی دارد که ابزاری جهت پیاده سازی دستورالعمل‌های طراحی به ویژه در مبحث نما ارائه دهد. قابل ذکر است هدف این مقاله تنها آشنایی با یکی از ابزارهای تشویقی در جهت اصلاحات نما بوده و استفاده از آن برای کشور ایران، نیازمند بومی سازی آن با شرایط و ضوابط خاص داخل کشور میباشد.
دوره ۱، شماره ۳ - ( پاییز ۱۳۹۹ )
چکیده
استفاده از داروهای غیرمجاز که به عنوان دوپینگ در میان ورزشکاران شناخته میشود، یک تهدید جدی برای سلامتی جسمی و روانی ورزشکاران به حساب میآید و با روحیه و منش ورزشکاری مغایرت دارد. در این بین، بدنسازان از جمله گروههایی هستند که استفاده از داروهای غیرمجاز در آنها بسیار برجسته و شایع است. موضوعی که در این گزارش مروری بدان پرداخته شده است.
دوره ۱، شماره ۴ - ( ۹-۱۳۹۰ )
چکیده
هدف این مقاله بررسی وضعیت و ارتباط مولفه¬های توانمندسازی و عملکرد زمینه¬ای و هریک از ابعاد آنها با مطلوبیت حرفه¬ای کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول است. مولفه توانمندسازی براساس مدل باون و لاولر (۱۹۹۲)، مولفه عملکرد زمینه¬ای براساس مدل ون اسکاتر و موتوویدلو (۱۹۹۴) و همچنین مطلوبیت حرفه¬ای براساس مدل جهانی تک سوالی مورد سنجش قرار گرفت. متناسب با هدف مقاله، دو فرضیه اصلی و ده فرضیه فرعی تدوین شده است. جامعه آماری تحقیق ۳۵۵ نفر از کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول است، که تعداد ۱۵۲ نفر از آنها به روش نمونه¬گیری تصادفی طبقه¬ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده جهت جمع¬آوری داده¬ها پرسشنامه است که بخش اول آن رضایت شغلی، بخش دوم شامل توانمندسازی با چهار بعد تسهیم اطلاعات، اعتماد، آموزش و پاداش و بخش سوم شامل عملکرد زمینه¬ای با دو بعد تسهیل روابط بین فردی و فداکاری شغلی می¬باشد. پایایی آنها از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. ارتباط معنادار و میزان همبستگی هر یک از مولفه¬های توانمندسازی و عملکرد زمینه¬ای و ابعاد آنها با رضایت شغلی بررسی شد. سپس مدل معادله ساختاری برای آزمون مدل فرضی بکار رفت و اثرات مستقیم و غیرمستقیم این عوامل بر رضایت شغلی کارکنان کشف شدند. نتایج آزمونها نشان دادند که هر یک از مولفه¬های توانمندسازی و عملکرد زمینه¬ای و ابعاد آنها با رضایت شغلی ارتباط معناداری دارند، لیکن تنها بعد آموزش با رضایت شغلی رابطه معنادار پیدا نمی¬کند.
دوره ۱، شماره ۴ - ( زمستان ۱۳۹۹ )
چکیده
در سالهای اخیر مسائل روانشناسی و رواندرمانی در حیطههای مختلف و در افراد مختلف موردتوجه بسیاری قرارگرفته است. نتایج مطالعات و تحقیقات پژوهشگران در نقاط مختلف دنیا نشاندهنده این مطلب است که آمار اختلالهای روانی روزبهروز در حال افزایش است، بنابراین شناسایی عوامل تأثیرگذار بر سلامت روانی و عوامل مؤثر در پیشگیری و بهبود آن دارای اهمیت به سزایی است. از این‌رو، در این گزارش مروری به این موضوع پرداخته شده است.
دوره ۲، شماره ۱ - ( ۶-۱۳۹۰ )
چکیده
L – لیزین یکی از اسیدهای¬آمینه ضروری است که در تغذیه انسان و دام اهمیت بسزایی دارد. این اسیدآمینه به دلیل کاربرد بسیار در صنایع دارویی و غذایی حائز اهمیت می¬باشد. تولید صنعتی لیزین از نظر اقتصادی بسیار مهم است. سالانه چندین هزار تن لیزین در جهان بوسیله Corynebacterium glutamicum تولید می¬شود.
روش بررسی: پس از تهیه پرایمرهای اختصاصی با دو توالی برشی برای آنزیم¬های NheI و HindIII، ژن مورد نظر با روش PCR تکثیر یافت و جهت تعیین ترادف و هضم آنزیمی مناسب در وکتور pTZ۵۷R/T کلون گردید. پس از تعیین ترادف و اطمینان از صحت ژن مورد نظر، قطعه ژنی با انتهای چسبنده در وکتور بیانی pET۲۸a کلون و در سویه E.coli BL۲۱(DE۳) ترانسفورم گردید. پلاسمید نوترکیب با روش¬های هضم آنزیمی و تعیین ترادف ارزیابی شد.
یافته¬ها: ژن LysA به طول kb ۳/۱ با توالی صحیح کلون گردید. هضم آنزیمی با موفقیت انجام شد بدین ترتیب که ژن LysA به طور کامل از پلاسمید جدا گردید. همسانه سازی با استفاده از SDS-PAGE تایید شد.
بحث: در این مطالعه برای اولین بار بیان ژن آنزیم دی¬آمینوپیمیلات¬دکربوکسیلاز (۴,۱.۱.۲۰ EC) همسانه گردید و وکتور بیانی بررسی شد.
دوره ۲، شماره ۲ - ( شماره ۲ (پیاپی ۳)- ۱۳۹۱ )
چکیده
کاهش مصرف سوختهای فسیلی کلید اصلی تلاش برای ارتقای توسعه پایدار است. بخش حمل و نقل از مهمترین بخشهای مصرفکننده سوخت میباشد. برای کاهش مصرف سوخت در بخش حمل و نقل باید جهت تغییر در فرم شهر اقدام نمود. ضرورت این امر با افزایش جمعیت شهرها و به تبع آن رشد پراکنده شهری، بیشتر احساس میشود. با فاصله گرفتن از مرکز شهر و نبود سیستم حمل و نقل عمومی مناسب، استفاده ساکنین از اتومبیل شخصی بیشتر میشود. این امر نه تنها موجب افزایش مصرف سوخت می شود، بلکه تولید گازهای گلخانه ای، آلودگی صوتی و تراکم ترافیکی را به دنبال دارد. تحقیق حاضر به دنبال تبیین نقش عوامل موثر در کاهش مصرف سوخت خانوارها در بخش حمل و نقل است. برای این امر، تئوریهای مطرح در زمینه فرم شهری، از جمله شهر فشرده، توسعه نوسنتی و توسعه حمل و نقل عمومیگرا و مطالعات صورت گرفته در سایر کشورها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. یافتههای تحقیق بیانگر آن است که علاوه بر متغیرهای کالبدی و فرم شهری، ویژگیهای اقتصادی- اجتماعی خانوارها نیز در میزان استفاده از اتومبیل و مصرف سوخت موثر است. نتیجه این تحقیق در قالب یک مدل مفهومی پیشنهادی ، که نشاندهنده نقش عوامل موثر فرم شهری و اقتصادی- اجتماعی بر مصرف سوخت در بخش حمل و نقل میباشد ارائه شده است. این مدل مفهومی میتواند بستر و زمینهای برای پژوهشهای آتی و آزمونهای تجربی در زمینه مصرف سوخت در مناطق کلانشهری کشور باشد.
دوره ۲، شماره ۳ - ( ۵-۱۳۹۶ )
چکیده
این پژوهش با تکیه بر نظریه لوسین گلدمن به بررسی تطبیقی- تحلیلی سرچشمههای اجتماعی اشعار دنقل و حسینی بهعنوان نمایندگان روشنفکر طبقه مردمی، میپردازد و با بررسی عوامل آرمانی این دو شاعر، حضور اندیشه جمعی در شبکه ذهنی آنها را تبیین میکند. دستاورد این پژوهش بیان میکند که هر دو شاعر وظیفه تشخیص و برجسته‌سازی و گسترش تفکر جمعی آرمانهایی را داشتند که در سرزمین، عدالت و فرهنگ خلاصه میشود. آنها بخوبی توانستند این رسالت خود را در برابر جامعه و اقشار مردم و آرمانهای از دست رفته آنها ادا کنند و موانع رسیدن به این آرمانها را شناسایی کنند که غالباً نتیجه سیاست خارجی بدخواهان و در مواردی سوء تدبیر سردمداران داخلی بود.
دوره ۲، شماره ۴ - ( پاییز و زمستان ۱۳۹۴ )
چکیده
در برخی آیات کلامی قرآن‌کریم، تعابیری وجود دارد که در آنها خداوند متعال با لحنی عتابآمیز و هشدارگونه، پیامبر اکرم (ص) را مورد خطاب قرار داده است. از برجستهترین گونههای این عتابها میتوان به نهی از شرک، امر به طلب بخشش از خداوند، نهی از شک، نهی از پیروی خواستههای اهل کتاب، تذکّر به، تقدّم ترس از خدا بر ترس از مردم، تأکید بر حفظ الهی و عتاب بر تحریم حلال الهی اشاره کرد. از آنجا که برگرداندن چنین تعابیری به زبان فارسی یا هر زبان دیگری ممکن است شائبه عدم عصمت پیامبر اکرم (ص) را در ذهن خواننده ایجاد و تقویت کند؛ لذا ترجمه این دسته آیات از جایگاه حساس و خطیری برخوردار بوده و مسئولیت مترجم آن را دو چندان میسازد؛ چرا که انتقال صحیح محتوای این گونه آیات، افزون بر حفظ ساختارهای دستوری و بلاغی و نیز همسانی تأثیر متن مبدأ و مقصد بر مخاطبان، توجه و اشراف ویژه مترجم را به مبانی کلامی طلب میکند. این جستار بر آن است ضمن بهره‌گیری از آرای مفسّران و محقّقان قرآنی و با تکیه بر پیشفرضهای کلامی، برخی از مهمترین ترجمههای این آیات را مورد بررسی و نقد قرار داده، تا در این رهگذر، پس از بیان ضعف و قوتهای احتمالی این ترجمهها و ارزیابی روشهای گوناگون بهکار گرفته شده در آنها، اعم از لفظی، وفادار، آزاد و تفسیری به معرفی موفقترین روش در تطبیق مراد واقعی این دسته از آیات مبادرت ورزد.
دوره ۲، شماره ۶ - ( تابستان ۱۳۸۸ )
چکیده
در بازار گرم حافظ شناسی کتاب گمشدۀ لب دریا دفتری پربرگ و بار است. چاپ نخستین کتاب در سال ۱۳۸۲، در ۲۲+ ۵۲۴ صفحه به وسیلۀ انتشارات سخن به بازار کتاب عرضه شده بود. این کتاب به تازگی با همین ویژگی ها تجدید چاپ شده و چاپ سوم بهانه ای برای معرفی و مروری بر آن است. موضوع کتاب تأملی در معنا و صورت شعر حافظ است که نویسنده آن، تقی پورنامداریان، با تأملی دیگر و رویکردی جدید، ویژگی های شعر حافظ یا همان «لطایف و ظرایف» آن را موشکافی کرده است، به گونه ای که خواننده با نکات و دقایق و مطالب متنوع و گاه متفاوت با آنچه تاکنون درباره حافظ گفته و نوشته شده است، رو به رو می شود.
دوره ۳، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۱ )
چکیده
تیروزیناز یا پلی فنل اکسیداز (PPO) یک منواکسیژناز حاوی مس می باشد که مسئول تولید ملانین در جانوران می باشد. این آنزیم هر دو فعالیت هیدروکسیلاسیون منوفنل ها به O- دی فنل ها (فعالیت مونوفنلازی) و اکسایش آن به O- کوئینون ها (فعالیت دی فنلازی) را بروز می دهد. مهار تیروزیناز بسیار حائز اهمیت بوده و جستجو برای مهارکننده های جدید تیروزیناز جذاب بوده است. در این تحقیق، برای اولین بار اثر ۲-نیتروآنیلین (a) ۳-نیتروآنیلین (b)، ۴-نیتروآنیلین (c) و همچنین مشتقات وانیلینی جدید آنها یعنی ۲-نیتروبنزن آمینیوم ۴-فرمیل-۲-متوکسی فنولات (d) ۳-نیتروبنزن آمینیوم ۴-فرمیل-۲-متوکسی فنولات (e) و ۴-نیتروبنزن آمینیوم ۴-فرمیل-۲-متوکسی فنولات (f) روی فعالیت دی فنلازی تیروزیناز با استفاده از دوپامین هیدروکلرید مورد بررسی قرار گرفت. از میان آنها ترکیب c قویترین مهارکننده شناخته شد در حالیکه ترکیب d به عنوان فعال کننده شناخته شد. IC۵۰ این ترکیبات به ترتیب زیر بود: b> f= a> e> c. ترکیبات a، b و f مهارکننده های رقابتی و c و e نیز مهارکننده های نارقابتی بود. نتایج نشان داد موقعیت گروههای آمینو و نیترو و قدرت الکترون کشندگی گروههای عاملی در کربن شماره ۱ به ترتیب در نیتروآنیلین ها و مشتقات وانیلینی آنها در قدرت مهاریشان مهم است.
دوره ۳، شماره ۲ - ( ۹-۱۳۹۱ )
چکیده
نوروتوکسین‌های بوتولینوم، سمی ترین ترکیبات بیولوژیک شناخته شده‌اند که باعث ایجاد فلج عضلانی میشوند. خاصیت آنزیمی این توکسین‌ها، مهار آزادسازی میانجی عصبی استیل کولین را باعث میشود. مطالعه حاضر با هدف تولید نوترکیب بخش کاتالیتیک (زنجیره سبک) سم بوتولینوم تیپ A با درصد خلوص بالا، به‌منظور ارزیابی فعالیت آنزیمی انجام‌شد. توالی ژن زنجیره کاتالیتیک نوروتوکسین بوتولینوم تیپ A از پایگاه ژنی NCBI گرفته‌شد. پس از بهینه‌سازی کدون ترجیحی ژن مورد نظر برای E.coli، توالی نهایی ژن به‌منظور سنتز در وکتور بیانی pET۲۸a(+) سفارش داده شد. پس از انتقال وکتور بیانی نوترکیب دارای ژن مذکور به میزبان E.coli BL۲۱-DE۳ ، فرایند بیان در شرایط استاندارد انجام شد. در ادامه تولید پروتئین مورد نظر به شکل محلول با بهینه سازی کشت میزبان و بیان پروتئین صورت پذیرفت. پروتئین بیانی به وسیله ستون Ni-NTA تخلیصو با آنتی بادی اختصاصی مورد تأیید قرار گرفت. در این تحقیق بالاترین میزان بیان به شکل محلول، در شرایط غلظت ۵/۰ میلی مولار IPTG، با جذب نوری ۵/۰ و زمان القای ۱۸ ساعت در دمای ۱۸ درجه سانتی گراد به‌دست آمد. آزمایش‌های وسترن بلات و الایزا، وجود پروتئین هدف را تأیید‌کردند.براساس نتایج، زنجیره سبک نوروتوکسین بوتولینوم تیپ A به شکل محلول تولید شد. فرایند تخلیص نیز با رزین تمایلی با کیفیت عالی انجام شد به طوری‌که پروتئین مورد نظر با درصد خلوص ۹۸ به‌دست آمد.
دوره ۳، شماره ۶ - ( پاییز و زمستان ۱۳۹۵ )
چکیده
چشم، مهمترین اندام جسمانی بهشمار میرود که کاربرد آن، دریافت دادههای گوناگون از محیط بیرونی، ذخیره آن در لایههای سهگانه ذهن (تخیل، توهم و تعقل) و شکلگیری شناخت است. فعل «رأی» (دیدن)، بهعنوان کار اصلی چشم، در ترکیبهای همنشینیِ گوناگون میتواند گستره معنایی خود را وسعت بخشد و علاوه بر دیدنِ بیرونی، بر دیدن درونی مانند دانستن نیزدلالت کند. بر همین اصل، در برگردان فارسی و تفسیر آیات باید به شبکه معنایی و بافت زبانی توجه نمود. در قرآن‌کریم، بنابر اهمیت توانایی بینایی انسان در مسیر رسیدن به شناخت مفاهیم پیچیده ذهنی و غیر مادی، فعل مذکور کاربرد وسیعی داشتهاست. زین رو، جُستار حاضر سعی خود را برآن گذاشتهاست تا با رویکرد زبانشناسی شناختی و با استناد به روش وصفی ـ تحلیلی، قالبهای معنایی فعل «رأی» را بر پایه نظریه معناشناسی قالبیِ چارلز فیلمور، در آیات قرآن‌کریم و برگردان فارسی آن (مکارم‌شیرازی، ارفع، پورجوادی، خرمدل، الهی‌قمشهای و صفارزاده) بررسی و تحلیل نماید. در نمونههای قرآنی مورد بررسی، فعل «رأی» دارای یک قالب معنایی دیداری ـ ادراکی بهعنوان قالب معنایی مرکزی و چهار قالب شناختیِ باورداشتن، شناختن و دانستن، مشاهدهکردن و درککردناست که پایه ابتدایی آن، همان دیدنِ ظاهری با چشم سر میباشد.دستاورد پژوهش، بیانگر آن است که مترجمین در برگردان فارسی قالب معناییِ مناسب با بافت زبانی آیات به خوبی عمل نکرده‌اند؛ ضمن آنکه به تفاوت معنایی میان معادلهای فارسی هممعنا مانند دیدن و مشاهدهکردن، نیز دقت لازم را مبذول نداشته و گاهی به‌جای یکدیگر بهکار بردهاند.
دوره ۳، شماره ۶ - ( پاییز و زمستان ۱۳۹۵ )
چکیده
دانشمندان ادبیات عربی در تقسیمبندی انواع فاء و تحلیل معنایی آن با یکدیگر اختلاف دارند، این اختلاف در کنار محدودیتهای زبانی، مترجمان قرآن را در برگردان و انتخاب معادل مناسب برای انواع فاء، با دشواریهایی مواجه ساخته است. این جستار بر آن است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، گونههای استعمال حرف فاء را در قرآن کریم مورد واکاوی قرارداده و برگردان فارسی هریک از آنها را ارزیابی نماید. از مهمترین نتایج این تحقیق، آن است که دوگونه حرف فاءعاطفه و فاء رابطه در قرآن کریم مورد استعمال قرار گرفته است که فاء عاطفه از حیث معنایی به انواع ترتیب (معنوی و ذکری)، تعقیب، سببیت، تفریعو تعلیل و فاء رابطه به انواع جزا و شبه جزا و سببیت تقسیم میشوند. نیز بدست آمد که برگردان فارسی فاء فصیحه، تعلیلیه و سببیه (اگر در جواب نهی باشد)، به نسبت انواع دیگر فاء، با اشکال بیشتری مواجه و برگردان فاء ترتیب و تعقیب، در زبان فارسی با مشکل کمتری روبرو است.
دوره ۳، شماره ۹ - ( بهار ۱۳۸۹ )
چکیده
هدف از نگارش این مقاله، بررسی زبان شناختی استعاره جهتی در قرآن با توجه به رویکرد نظریه معاصر استعاره است. اهمیت این تحقیق در اینجاست که استعاره بخش مهمی از ارتباط های گفتاری و کلامی را تشکیل می¬دهد و آن قدر طبیعی وارد زندگی ما می شود که ممکن است در عمل جلب توجه نکند. استعاره در زبان دین نیز کمتر از سایر صورتهای زبانی نیست. در استعاره¬های جهتی، نظامی کلی از مفاهیم با توجه به مفاهیمی از نظامی دیگر سازمان¬بندی می¬شود. استعاره¬های جهتی، مفاهیم را با اعطای صورت مکانی در جهات متقابل به یکدیگر مرتبط می¬کنند. این جهت¬های مکانی، قراردادی یا دلبخواهی نیستند؛ بلکه بر مبنای تجربه های فیزیکی و فرهنگی انسانها شکل می¬گیرند. وظیفۀ این نوع استعاره ها بیش از هر چیز، برقراریِ انسجام در نظام مفهومیِ ماست. تقابل های «بالا یا پایین، جلو یا پشت، راست یا چپ، مرکزی یا حاشیه¬ای، درون یا بیرون» همه از این دست است. این جهت¬های فضایی یا مکانی با تصویر فضایِ هندسی¬ای که در ذهن به وجود می آورند، مفهومی جدید و در نتیجه درکی جدید می آفرینند.
دوره ۳، شماره ۹ - ( پاییز و زمستان ۱۳۸۴ )
چکیده
بسیاری از واژههای رایج در زبان فارسی امروز در طول تاریخ دستخوش تحولاتی بوده است. برخی از این تحولات مربوط به فارسی میانه است و برخی دیگر – تا آنجا که نویسنده اطلاع دارد – در فارسی دری روی داده است و اثری از کاربرد آن در فارسی میانه دیده نمیشود. از جمله این تحولات، دگرگونیهایی است که در پسوند «__َ نده» روی داده است. حذف g پایانی آن در دوره رشد و تکوین زبان فارسی از جمله این تبدیلات است؛ ضمن آنکه تحولاتی نیز در گروه nd موجود در این پسوند روی داده است. این تحولات، خاصِ این واژه نیست، بلکه واژههای دیگری را با هویت دستوری متفاوت – همان گونه که در بخشهای مختلف مقاله حاضر میبینیم – شامل میشود. این مقاله به تحولات پسوند «__َ نده» در فارسی دوره رشد و و تکوین میپردازد.
