جستجو در مقالات منتشر شده
آقای رامین سپهوند، دکتر علی سایه میری، خانم اسما شیرخانی،
دوره ۲۱، شماره ۳ - ( ۶-۱۴۰۰ )
چکیده
در سال‌های اخیر، پیچیدگی اقتصادی، نقش مهمی در تبیین و آشکارسازی حقایق نهفته تفاوت رشد اقتصادی در میان کشورهای فقیر و غنی داشته است. در پژوهش حاضر، با استفاده از داده های بازه زمانی ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۸ و روش رگرسیون حداقل مربعات دومرحله‌ای ۲SLS و EGLS، علاوه بر بررسی تأثیر پیچیدگی اقتصادی بر عملکرد زیست‌محیطی ۱۸ کشور منطقه منا، به بررسی فرضیه منحنی کوزنتس در این کشورها پرداخته شده است. نتایج این پژوهش، نشان‌دهنده وجود رابطه معکوس و معنی‌دار بین شاخص پیچیدگی اقتصادی و شاخص عملکرد زیست‌محیطی است، به گونه ای که با افزایش یک واحدی شاخص پیچیدگی اقتصادی، شاخص عملکرد زیست‌محیطی بیش از ۷ واحد کاهش می یابد. همچنین نتایج این پژوهش، نشان دهنده تأثیر معنی‌دار تحصیلات، شهرنشینی و صنعتی شدن بر شاخص عملکرد زیست‌محیطی بوده، و منحنی U وارون زیست‌محیطی کوزنتس، در این مطالعه تأیید نشده است.
دکتر امیرحسین پورجوهری،
دوره ۲۲، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۱ )
چکیده
در اقتصاد امروز شهرها، کسبوکارهای کوچک، جایگاه قابل توجهی یافتهاند. ماهیت و مقیاس فعالیت این نوع از کسبو کارها، بعضاً سبب بروز واکنشهای متفاوتی نسبت به عوامل کلان بیرونی میگردد؛ بهطوریکه ممکن است بعضی نیروهای مخرب برای کسبکارهای بزرگ، به رشد و شکوفایی کسبو کارهای کوچک کمک کنند و یا برعکس. در این میان، مدیریت شهری، نه بهعنوان نیروی مستقیماً تأثیرگذار، بلکه در جایگاه عنصری تسهیلگر، میتواند وارد عمل گردد. در این پژوهش، با مطالعه نیروهای کلان سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، تکنولوژی، زیست محیطی و قانونی، تحلیلی کلی از وضعیت موجود و نوع تأثیرگذاری این نیروها به روش PESTEL انجام، و سپس، با استفاده از روش آینده پژوهی تایدا، روابط علی بین روندهای موجود و عدم قطعیتهای اصلی، تعیین شده است. نتایج مطالعات، نشان داد که وجود تحریمهای اقتصادی و تعدد قوانین، عدم قطعیتهایی هستند که میتوان سناریوهای آینده پژوهی را مبتنی بر آنها ارائه نمود. بر این اساس، از آنجا که محتملترین آینده پیشرو، رویکرد اقتصاد مقاومتی خواهد بود، ۸ راهبرد در ارتباط با مدیریت شهری تسهیلگر قابل ارائه است که از قابلیت پابرجایی در همه سناریوها برخوردارند و شامل تحقق مدیریت یکپارچه، ایجاد صندوق مالی حمایتی، حمایت از تولیدات داخلی، ایجاد خوشه‌های کسب‌وکار در سطوح مختلف، حمایت از کارآفرینان، توسعه مفاهیم دانشپایگی و اقتصاد دانش‌بنیان در رابطه با کسبوکارهای کوچک، توسعه زیرساخت‌ها، فناوری‌ها، تجهیزات تولید و خدمات فنی در شهر تهران و حمایت از توسعه فناوری‌های پاک در واحدهای آلاینده می باشند.
خانم مریم امینی، دکتر نعمت الله اکبری، دکتر رزیتا مویدفر، دکتر فاطمه بزازان،
دوره ۲۳، شماره ۴ - ( ۹-۱۴۰۲ )
چکیده
نبود داده‌های آماری در سطح منطقه، باعث گسترش روش‌های غیرآماری برای منطقه‌ای‌سازی جداول داده ستانده ملی شده است. ایده اصلی پژوهش حاضر، منطقهای سازی جداول داده ستانده پویای ملی با استفاده از بسط روش چارم[۱] است. این پژوهش برای اولین بار به کمک این روش غیرآماری، برآوردی از ماتریس سرمایه بخش در بخش منطقهای ارائه می‌کند و در نهایت، به کمک شاخص عددی بهره‌وری سرمایه و شاخص ویلیامسون سرمایه و مقایسه آن با شاخص مزیت نسبی به ظرفیت سنجی تشکیل سرمایه بخشی در استان اصفهان می‌پردازد. نتایج نشان می‌دهد که بخش صنعت، با بیشترین سهم ستانده از ستانده کل استانی، دارای کمترین شاخص عددی بهره‌وری سرمایه، بیشترین اثرات انتشاری متوازن سرمایه و بیشترین مزیت نسبی در سال ۱۳۹۵ بوده است.
. Cross-Hauling Adjusted Regionalization Method (CHARM)
دکتر نسرین کریمی، دکتر نعمت اله اکبری، دکتر شکوفه فرهمند،
دوره ۲۴، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۳ )
چکیده
در این پژوهش به‌منظور تأمین هزینۀ زیرساخت های عمومی در کلان شهرها، منبع درآمدی جدیدی تحت عنوان عوارض شهروندی برای شهرداری ها معرفی شده است. ضرایب بازیابی هزینه ها در این نوع از عوارض با هدف پیوند بیشتر میان هزینه های زیرساختی و استفاده‌کنندگان آنها و با توجه به اندازۀ جمعیت شهرها، تعیین شده‌است. به همین جهت در این مطالعه، ابتدا تلاش شده تا الگویی از اندازه شهری تعادلی براساس هزینه ها و منافع شهری تنظیم و بر روی نمونهای از ۹ شهر بالای یک میلیون نفر جمعیت ایران برآورد گردد. تجزیه و تحلیل رگرسیون داده‌های ترکیبی، در طی ۱۴سال (۱۳۸۵-۱۳۹۸) و با استفاده از تابع ترانسلوگ انجام شده و نتایج تجربی، امکان شناسایی اندازه های تعادلی خاص هر شهر را فراهم کردهاست. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که کلیۀ کلان شهرهای ایران از اندازۀ بهینۀ خود عبور کردهاند. در ادامه، با توجه به اندازۀ شهرها، ضرایب بازیابی عوارض شهروندی برای کلان شهر اصفهان، برای سال ۱۳۹۹ اندازه گیری و تحت سناریوهای مختلف برآورد شده و یافته ها حکایت از آن دارد که با بازیابی هزینۀ استهلاک سرمایه گذاریها در همان سال نخست، عوارض شهروندی، پتانسیل کسب درآمدی به اندازۀ بیش از دو برابر عوارض نوسازی را داشته است.
آقای مهرداد محمودیان زمانه، دکتر مرتضی عزتی، دکتر محمد جعفری،
دوره ۲۴، شماره ۲ - ( ۲-۱۴۰۳ )
چکیده
تحریم های اقتصادی با ایجاد مانع برای بخش خارجی، فضای نابسامان و آشفته در اقتصاد، موجب تغییر در نرخ ارز و در پی آن تغییر در متغیرهای دیگر ازجمله عرضه و تقاضای مسکن می شوند. از اینرو هدف این پژوهش، بررسی اثرگذاری تحریم های اقتصادی بر عرضه و تقاضای مسکن از کانال نرخ ارز می باشد. برای این منظور از داده های فصلی استانی دوره ۱۳۹۰-۱۴۰۰ و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل رگرسیون به ظاهر نامرتبط (SUR) استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد تولید ناخالص داخلی استانی، قیمت مسکن و تورم بر تقاضا اثر مثبت و متغیرهای شاخص بورس، نرخ ارز و تحریم، بر تقاضای مسکن اثر منفی داشته اند. در طرف عرضه نیز متغیرهای قیمت مسکن، تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده و تورم بر عرضه مسکن اثر مثبت و نرخ ارز، تحریم و قیمت مصالح ساختمانی بر عرضه مسکن اثر منفی داشته اند. واردات و تحریم، نرخ ارز را افزایش و صادرات، نرخ ارز را کاهش داده است. بر این پایه تحریم هم اثر مستقیم و هم از مسیر نرخ ارز اثر غیر مستقیم بر کاهش عرضه و تقاضای مسکن داشته است.
خانم زهرا پوراحمد، دکتر بابک صفاری، دکتر شکوفه فرهمند،
دوره ۲۴، شماره ۳ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده
در سال‌های اخیر رشد روزافزون جمعیت و افزایش استفاده از حمل‌ونقل شخصی و سفرهای روزانه، مشکلات فراوانی در حوزۀ جابه‌جایی ازجمله مصرف بالای سوخت، آلودگی هوا، سر و صدا، تراکم بالای خیابان‌ها، کاهش فعالیت بدنی و غیره به‌وجود آورده است. در بسیاری از کلانشهرها طی دهه‌های گذشته افزایش ناگهانی وسایل نقلیه موتوری موجب ترافیک‌های سنگین خیابانی در سفرهای درون‌شهری شده است و علت اصلی آن را میتوان ضعف روابط بین مورفولوژی شهری و حمل‌ونقل، به عبارت دیگر شکل‌های شهری پیاده‌گریز و تشویق‌کننده سفرهای موتوری دانست. از آنجایی که مورفولوژی شهری اثر قابل توجهی بر حمل‌ونقل شهری دارد، نحوۀ ایجاد رابطه‌ای قوی بین مورفولوژی شهری و حالت‌های سفر علاقه‌های بسیاری را به خود جلب کرده است، با در نظر گرفتن این ضرورت، در پژوهش حاضر اثر مورفولوژی شهری بر تقاضای حمل‌ونقل شهری در شهر اصفهان ارائه خواهد شد. در این پژوهش با استفاده از نرم‌افزار Eviews و مدل رگرسیون خطی چندمتغیره و روش حداقل مربعات وزنی، اثر متغیرهای مورفولوژی شهری، بر متغیر تقاضای سفر شهری بررسی شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که هرچه در نواحی میانگین عرض معابر افزایش می‌یابد، ساکنان نواحی کمتر از حمل‌ونقل عمومی و بیشتر از حمل‌ونقل شخصی جهت سفرهای روزانه خود استفاده خواهند کرد. همچنین یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که با افزایش شاخص اتصال سفرهای حمل‌ونقل شخصی افزایش می‌یابد و با افزایش تراکم کلی مسکونی و کاهش پراکندگی، ساکنان نواحی ترجیح می‌دهند از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند.
دکتر علی اکبر قلی زاده، دکتر شهلا صمدی پور،
دوره ۲۴، شماره ۳ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده
مقالۀ حاضر اثر قیمت مسکن بر تورم با تأکید بر عوامل رفتاری و غیررفتاری شامل عوامل درون‌بخشی و برون‌بخشی مؤثر بر قیمت مسکن در ایران مورد بررسی قرار می‌دهد. بدین منظور متغیرهای رفتاری سرمایه‌گذاران شامل رفتارتودهوار و خوش‌بینی بیش از حد اندازه‌گیری شده است، سپس سیستم معادلات شامل معادلات قیمت‌مسکن و تورم تدوین گردید. معادلات قیمت مسکن و تورم در ایران طی دوره زمانی فصل اول ۱۳۸۰ تا فصل اول ۱۳۹۹ با بکارگیری سیستم معادلات به‌ظاهر نامرتبط (SUR) برآورد گردید. نتایج عوامل درون بخشی حاکی از اثر مثبت قیمت زمین و تعداد واحدهای ساختمانی تکمیل‌شده بر قیمت مسکن است. از طرفی عوامل برون‌بخشی شامل؛ قیمت ارز و نقدینگی به ترتیب اثر منفی و مثبت بر قیمت مسکن داشته‌اند. از میان دو عامل رفتاری، رفتارتودهوار بر قیمت مسکن اثر مثبت داشته و خوش‌بینی بیش از حد اثر معناداری نداشته است. همچنین نرخ رشد جمعیت و نرخ رشد درآمد سرانه اثر منفی بر نرخ تورم داشته‌اند. رفتار توده‌وار سرمایه‌گذاران در بخش مسکن نیز به‌طور غیرمستقیم و از طریق قیمت مسکن میتواند به افزایش نرخ تورم منجر شود.
دکتر الهام نوبهار، دکتر سید کمال صادقی، آقای هادی خیرالهی زکی،
دوره ۲۴، شماره ۳ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده
جرم پدیـدهای چنـدوجهـی اسـت کـه همـواره مـورد توجه اقتصاددانان، جامعهشناسان، حقوقدانان و روان‌شناسان قرار گرفته است. از آنجایی‌که وقوع هر پدیده متأثر از عوامل مختلفی است، وقوع جرم نیز به عنوان پدیده‌ای نامطلوب از این قاعده مستثنی نیست. عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بر جرم و جنایت در جامعه تأثیر گذارند. در این میان یکی از مهم‌ترین عوامل اقتصادی مؤثر بر جرم، بیکاری است. در این راستا هدف اصلی مطالعۀ حاضر بررسی رابطۀ بیکاری با جرم و شناسایی عوامل مؤثر بر جرم و جنایت در شهرستان‌های ایران است. به این منظور با استفاده از داده های ۴۲۹ شهرستان ایران طی سال ۱۳۹۵ و با به‌کارگیری روش علیت فضایی رابطه بین دو متغیر بیکاری و شاخص جرم بررسی شد. نتایج حاصل از آزمون علیت فضایی بیانگر وجود رابطۀ علیت دوطرفه بین شاخص جرم و نرخ بیکاری است. به عبارت دیگر در دورۀ مورد بررسی جرم علت بیکاری بوده است و بیکاری نیز منجر به بروز و افزایش جرم شده است. در ادامه مدل جرم با لحاظ متغیر بیکاری و چندین متغیر کنترل با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی فضایی مورد برآورد قرار گرفت. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان دهنده وجود اثرات سرریز فضایی است. به عبارت دیگر تغییر میزان جرم و جنایت در یک شهرستان دارای اثرات سرریز بر شهرستان‌های مجاور است. همچنین نتایج نشان دهنده رابطه مثبت و معنادار متغیر بیکاری با جرم است. مطابق نتایج تحقیق، متغیرهای نرخ بیکاری، شاخص صنعتی‌شدن، نرخ شهرنشینی و نسبت طلاق به ازدواج مهم‌ترین متغیرهای مؤثر بر جرم و جنایت در شهرستان‌های ایران هستند.
دکتر مجید معتمدی، دکتر محمد حسین درویش متولی،
دوره ۲۵، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۴ )
چکیده
سرمایه گذاری در همه جوامع بهعنوان یکی از محرک های رشد و توسعه اقتصادی مطرح می‌باشد و نه تنها در حوزه خود بلکه با اثرگذاری بر دیگر حوزه های اقتصادی و اجتماعی، توسعه چند جانبه را به‌همراه خواهد داشت. با توجه به اینکه سرمایه گذاری ابعادی چندگانه و ماهیتی پویا و وابسته به زمان دارد، با ابهامات متعدد همراه است. از این رو، ارزیابی معمولی آن، نمی تواند جنبه های مختلف فضای سرمایه گذاری را در طول زمان نشان دهد و در شرایط عدم ثبات شاخص های اقتصادی، احتمالات مخاطرات مالی جبران ناپذیر در سرمایه گذاری از جمله در بخش ساختمان و مسکن نیز افزایش می یابد. هدف از این پژوهش، تحلیل حوزه سرمایه گذاری ساختمانی با استفاده از روش شبیه سازی پویایی سیستم است. بدین جهت، شاخص های اصلی مؤثر بر سرمایه‌گذاری ساختمان، از ادبیات پژوهش استخراج گردید؛ سپس با استفاده از نظرات افراد خبره، روابط و میزان تأثیرگذاری هر یک از این متغیرها تعیین گردید که از آنها به عنوان ورودی در ساخت مدل شبیه سازی استفاده شد. در مرحله شبیه سازی دیاگرام جریان با استفاده از نرم افزار ونسیم ترسیم، و آزمونهای اعتبارسنجی مدل نیز انجام شد. یافته‌ها نشان داد، مدل ارائه شده به‌منظور ارزیابی پروژه‌های سرمایه‌گذاری در حوزه ساختمانی، کاربرد داشته و دامنه وسیعی از متغیرها را دربر گرفته است. نتایج، به عنوان یک سیستم پشتیبان از تصمیم، روند دستیابی به تصمیم برتر برای انتخاب پروژه سرمایه گذاری مناسب را مورد حمایت قرار می دهد
