جستجو در مقالات منتشر شده
دکتر نعیم شکری، دکتر عباس عصاری آرانی، دکتر علی عسگری، دکتر امیرحسین مزینی، دکتر نعمت الله اکبری،
دوره ۲۲، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۱ )
چکیده
امروزه سهم کمکهای دولتی از هزینه‌های عمومی دولت به دو صندوق بازنشستگی کشوری و لشگری، از حدود ۱۱ درصد در سال ۱۳۹۲ به حدود ۱۹ درصد در سال ۱۴۰۰ افزایش پیدا کرده و این روند، در سال‌های اخیر، رو به افزایش بوده است. پژوهش حاضر، به دنبال شبیه سازی و اعمال سیاستهای اصلاحی، جهت بهبود ناترازی مالی موجود در نظام بازنشستگی ایران با بهره گیری از مدلهای تعادل عمومی پویای تصادفی(DSGE) می‌باشد. برای این منظور، یک بار مدل برای سیستم پرداخت مزایای معین (PAYG-DB) که در حال حاضر در ایران استفاده می‌شود و سپس برای سیستم مبتنی بر تأمین مالی براساس میزان اندوختهگذاری جزئی کالیبره گردید تا اثرات رفاهی و توزیعی آنها با یکدیگر مقایسه شود. نتایج حاصل از شبیه سازی، نشان می‌دهد که افراد با انتقال به سیستم اندوختهگذاری جزئی، پس انداز خود را کاهش میدهند و این موضوع، باعث افزایش مصرف در همه نسلها و افزایش انباشت سرمایه در کل جامعه میگردد. در بخش دوم مقاله، از توابع واکنش آنی برای بررسی اثرات متغیرهای بیماری‌های نوپدید و سالمندی جمعیت بر ناترازی مالی صندوقهای بازنشستگی استفاده شد. نتایج پژوهش، نشان می‌دهد که ناترازی مالی صندوقها به دنبال بروز شوک مثبت در متغیرهای فوق، افزایش مییابد. براساس نتایج پژوهش، اعمال اصلاحات پارامتریک همچون مکانیسمی که سن بازنشستگی را با امید به زندگی مرتبط کند و انتقال به سیستم اندوختهگذاری جزئی، می‌تواند ناترازی مالی را کاهش و پایداری مالی را در نظام بازنشستگی ایران، افزایش دهد.
دکتر محمد شیری، دکتر پریا ترابی کهلان، دکتر لیدا کلهری، دکتر روشنک علی‌اکبری صبا، خانم طاهره امینی،
دوره ۲۳، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۲ )
چکیده
هدف از نگارش این مقاله، معرفی و ارائه یک چهارچوب جامع براساس دیدگاه توسعۀ پایدار در برآورد فقر چند‌بُعدی کودکان زیر ۵ سال ایران با استفاده از روش الکایر- فوستر است تا به سیاست‌گذاران در جهت برنامه‌ریزی و شناخت عوامل مؤثر در محرومیت کودکان، یاری رساند. برای این منظور، از داده‌های آمارگیری شاخص‌های چند‌گانه جمعیت و سلامت سال ۱۳۹۴ که آخرین داده‌های موجود در کشور بوده، استفاده شده است. نتایج این تحقیق، دلالت بر آن دارد که کودکان مناطق روستایی در مقایسه با کودکان شهری، از فقر چند‌بُعدی بیشتری رنج می‌برند؛ اما نوع محرومیتی که کودکان خانوارهای شهری و روستایی تجربه می‌کنند، متفاوت است. با توجه به نتایج کلی، در مناطق شهری دو بُعد تکامل و حمایت و در مناطق روستایی بُعدهای تکامل و استانداردهای زندگی، از درجه اهمیت بالاتری برخوردارند. بررسی شاخص فقر چند‌بُعدی کودکان زیر ۵ سال، به‌تفکیک زیرگروه‌های جمعیتی، حاکی از آن است که جنسیت، سطح تحصیلات مادر، بُعد خانوار، سطح توسعۀافتگی استان و پنجک اقتصادی در نوع محرومیتی که کودکان تجربه می‌کنند، تأثیرگذار است.
دکتر مریم خداوردی سامانی، دکتر غلامرضا نعمتی، دکتر علیرضا کاشفی، دکتر پروانه سلاطین،
دوره ۲۳، شماره ۳ - ( ۵-۱۴۰۲ )
چکیده
در این مطالعه، به بررسی تأثیر رشد اقتصادی، فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)، سرمایه انسانی و بی انضباطی پولی بانک ها بر همگرایی شاخص فلاکت در استان‌ها در دوره زمانی ۱۳۹۹-۱۳۸۵ با استفاده از اقتصادسنجی فضایی پرداخته شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل‌ها، نشان داد که رشد اقتصادی و سرمایه انسانی، تأثیر منفی و معنی دار، فاوا و بی انضباطی پولی بانک ها، تأثیر مثبت و معنی دار بر همگرایی شاخص فلاکت در استان‌ها دارند. سرعت همگرایی بتای شرطی برآورد شده با حضور رشد اقتصادی، فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)، سرمایه انسانی و بی انضباطی پولی بانک ها، بیشتر از حالت همگرایی مطلق می‌باشد. با توجه به سرعت همگرایی، درحالت همگرایی مطلق، سالانه حدود ۹/۱۰درصد و در حالت همگرایی شرطی، سالانه حدود ۶/۱۲ درصد از اختلاف میان نرخ رشد فعلی شاخص فلاکت استان ها و شاخص فلاکت تعادلی بلندمدت استان ها بر طرف می شود. ضریب وقفه فضایی متغیر وابسته نیز نشان داد که شاخص فلاکت هر استان، می‌تواند تحت تأثیر تغییرات شاخص فلاکت استان های مجاور قرار گیرد.
آقای فرامرز خلیقی، دکتر حسین صادقی سقدل، دکتر بهرام سحابی، دکتر سجاد فرجی دیزجی،
دوره ۲۳، شماره ۳ - ( ۵-۱۴۰۲ )
چکیده
یافته‌های حاصل از مطالعات و پژوهشهای سازمان جهانی کار و سازمان جهانی مهاجرت[۱] (۲۰۲۲)، نشان می‌دهد که در سراسر دنیا، بیش از ۴۰ میلیون نفر، قربانی[۲] انواعی از برده‌داری نوین[۳] هستند. از طرف دیگر مطالعات (نهاد) شاخص جهانی برده‌داری[۴] (۲۰۲۱)، بیانگر آن است که در کشور ایران، بیش از ۴۹۵ هزار نفر «برده نوین» وجود دارد. پیدایش چنین آسیبی، محرکی برای بررسی این آسیب و عوامل موجد آن است که با محاسبه شاخص‌های آسیب‌پذیری آن برای ایران با روش فازی، می‌توان هدف فوق را محقق نمود. شاخص آسیب پذیری برده‌داری نوین به روش فازی در این مطالعه، در یک فرایند سه مرحله‌ای با استفاده از چهار مؤلفه ۱. حمایت‌های سیاسی و مدنی؛ ۲. حقوق اقتصادی، اجتماعی و سلامت؛ ۳. امنیت شخصی و ۴. جنگ و پناهندگی[۵] به دست خواهد آمد. در بخش اول مطالعه حاضر، ضمن بررسی مفهوم برده‌داری نوین و تشریح انواع آن، به تحلیل ادبیات موجود در این باب پرداخته‌ایم؛ پس از آن، شاخص آسیب‌پذیری برده‌داری نوین به تفکیک شهر و روستا و در نهایت، برای کل کشور محاسبه خواهد شد که با داشتن این شاخص، می توان شرایط برده‌داری را در سال‌های بین ۱۳۷۵ الی ۱۳۹۷ مورد بررسی قرار داد. یافته‌های این پژوهش، نشان می‌دهد که شاخص فوق برای بازه زمانی مذکور، دارای روند نزولی بوده است.
خانم صدیقه حسینی، دکتر سامان قادری، دکتر زانا مظفری، آقای رامین امانی،
دوره ۲۴، شماره ۲ - ( ۲-۱۴۰۳ )
چکیده
همه گیری کووید-۱۹ به‌عنوان یکی از بحرانهای اخیر جهان، هزینه هایی را به اقتصاد کشورها وارد کرده که توجه محققان و سیاستمداران را برای ارزیابی این شوک خارجی به مفهوم آسیب‌پذیری اقتصادی در قالب شاخص هشداردهنده مورد توجه قرار داده است. درنتیجه، هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر پاندمی کووید-۱۹ بر آسیب پذیری اقتصادی کشورها با سطوح درآمدی بالا، متوسط و پایین است. این بررسی برای ۱۵۰ کشور و با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی در بازۀ زمانی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ صورت گرفته است. بدین‌منظور، برای محاسبۀ شاخص آسیب پذیری اقتصادی از روش بریگوگلیو استفاده شده است. نتایج نشان دهندۀ رابطۀ غیرخطی بین متغیرهای پژوهش است. همچنین با درنظر گرفتن یک تابع انتقال با یک پارامتر آستانه ای که بیانگر یک مدل دو رژیمی است و برای تصریح رابطۀ غیرخطی بین متغیرهای الگو برای سه گروه کشورهای با درآمد بالا، متوسط و پایین کافی است. پارامتر شیب برای سه گروه کشور به ترتیب برابر ۹۸۷۶/۵، ۱۵۶۹/۶ و ۹۹۸۷/۳ است. نتایج برآورد مدل حاکی از آن است که در هر دو رژیم خطی و غیرخطی، کووید-۱۹ تأثیر مثبت و معنیدار در گروه کشورهای با درآمد بالا، متوسط و پایین دارد. بدین معنی که افزایش در پاندمی کووید-۱۹ منجر به افزایش آسیب‌پذیری اقتصادی کشورها می شود؛ بنابراین، کشورها بایستی با اجرای سیاستهای محکم و تدابیر مؤثر، مانندِ تنوع در اقتصاد، سرمایه‌گذاری در زیر ساختهای بهداشتی، توسعه برنامه حمایتی، حفظ تجارت بین‌المللی و تابآوری اقتصادی در مقابل آسیب پذیری اقتصادی ناشی از پاندمی کووید-۱۹ و بلایای طبیعی به ارتقا و پایداری خود بپردازند.
آقای حمیدرضا نائب خسروشاهی، دکتر محمدرضا ناهیدی امیرخیز، دکتر محمدعلی متفکر آزاد، دکتر سیدعلی پایتختی اسکوئی،
دوره ۲۴، شماره ۳ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده
با توجه به اهمیت عدالت اقتصادی از دیدگاه اسلام از یک‌سو و نقش تعیین کننده نظام تأمین اجتماعی در عدالت از سوی دیگر، همچنین براساس این واقعیت که بیمه تکافل به‌عنوان یک الگوی اسلامی پرکاربرد در پوشش ریسک بیمه که تفاوتهایی اساسی همچون مشارکتی بودن، عدم تمرکز بر سود، و تطابق با مقررات شریعت با بیمه های مرسوم دارد، مورد توجه اندیشمندان حوزه مالی و نیز فعالان بازارهای مالی، به‌خصوص بازار محصولات بیمه ای درکشورهای مختلف اسلامی جهان است، هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر انواع لایه های نظام تأمین اجتماعی بر عدالت اقتصادی اسلامی در استان‌های ایران در دورۀ زمانی ۱۳۸۷-۱۴۰۰ با به‌کارگیری روش GMM و نیز پیشبینی تأثیر تکافل بر ارتقای عدالت از طریق هدایت هزینه های مذهبی خانوارها به سمت بیمه تکافل بوده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که نابرابری دوره قبل و تولید ناخالص داخلی رابطه مثبت و نرخ تورم رابطه منفی با نابرابری دارند. علاوه بر این، هر سه لایه مساعدتهای اجتماعی، بیمه های اجتماعی پایه و بیمه های اجتماعی تکمیلی به‌طور معنی داری باعث کاهش نابرابری می گردد. در این میان، بیمه های اجتماعی پایه بیشترین تأثیر و مساعدتهای اجتماعی کمترین تأثیر را بر کاهش نابرابری دارند. علاوه بر این، براساس نتایج حاصله، می توان بیان نمود که از طریق هدایت مخارج مذهبی خانوارها به سوی بیمه تکافل که بیمه‌ای اسلامی و از نوع بیمه اجتماعی پایه می باشد، می‌توان نابرابری اقتصادی اسلامی را در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ به‌ترتیب به میزان حداقل۰,۳۱ و ۰.۲۵ (چهار محال و بختیاری) و حداکثر ۵.۹۵ و ۵.۹۱ (مرکزی) کاهش داد.
