دوره 24، شماره 4 - ( 1403 )                   جلد 24 شماره 4 صفحات 103-69 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.22034/24.4.69

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Aghaei M, Rezagholizadeh M, abdi M, mosavi R. Natural Resource Rent and Financial Development: Testing Financial Resource Curse Hypothesis in Iran. QJER 2024; 24 (4) :69-103
URL: http://ecor.modares.ac.ir/article-18-72140-fa.html
آقایی مجید، رضاقلی زاده مهدیه، عبدی سیدکلایی محمد، موسوی روا. رانت منابع طبیعی و توسعه مالی: آزمون فرضیه نفرین منابع مالی در ایران. پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پايدار). 1403; 24 (4) :69-103

URL: http://ecor.modares.ac.ir/article-18-72140-fa.html

رانت منابع طبیعی و توسعه مالی: آزمون فرضیه نفرین منابع مالی در ایران
مجید آقایی* 1، مهدیه رضاقلی زاده2 ، محمد عبدی سیدکلایی3 ، روا موسوی4
1- دانشیار اقتصاد مالی و عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران ، m.aghaei@umz.ac.ir
2- دانشگاه مازندران
3- دانشیار اقتصاد توسعه و عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران
4- دانشجوی دکتری اقتصاد مالی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران
چکیده:   (1016 مشاهده)
در این مطالعه به بررسی ارتباط بین فراوانی منابع طبیعی (رانت منابع) و توسعه مالی به منظور آزمون فرضیه نفرین منابع مالی در ایران طی دوره زمانی 1990 تا 2021 با استفاده از داده‌های سالیانه جمع‌آوری‌شده از بانک جهانی پرداخته شد. برآورد ارتباط بین متغیرها در این مطالعه با استفاده از الگوهای خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی خطی (ARDL) و غیرخطی (NARDL) صورت گرفته است؛ همچنین، به منظور اطمینان از درستی نتایج به‌دست آمده از تخمین‌زن حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) نیز استفاده گردید. در این مطالعه به منظور بررسی دقیق‏تر تأثیر رانت منابع بر اجزای مختلف سیستم مالی از سه شاخص مختلف توسعه مالی به‌صورت شاخص توسعه بانکی، شاخص توسعه بازار سهام و شاخص توسعه مالی کل در مدل‌سازی استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر این است که تأثیر رانت منابع بر شاخص توسعه بانکی در ایران طی دوره مورد بررسی و در بلندمدت مثبت و معنی‌دار است و فرضیه موهبت منابع مالی در بخش بانکی ایران تأیید می‌شود؛ درحالی که براساس نتایج به‌دست آمده نمی‌توان شواهدی مبنی بر وجود یا عدم وجود فرضیه نفرین منابع مالی با توجه به شاخص توسعه بازار سهام و شاخص توسعه مالی کل طی دوره مورد بررسی یافت. نتایج به‌دست آمده در الگوی ARDL خطی با توجه به الگوی NARDL و DOLS نیز تأیید می‌شود. بر اساس تخمین مدل NARDL تأثیر شوک‌های مثبت ناشی از منابع طبیعی بر شاخص توسعه بانکی بیشتر از شوک‌های منفی است. تأثیر کیفیت نهادی بر شاخص توسعه بانکی، شاخص توسعه بازار سهام و شاخص کل توسعه مالی در بلندمدت مثبت و معنی‌دار است و نشان‌دهندۀ این است که تقویت نهادها در کشور می‌تواند بر استفاده کارآ و مناسب از منابع طبیعی در توسعه مالی کشور مؤثر باشد. با توجه به نتایج تحقیق و اثرات سرریز درآمدهای حاصل از منابع طبیعی بر رشد اقتصادی و توسعه مالی در کشور ایران به‌عنوان کشور صادرکننده نفت، سیاست‌گذاری مناسب در این زمینه بسیار ضروری به‌نظر می‌‌رسد. در این راستا مرور تجربه کشورهای موفق نظیر نروژ و بوتسوانا جهت سیاست‌گذاری می‌تواند مفید باشد
واژه‌های کلیدی: الگوهای خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی خطی (ARDL) و غیر خطی (NARDL)، نفرین منابع مالی، توسعه مالی، رانت منابع
متن کامل [PDF 1955 kb]   (808 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: اقتصاد مالی
دریافت: 1402/8/4 | پذیرش: 1402/9/28 | انتشار: 1403/9/24
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.