. استادیار بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران ، a.shahnavaziali@areeo.ac.ir
چکیده: (۴۷۱۹ مشاهده)
در این پژوهش، با استفاده از الگوهای کلاسیک و توسعهیافته رهیافت تحلیل پوششی دادهها، مرزهای کارآیی و ناکارآیی برای 29 محصول زراعی آبی تعیین، و جایگاه نسبی محصولات از لحاظ کارآیی درآمدی و سودآوری مشخص شد. دادههای پژوهش، شامل اطلاعات هزینهای نهادههای مورد استفاده در مراحل آمادهسازی، کاشت، داشت و برداشت، به همراه اطلاعات درآمدی و سودآوری میباشد و متعلق به سال زراعی 94-1393 است که از نشریات وزارت جهاد کشاورزی استخراج گردید. نتایج نشان داد که در رویکرد نهاده گرا، برای درآمد ناخالص، کارآیی در بازه 2698/0 الی 8760/0 قرار داشته و بهطور متوسط در بهترین حالت، 4/12 درصد و در نامساعدترین وضعیت، 02/73 درصد بیشتر از نهادهها استفاده میگردد. نامطلوبترین وضعیت در حالت خوشبینانه را محصول جو و در وضعیت بدبینانه محصول سیبزمینی به خود اختصاص داده است. برای سود ناخالص، میانگین امتیاز کارآیی در وضعیت خوشبینانه و بدبینانه، به ترتیب 6353/0 و 1997/0 بود که حداقل آن، متعلق به جو (خوشبینانه) و سیبزمینی (بدبینانه) است. در رویکرد ستانده گرا، میانگین ناکارآیی برای درآمد ناخالص در بازه 2805/0 الی 8698/0 بوده و به ترتیب، امکان کاهش درآمد به میزان 95/71 و 02/13 درصد را نشان میداد. در مورد سود ناخالص، ناکارآیی خوشبینانه و بدبینانه، به ترتیب 15/18 و 40/55 درصد محاسبه شد. طبق نتایج در کلیه الگوها، جو کمترین کارآیی یا بیشترین ناکارآیی را داشت.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
دریافت: 1397/12/20 | ویرایش نهایی: 1398/12/21 | پذیرش: 1398/2/11 | انتشار: 1399/1/1