AU - Nazarpour, Mohammad N. AU - Yousefi, Mohammad Reza AU - Ebrahimi, Meymanat TI - Indicators for Superficial Transactions at the Interest-free Banking in Iran (Case Study: Granted Facilities of Tejarat Banks of Mashhad) PT - JOURNAL ARTICLE TA - mdrsjrns JN - mdrsjrns VO - 14 VI - 3 IP - 3 4099 - http://ecor.modares.ac.ir/article-18-5421-fa.html 4100 - http://ecor.modares.ac.ir/article-18-5421-fa.pdf SO - mdrsjrns 3 AB  - با توجه به گذشت حدود سه دهه از اجرای قانون عملیات بانکداری بدون ربا در ایران و پدیدار شدن تحولات گسترده در نظام بانکی کشور، اکنون لازم است از دو جنبه انطباق عملکرد نظام بانکداری بدون ربا با مقررات بانکی و اصول و معیارهای شرعی (از جمله معیارهای ممنوعیت ربا، اکل مال بالباطل، ضرر و ضرار، غرر و صوری نشدن معاملات) بررسی­های علمی و تجربی صورت پذیرد. این مقاله به شناسایی و معرفی شاخص­های صوری شدن معاملات جهت ارزیابی عملکرد نظام بانکداری بدون ربا می­پردازد و این امر از آن جهت قابل ملاحظه است که به نظر می­رسد در حدود سه دهه اخیر نحوه عملکرد بانکداری بدون ربا در اعطای تسهیلات، به صوری شدن روابط و قراردادهای منعقده بین طرفین معامله (کارکنان نظام بانکی و متقاضیان تسهیلات)، منتهی شده است. بر همین اساس معرفی شاخص­های کمی و معین جهت نظارت بر امر انطباق فعالیت­های نظام بانکی با اصول و معیارهای شرعی ضروری به نظر می­رسد. روش تحقیق با اتکا بر منابع کتابخانه­ای، روش توصیفی و تحلیل محتوا است و با به­کارگیری روش میدانی، شاخص­های صوری شدن معاملات برآورد می­گردد. فرضیه مقاله این است که بیش از نیمی از معاملات شعب بانک تجارت مشهد صوری است. جامعه آماری این مطالعه تمام قراردادهای منعقد شده بین شعب بانک تجارت مشهد مقدس و مشتریان در سال 89-1388 می­باشد و با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای، ۴۵۱ مشتری که از بانک تسهیلات دریافت نموده­اند، به عنوان نمونه انتخاب شده­اند. گرچه اصل قانون عملیات بانکی بدون ربا کاملاً مطابق با شرع مقدس می­باشد ولی نتایج مربوط به برآورد شاخص­های صوری شدن معاملات نشان می­دهد که بیش از نیمی از معاملات بانکی در شعب بانک تجارت مشهد صوری است. CP - IRAN IN - Qom LG - eng PB - mdrsjrns PG - 65 PT - YR - 2014